Lublin stolicą geografii. Kongres Geografii Polskiej 2025

Lublin to ważny ośrodek akademicki i kulturalny. Kojarzymy go przede wszystkim z takich wydarzeń, jak Carnaval Sztukmistrzów, Noc Kultury czy Jarmark Jagielloński. W dniach 10–14 września 2025 roku to urocze miasto stało się centrum refleksji nad przestrzenią – nie tylko tą fizyczną, ale także społeczną, ekologiczną i technologiczną. W murach Centrum Spotkania Kultur oraz Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej odbył się Kongres Geografii Polskiej, któremu przyświeca hasło „Geografia bez granic”.

Przestrzeń nauki, dialogu i odpowiedzialności

W uroczystym otwarciu Kongresu udział wzięli najważniejsi przedstawiciele środowiska akademickiego i instytucji naukowych: prof. Radosław Dobrowolski – rektor UMCS, prof. Zbigniew Zwoliński – przewodniczący Komitetu Nauk Geograficznych PAN, prof. Paweł Churski – reprezentant Konferencji Kierowników Jednostek Geograficznych oraz prof. Urszula Myga-Piątek – przewodnicząca Polskiego Towarzystwa Geograficznego.

Kongres w Lublinie to największe i najważniejsze spotkanie geografów w Polsce. Jak zaznaczył rektor UMCS, to „nie tylko święto nauk geograficznych, ale też promocja miasta i regionu”. Prof. Zbigniew Zwoliński przypomniał, że geografia to dyscyplina, która bada relacje między człowiekiem a środowiskiem – relacje, które dziś wymagają pilnej refleksji.

„Dużo zepsuliśmy w środowisku i teraz zastanawiamy się, jak to wszystko naprawić” – mówił profesor. I zaznaczył, że geografowie podczas Kongresu nie tylko analizują aktualne wyzwania, ale także planują kierunki rozwoju nauki w obliczu kryzysów: klimatycznego, społecznego, geopolitycznego.

Od zmian klimatu po nowoczesne technologie

Program Kongresu to kilkadziesiąt paneli tematycznych i sesji plakatowych, debaty, wykłady, wydarzenia terenowe i integracyjne. W centrum uwagi znalazły się najpilniejsze problemy współczesności: zmiany klimatu, migracje, geopolityka, transformacja energetyczna, hydrologia, ochrona ekosystemów, nowoczesne technologie geoinformacyjne.

Nie zabrakło też refleksji nad rolą geografii jako nauki aplikacyjnej i interdyscyplinarnej. Jak podkreślił prof. Paweł Churski: „Geografia ma ogromny potencjał – pomaga społeczeństwu, wspiera administrację i biznes, pokazuje kierunki zrównoważonego rozwoju”.

Wydarzeniu towarzyszy także 65. Zjazd Polskiego Towarzystwa Geograficznego – kontynuacja tradycji sięgającej 1954 roku, kiedy to Lublin po raz pierwszy gościł tak dużą społeczność geografów.

Naukowcy i świat sztuki – geografia inaczej

Kongres to także przestrzeń dla młodych naukowców. Forum Młodych Geografów stwarza okazję do wymiany doświadczeń i inspiracji. W programie znalazła się również Ogólnopolska Konferencja Naukowa na temat Zanieczyszczenia Światłem, a także uroczystości związane z 80-leciem lubelskiego ośrodka geograficznego.

Co wyróżnia tegoroczną edycję Kongresu, to obecność sztuki jako narzędzia popularyzacji nauki. GeoArt Lublin Festival to festiwal, który – jak podkreślają organizatorzy – w nietuzinkowy sposób przedstawia piękno Ziemi i złożoność relacji człowieka z naturą.

W ramach festiwalu zaplanowano m.in. koncert „Symfonia Ziemi” inspirowany dźwiękami przyrody, audiowizualne spektakle „Diaporama” i „Eteron”, geomapping na fasadach budynków, a także wystawy plakatów, grafik i fotografii oraz przegląd filmów przyrodniczych.

Geografia wraca na scenę – i to z rozmachem

Jak zgodnie zauważają organizatorzy, geografia przeżywa dziś swój renesans. Dyscyplina, która przez lata była niedoceniana, dziś staje się kluczowa dla zrozumienia globalnych wyzwań. Kongres w Lublinie nie tylko integruje środowisko naukowe, ale pokazuje społeczeństwu, że geografia to nie tylko mapy i krajobrazy – to wiedza o tym, jak żyjemy, jak działamy i dokąd zmierzamy jako ludzkość.

To, że właśnie Lublin stał się gospodarzem tego wielkiego święta nauki, nie jest przypadkowe. Miasto ma silne tradycje akademickie, a lokalny ośrodek geograficzny świętuje właśnie 80 lat istnienia.

Współpraca UMCS, Polskiego Towarzystwa Geograficznego, Komitetu Nauk Geograficznych PAN, Konferencji Kierowników Jednostek Geograficznych, Akademickiego Centrum Kultury i Mediów UMCS Chatka Żaka oraz Centrum Spotkania Kultur zaowocowała wydarzeniem, które łączy naukę, sztukę i społeczną odpowiedzialność.

Materiał promocyjny UMCS