Wystartowała misja Axiom-4. Polak leci w kosmos!
Przełomowy moment w historii polskich badań kosmosu! Falcon 9 z kapsułą Dragon wyniósł Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego na orbitę.
Spis treści:
Po wielokrotnym przekładaniu terminu startu misji Ax-4, w której skład wchodzi dr Sławosz Uznański-Wiśniewski, oraz po serii napraw na Ziemi i na orbicie, a także po miesięcznej kwarantannie załogi, doczekaliśmy się chwili, gdy drugi w historii Polak przekroczy umowną granicę kosmosu.
– Ostatnie dni, mimo że pełne niespodzianek i emocji, są również czasem skupienia. Jesteśmy gotowi, rozpoczynamy ponownie odliczanie. Do zobaczenia w kosmosie. Go Poland, go Axiom 4! See you in space! – powiedział dr Sławosz Uznański-Wiśniewski w nagraniu opublikowanym na platformie X.
25 czerwca, punktualnie o godzinie 8.31, z historycznego stanowiska 39A kompleksu NASA Kennedy Space Centre na Florydzi, wystartowała rakieta Falcon 9 z kapsułą Dragon Crew na szczycie. W zaledwie 8 minut i 50 sekund statek kosmiczny znalazł się na orbicie, a cała operacja przebiegła podręcznikowo. Rozpoczęła się w ten sposób długo oczekiwana prywatna misja firmy Axiom Space, określana jako Axiom-4 (Ax-4).
W trakcie pierwszego, orbitalnego kontaktu z Ziemią, załoganci pozdrowili swoich rodaków. Dr Sławosz Uznański-Wiśniewski podkreślił, że jest to przełomowy moment dla polskiej technologii i nauki kosmicznej. – W kosmosie nie jestem sam. Reprezentuję was wszystkich. Kosmos dla wszystkich – powiedział.
Załoga misji Ax-4 poinformowała również, jaką nazwę nadała nowej kapsule Dragon Crew. Piąta i ostatnia kapsuła z tej serii od dzisiaj nosi imię Grace, czyli szlachetność, gracja, wdzięk. Start Dragona nie mógł się też obyć bez specjalnego pluszaka. Maskotką wyprawy jest maleńki łabędź o imieniu Joy (radość). Można więc śmiało powiedzieć, że Ax-4 wystartował z gracją i z radością.
Komercyjna misja kosmiczna
Załogę Ax-4 tworzą: była astronautka NASA i dyrektor ds. lotów kosmicznych Axiom – Peggy Whitson (dowódczyni misji), Shubhanshu Shukla z Indii, dr Sławosz Uznański-Wiśniewski z Polski oraz Tibor Kapu z Węgier. Wszyscy trzej mężczyźni będą pierwszymi astronautami ze swoich krajów, którzy polecą na Międzynarodową Stację Kosmiczną (ISS).
Dr Uznański-Wiśniewski, należący do grona rezerwowych astronautów Europejskiej Agencji Kosmicznej. W tej misji pełni rolę astronauty projektowego. Koszt udziału Polski w misji to 65 milionów euro, sfinansowane przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii we współpracy z ESA i POLSA. Kwota ta obejmuje przygotowania, eksperymenty oraz trening.
Start, pierwotnie planowany na 29 maja, był wielokrotnie przekładany – z powodu problemów technicznych ze statkiem Crew Dragon (dla którego będzie to pierwszy lot), niekorzystnej pogody, usterek rakiety oraz problemów po stronie ISS. W ubiegłym tygodniu start został bezterminowo opóźniony z powodu wycieku w najstarszym module stacji.
Czy Zvezda wciąż przecieka?
Rosyjski moduł serwisowy Zvezda działa od 25 lat. Od września 2019 roku notowane są mikro-nieszczelności w tunelu transferowym między Zvezdą a portem dokującym Progress. NASA i Roscosmos różnią się w ocenie skali problemu. Amerykanie uznali wyciek za „catastrophic failure”, natomiast Rosjanie nie traktują go jako zagrożenia dla bezpieczeństwa dokowania.
Szczegóły nie są znane, ponieważ komunikaty zaangażowanych instytucji są bardzo lakoniczne. Można jednak założyć, że skoro NASA wyraziła zgodę na start, problem został zażegnany, a moduł zabezpieczony.
Dokowanie 26 czerwca
Misja potrwa dwa tygodnie. Podczas pobytu na pokładzie ISS załoga Ax-4 przeprowadzi ponad 60 eksperymentów naukowych i wydarzeń popularyzujących nauki ścisłe (STEM). To rekordowa liczba w historii misji Axiom.
Wśród nich znajduje się 13 eksperymentów wyłonionych w konkursie Polskiej Agencji Kosmicznej. Zostały przygotowane przez polskie instytucje naukowe i firmy technologiczne. Znaczna część badań dotyczy biologii, medycyny i psychologii. Polska część programu, nazwana IGNIS, skupia się na rozwoju technologii i edukacji.
Z powodu wielokrotnych przesunięć nie jest jeszcze znany dokładny harmonogram komunikacji z orbitą ani miejsca, gdzie odbędą się spotkania z astronautą. Aktualne informacje mają być publikowane na stronie www.plinspace.pl.
Jeśli wszystko pójdzie zgodnie z planem, kapsuła Dragon zadokuje do ISS około godz. 13:00 w czwartek, 26 czerwca.
Źródło: National Geographic Polska
Nasza autorka
Ewelina Zambrzycka-Kościelnicka
Dziennikarka i redaktorka zajmująca się tematyką popularnonaukową. Pisze przede wszystkim o eksploracji kosmosu, astronomii i historii. Związana z Centrum Badań Kosmicznych PAN oraz magazynami portali Gazeta.pl i Wp.pl. Ambasadorka Śląskiego Festiwalu Nauki. Współautorka książek „Człowiek istota kosmiczna”, „Kosmiczne wyzwania” i „Odważ się robić wielkie rzeczy”.