W jakim wieku osiągamy szczyt inteligencji? Badanie psychologów z Polski i Australii obala wszystkie przekonania

Kiedy nasze umysły działają najsprawniej? Wydawałoby się, że podobnie jak nasze ciała – w młodości. A jednak nowe badanie międzynarodowego zespołu psychologów skutecznie obala stereotypy. Jego wyniki opublikowano właśnie w czasopiśmie „Intelligence”. Autorami publikacji są prof. Gilles Gignac z Uniwersytetu Zachodniej Australii oraz prof. Marcin Zajenkowski z Wydziału Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego.

Inteligencja starzeje się inaczej, niż myślimy

Tym razem badacze przyjrzeli się zmianom poziomu różnych rodzajów inteligencji i cech psychologicznych w ciągu życia. Wskazują, że choć tzw. inteligencja płynna osiąga szczyt ok. 20. roku życia, to wiele innych zdolności – takich jak inteligencja emocjonalna – poprawia się wraz z wiekiem. Może to tłumaczyć, dlaczego największe osiągnięcia zawodowe często przypadają na okres między 55. a 60. rokiem życia.

Co badano? Lista kompetencji

W badaniu przeanalizowano dziewięć obszarów uznawanych za kluczowe dla życiowego sukcesu. A są to:

• zdolności poznawcze,
• cechy osobowości,
• inteligencja emocjonalna,
• wiedza finansowa,
• rozumowanie moralne,
• odporność na błędy poznawcze,
• elastyczność poznawcza,
• empatia,
• potrzeba poznania.

Wszystkie te zmienne zestawiono na wspólnej skali, aby umożliwić bezpośrednie porównania. Jak wyjaśnia prof. Zajenkowski, poszczególne kompetencje intelektualne „starzeją się” w różnym tempie. Niektóre z wiekiem słabną (np. giętkość poznawcza), inne zaś rosną – jak na przykład zdolność do unikania tzw. błędu poznawczego utopionych kosztów, czyli inwestowania zasobów, kiedy wiadomo, że nie ma to już sensu.

Kiedy osiągamy szczyt możliwości umysłowych?

Analizy wykazały, że ogólny szczyt funkcjonowania pojawia się w późnej dorosłości, między 55. a 60. rokiem życia. – To okres, który pokrywa się z przeciętnym szczytem osiągnięć zawodowych, jak obejmowanie kluczowych stanowisk – podkreśla prof. Zajenkowski.

Życiowa mądrość przychodzi z wiekiem

Wyniki badań podważają popularne przekonanie, że największe możliwości psychologiczne przypadają na wiek 20–30 lat. – Owszem, dotyczy to niektórych zdolności, np. szybkiego rozumowania, ale wiele innych – jak kompetencje werbalne, rozumowanie moralne czy odporność na błędy poznawcze – osiąga szczyt znacznie później, nawet około 60. roku życia – dodaje profesor.

Mamy więc naukowy dowód, że życiowa mądrość przychodzi z wiekiem. Dlatego, jak podsumowuje prof. Zajenkowski, osoby najlepiej predysponowane do pełnienia ról wymagających odpowiedzialnych decyzji (np. astronauci) mają najczęściej między 40 a 65 lat.

Źródło: Nauka w Polsce

Nasza autorka

Magdalena Rudzka

Dziennikarka „National Geographic Traveler" i „Kaleidoscope". Przez wiele lat również fotoedytorka w agencjach fotograficznych i magazynach. W National-Geographic.pl pisze przede wszystkim o przyrodzie. Lubi podróże po nieoczywistych miejscach, mięso i wino.