W tym artykule:

  1. Jak się bada ptaki w locie?
  2. Jerzyk: zwyczaje w locie
  3. Jak wyglądają jerzyki
  4. Jerzyki: Ciekawostki
Reklama

Badacze ze Szwajcarskiego Instytutu Ornitologicznego przebadali jerzyki alpejskie (Tachymarptis melba). Jedno z najciekawszych odkryć dotyczy niezwykłych możliwości tego ptaka. Jak udowodniono, jerzyki alpejskie mogą nieprzerwanie unosić się w powietrzu nawet przez 200 dni.

Przywitaj wracające do Polski ptaki. Obserwuj i notuj

Trwa wiosenna wędrówka jaskółek, bocianów i tysięcy innych ptaków, które wracają ze swych zimowisk w Afryce oraz zachodniej i południowej Europie. Zanotuj swoje pierwsze obserwacje.
3

Jak się bada ptaki w locie?

Odpowiedzialny za badanie dr Felix Liechti wyposażył 3 jerzyki alpejskie w mikroczujniki. Urządzenia zostały zamontowane na bardzo młodych osobnikach, niedługo po ich wykluciu się z jaj. To jeden z niewielu momentów w życiu jerzyków, kiedy te ptaki w ogóle dotykają ziemi.

Ptaki wzbiły się w powietrze w południowo-zachodniej Afryce i przebywały w powietrzu bez przerwy prawie 7 miesięcy. W locie zbierały pożywienie i poiły się kroplami deszczu. Również podczas latania spały i kopulowały. Przez większość czasu ptaki utrzymywały dość dużą wysokość, wznosząc się nawet na 2500 metrów. Pierwszych lądowań dokonały dopiero na wybrzeżu Morza Śródziemnego, czyli po pokonaniu właściwie całego kontynentu afrykańskiego. – Niewykluczone, że ptakom zdarzało się lądować od czasu do czasu. Jednak bardzo rzadko i nigdy na dłużej niż kilka minut – opowiada dr Felix Liechti.

Trasa migracji jerzyka alpejskiego. Kolorem zielonym zaznaczono miejsca osiadania ptaków. ilustracja:Alexander Kürthy

Jerzyki lądują właściwie tylko po to, by zbudować gniazdo i wykarmić pisklęta. Co ciekawe, materiał do budowy gniazda również zbierają w powietrzu.

Badania szwajcarskich ornitologów właściwie potwierdzają wcześniejsze obserwacje. Poprzednie, niepotwierdzone jednak, rekordy mówiły o nawet dwóch do trzech lat spędzanych przez jerzyki w powietrzu. Warto zauważyć, że jerzykowate osiągają średni wiek 20 lat. Najdłuższa odnotowana długość życia u jerzyka zwyczajnego to 21 lat.

Jerzyk: zwyczaje w locie

Jerzyki zdobywają pokarm wyłącznie podczas lotu. Polują na drobne owady, takie jak chrząszcze, komary, bąki, małe motyle i pająki. Również w powietrzu śpią. Potrafią to robić w niezwykły sposób. Jerzyk, który ma potrzebę ucięcia sobie drzemki, zawisa w powietrzu w pozycji pod wiatr, dając się nieść powietrzu. Im wyżej, tym dla ptaka bezpieczniej, dlatego jerzyk w taki sen zapada zazwyczaj na wysokości przynajmniej 3 000 metrów.

Niedźwiedzie zamieszkały pod jednym z kalifornijskich domów. Właściciele przez wiele miesięcy nie mieli o tym pojęcia

Zwierzęta upatrzyły sobie przytulne miejsce pod jednym z kalifornijskich budynków mieszkalnych. Postanowiły spędzić tam swój sen zimowy. Przez kilka miesięcy nikt nie zdawał sobie sprawy z...
Niedźwiedzica z młodym
Niedźwiedź czarny wraz z młodym fot. Getty Image

Jerzyki uważa się za jedne z najszybciej latających ptaków. Szczególne rekordy prędkości biją w lotach długodystansowych.

W Polsce najłatwiej spotkać jerzyka zwyczajnego (Apus apus). Ptak tego gatunku występuje na terenie całego kraju, a najchętniej osiedla się w miastach. Zimuje w Afryce, skąd wraca na środkowoeuropejskie lęgi pod koniec kwietnia.

Dawniej jerzyki budowały gniazda w dziuplach drzew. Dziś dużo chętniej lęgną się w budynkach: w wieżach, blokach z wielkiej płyty i starych kamienicach.

Jak wyglądają jerzyki

Jerzyki bywają mylone z jaskółkami. W odróżnieniu jednak od swojego ptasiego kuzyna jerzyki mają jednolite czarne ubarwienie i brak im typowego dla jaskółek jaśniejszego podgardla.

Jerzyk ma długie i wąskie skrzydła. fot. Javier Zayas Photography/Getty Images

Ptaki osiągają nawet 18 cm długości, czyli wielkością przypominają wróble. Mają jednak znacznie większą rozpiętość skrzydeł, która może dochodzić do 44 cm. Skrzydła mają sierpowaty kształt i są stosunkowo długie. Młodsze osobniki można poznać po białych plamkach na główce.

Podczas lotu jerzyki chętnie i szybko szybują. Mocno uderzają skrzydłami, nie trzepocząc jak jaskółki.

Jerzyki: Ciekawostki

Również w innych kategoriach jerzyki biją wiele rekordów wśród ptaków.

  • Najkrótszy dziób – 10 mm,
  • Najkrótsze nogi – 10 mm. To również rezultat przystosowania do życia w powietrzu. Nogi nie są im właściwie potrzebne.
  • Są monogamiczne. Wiążą się w pary, z którymi mają wspólne potomstwo,
  • Wizualnie nie da się rozpoznać płci jerzyka,
  • Mogą wytrzymać bez jedzenia nawet 48 godzin

Źródła: Szwajcarski Instytut Ornitologiczny

Czytaj więcej fascynujących artykułów:

Ostateczny dowód na inteligencję owadów. Dwie pszczoły same odkręciły butelkę

Wystarczyło zaledwie 10 sekund, by filmik, na którym dwie pszczoły odkręcają butelkę, stał się viralem. Nie brakuje jednak komentarzy, że nagranie zostało sfabrykowane.
Ostateczny dowód na inteligencję owadów. Dwie pszczoły same odkręciły butelkę (fot. Getty Images)
Ostateczny dowód na inteligencję owadów. Dwie pszczoły same odkręciły butelkę (fot. Getty Images)

Czy Ziemia jest płaska? 10 dowodów obalających ten mit

Przedstawiamy mocne argumenty do dyskusji z pseudonaukowcami, którzy wierzą, że Ziemia jest płaska.
Czy Ziemia jest płaska? 10 dowodów obalających ten mit
Ziemia ma kształt bryły spłaszczonej na biegunach. Jest to efekt obrotu elipsy dookoła krótszej osi. Taki kształt nazywamy elipsoidą obrotową. fot. Getty Images

Naukowcy odkryli, że gdy pszczoły przelatują nad lustrem, dzieje się coś bardzo dziwnego

Francuscy biolodzy powtórzyli słynny eksperyment z pszczołami sprzed prawie 60 lat. Celem było zbadanie, w jaki sposób owady utrzymują wysokość podczas lotu.
Pszczoła
fot. Kees Smans / Getty Images
Reklama

Reklama
Reklama
Reklama