Co jeść, by chronić płuca przed smogiem? Nauka nie pozostawia wątpliwości
Rozpoczął się sezon grzewczy. W konsekwencji w wielu miejscach w Polsce znów pojawi się smog. Okazuje się, że ratunkiem dla naszych płuc może być – chociaż w pewnym zakresie – dieta. Co jeść, by lepiej radziły sobie z pyłami w powietrzu?
Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) zanieczyszczone powietrza jest jednym z największych zagrożeń środowiskowych dla zdrowia ludzi. Dotyczy wielu rejonów świata.
Jak podaje Poznański Instytut Technologiczny, w Polsce odpowiada ono za ok. 45 tys. nadmiarowych zgonów rocznie. Jednak wiele wskazuje, że te liczby mogą być niedoszacowane. Zdaniem badaczy z Uniwersytetu Harvarda i University College London zgonów związanych z brudnym powietrzem w Polsce jest blisko 94 tys. rocznie.
Jak bronić się przed smogiem? Czy oprócz unikania wychodzenia na dwór i stosowania oczyszczaczy powietrza możemy coś zrobić?
W poszukiwaniu idealnej diety chroniącej płuca
Doktorantka z Uniwersytetu w Leicester w Wielkiej Brytanii Pimpika Kaewsri przedstawiła na Kongresie Europejskiego Towarzystwa Chorób Układu Oddechowego w Amsterdamie w Holandii intrygujące wyniki badań. Badaczka przeanalizowała dane z brytyjskiego Biobanku, obejmujące około 200 000 uczestników. Porównała wzorce żywieniowe tej grupy ludzi – w tym spożycie owoców, warzyw i produktów pełnoziarnistych – z ilością powietrza wydychanego w ciągu jednej sekundy oraz narażeniem na zanieczyszczenie powietrza w postaci drobnych pyłów zawieszonych (PM2,5).
Liczne badania pokazują, że narażenie na wyższe poziomy zanieczyszczenia powietrza wiąże się z pogorszeniem funkcji płuc. – Chcieliśmy zbadać, czy zdrowa dieta lub określone grupy produktów spożywczych mogą modyfikować lub częściowo łagodzić znane niekorzystne skutki zanieczyszczenia powietrza w funkcjonowaniu płuc – opowiada Kaewsri.
Jabłko ratunkiem przed zanieczyszczonym powietrzem?
Kluczową częścią zanieczyszczonego powietrza są pyły PM2,5. To bardzo drobne cząstki o średnicy 2,5 mikrometra lub mniejsze, uwalniane do powietrza na przykład przez samochody i fabryki. W analizach uwzględniono ten pył, ale tez inne czynniki: wiek, wzrost i status społeczno-ekonomiczny.
Co się okazało? Na każdy wzrost narażenia na PM2,5 o pięć mikrogramów na metr sześcienny powietrza zespół zaobserwował spadek ilości powietrza wydychanego w ciągu jednej sekundy o 78,1 ml w grupie spożywającej mało owoców, w porównaniu z zaledwie 57,5 ml w grupie spożywającej dużo owoców.
– Nasze badanie potwierdziło, że zdrowa dieta jest powiązana z lepszą funkcją płuc zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet, niezależnie od narażenia na zanieczyszczenie powietrza. U kobiet, które spożywały cztery porcje owoców dziennie lub więcej, zaobserwowano mniejsze pogorszenie funkcji płuc związane z zanieczyszczeniem powietrza w porównaniu z kobietami, które spożywały mniej owoców – podsumowuje Kaewsri.
Oznacza to, że spożywanie owoców może zmniejszyć wpływ zanieczyszczenia powietrza na funkcję płuc. W ocenie doktorantki zdrowa dieta, bogata w rośliny, powinna być promowana już od szkoły podstawowej. I to nie tylko w celu zapobiegania chorobom przewlekłym, ale także w celu zmniejszenia śladu węglowego diet bogatych w mięso.
Źródła: University of Leicester, PIT
Nasz autor
Szymon Zdziebłowski
Dziennikarz naukowy i podróżniczy, z wykształcenia archeolog śródziemnomorski. Przez wiele lat był związany z Serwisem Nauka w Polsce PAP. Opublikował m.in. dwa przewodniki turystyczne po Egipcie, a ostatnio – popularnonaukową książkę „Wielka Piramida. Tajemnice cudu starożytności” o największej egipskiej piramidzie. Miłośnik niewielkich, lokalnych muzeów. Uwielbia długie trasy rowerowe, szczególnie te prowadzące wzdłuż rzek. Lubi poznawać nieznane zakamarki Niemiec, zarówno na dwóch kółkach, jak i w czasie górskiego trekkingu.