Naukowcy „ostrzelali” laserem dinozaurze jajo. Jaki był cel?

Duże skupiska jaj dinozaurów są wyjątkowymi miejscami na paleontologicznej mapie świata. Jednym z nich jest stanowisko Qinglongshan w Kotlinie Yunyang w środkowych Chinach. Naukowcy zlokalizowali tam tysiące skamieniałych jaj sprzed dziesiątków milionów lat. Wyzwaniem jest precyzyjne określenie ich wieku.

Laserem w jajo

Istnieje niewiele metod, które umożliwiają precyzyjne wydatowanie jaj dinozaurów. Teraz, po raz pierwszy na potrzeby paleontologii, naukowcy zastosowali nową metodę datowania jaj dinozaurów, polegającą na „strzelaniu” laserami do fragmentów skorup jaj. To badanie chińscy eksperci opisali na łamach czasopisma „Frontiers in Earth Science”.

Wykorzystano dwie skamieniałe skorupki ze stanowiska Qinglongshan. Pobrana próbka skamieniałości wypełnionego kalcytem jaja dinozaura pochodziła ze skupiska 28 jaj osadzonych w mułowcu z brekcją. Co ciekawe, jajo poddane badaniu wcale nie było gigantyczne. W najdłuższej osi mierzyło niecałe 20 cm, czyli mniej więcej tyle, ile jaja żyjących dzisiaj strusiów. Laser „wyczytał”, że jajo pochodzi z okresu późnej kredy w erze mezozocznej, co oznacza, że ​​ma około 85 milionów lat. To bardzo ciekawy dla paleontologów okres. Wówczas Ziemię nękała rozległa aktywność wulkaniczna.

Jak działa nowa metoda?

Zastosowana metoda to spektrometria masowa ze źródłem plazmowym sprzężonym indukcyjnie z wieloma kolektorami. Brzmi dość skomplikowanie, ale polega na pomiarze pierwiastków uranu i ołowiu, które działają w skamieniałości jak wbudowany zegar.

– Użyliśmy mikrolasera do badania próbek skorupek jaj, odparowując minerały węglanowe w aerozol. Następnie analizujemy je za pomocą spektrometru masowego, aby zliczyć atomy uranu i ołowiu. Ponieważ uran rozpada się na ołów w stałym tempie, byliśmy w stanie obliczyć wiek, mierząc ilość zgromadzonego ołowiu – to jak zegar atomowy dla skamieniałości” – wyjaśniła dr Bi Zhao, badaczka w Hubei Institute of Geosciences.

Co trzeba wiedzieć o Qinglongshan

Przebadane przez ekspertów jajo pochodzi z pierwszego w Chinach narodowego rezerwatu skamieniałości jaj dinozaurów. Znajduje się tam ponad 3000 skamieniałych jaj w trzech miejscach.

Większość skamieniałości jest osadzona w różnych skałach. Jaja pozostały w swoim pierwotnym miejscu i zachowały się w doskonałym stanie. Uważa się, że większość z nich należy do jednego gatunku, Placoolithus tumiaolingensis, należącego do rodziny Dendroolithidae, grupy charakteryzującej się wysoce porowatymi skorupkami jaj.

Qinglongshan Dinosaur Fossil Site (z ang. Stanowisko skamieniałości dinozaurów Qinglongshan) można odwiedzić, gdyż jest przystosowane do ruchu turystycznego. Jego cechą charakterystyczną jest spektakularne zadaszenie.

Źródło: Frontiers in Earth Science

Nasz autor

Szymon Zdziebłowski

Dziennikarz naukowy i podróżniczy, z wykształcenia archeolog śródziemnomorski. Przez wiele lat był związany z Serwisem Nauka w Polsce PAP. Opublikował m.in. dwa przewodniki turystyczne po Egipcie, a ostatnio – popularnonaukową książkę „Wielka Piramida. Tajemnice cudu starożytności” o największej egipskiej piramidzie. Miłośnik niewielkich, lokalnych muzeów. Uwielbia długie trasy rowerowe, szczególnie te prowadzące wzdłuż rzek. Lubi poznawać nieznane zakamarki Niemiec, zarówno na dwóch kółkach, jak i w czasie górskiego trekkingu.