W Londynie odkryto pierwszą rzymską bazylikę. To kluczowe znalezisko archeologiczne

Spis treści:

1. Rzymska bazylika pod biurowcem
2. Czym była rzymska bazylika?
3. Immersyjna wystawa

Brytania była częścią Imperium Rzymskiego przez ponad 350 lat aż do początku V wieku n.e. W 43 roku naszej ery Rzymianie najechali ją i podporządkowali sobie lokalną celtycką społeczność. Wkrótce potem założyli Londiunium, które znajduje się pod dzisiejszą zabudową stolicy Wielkiej Brytanii.

Co jakiś czas podczas prac budowlanych dochodzi do znalezisk z czasów rzymskich. Tym razem jednak budowlańcy natknęli się na prawdziwą perełkę.

Rzymska bazylika pod biurowcem

Podczas prac poprzedzających budowę nowego biurowca przy ulicy Gracechurch, odkryto fragmenty kamiennego muru. Sposób konstrukcji i lokalizacja reliktów nie pozostawiła archeologom żadnych wątpliwości – są to ruiny jednej z ważniejszych konstrukcji wczesnego Londynu – pierwszej bazyliki. Badania prowadzili eksperci z Museum of London Archaeology (MOLA).

Przed bazyliką znajdował się otwarty dziedziniec, na którym miejscowi i przyjezdni angażowali się w działania publiczne i społeczne oraz handlowali. Przez dziesięciolecia badań i badań archeologicznych w mieście, archeolodzy byli już świadomi lokalizacji starożytnej bazyliki. Nie było jednak wiadomo, jak duża jej część przetrwała.

W niektórych miejscach mur zachował się aż do długości 10 m, szerokości 1 m i głębokości 4 m. Tak duże fragmenty rzymskiej zabudowany są odkrywane bardzo rzadko na terenie Londynu.

– To jedno z najważniejszych odkryć dokonanych w londyńskim City w ostatnich latach. Stan zachowania bazyliki znacznie przekroczył nasze oczekiwania. Do tego mamy prawdopodobnie do czynienia z najważniejszą częścią budynku – mówi dyrektorka ds. rozwoju w MOLA Sophie Jackson.

Czym była rzymska bazylika?

Wzniesiono ją w 70 r. n.e., za rządów namiestnika rzymskiego w Brytanii – Gnejusza Juliusza Agrykoli. Funkcjonowała jednak pewnie około 20 lat, bo forum następnie rozbudowano w latach 90-120 n.e. i stało się pięć razy większe niż to pierwsze. Nawet pierwsza bazylika była imponującą budowlą, na którą składały się być może nawet trzy kondygnacje.

Nie miała jednak nic wspólnego z funkcją bazyliki we współczesnym znaczeniu tego słowa. Bazylika była częścią rzymskiego forum, zatem placu, na którym odbywały się zebrania ludowe, targi, sąd. Otoczony był przez kluczowe budowle, w tym właśnie bazylikę. Pierwsze rzymskie forum w Londynie miało powierzchnię zbliżoną do boiska piłkarskiego.

Odkryte fundamenty należały do części bazyliki określanej jako trybunał. W tym miejscu, na podwyższeniu, sędziowie, przywódcy polityczni i ważni urzędnicy podejmowali ważne decyzje dotyczące Londynu i być może nie tylko.

Co ciekawe, kształt rzymskiej (świeckiej) bazyliki posłużył za wzór do wznoszenia podobnych konstrukcji przez chrześcijan w kolejnych wiekach. Mają one kształt wydłużonego prostokąta i podzielona są rzędami kolumn lub filarów na kilka podłużnych naw.

Immersyjna wystawa

Znalezisko będzie udostępnione dla zwiedzających w ramach immersyjnej ekspozycji.

Właściciele terenu Hertshten Properties wspólnie z MOLA planują jej przygotowanie. Właśnie ruszają konsultacje publiczne w tej sprawie. Jednocześnie będą trwały dalsze wykopaliska. Być może uda się odsłonić więcej murów i uzyskać więcej informacji na temat starożytnej budowli.

Otwarcie wystawy planowane jest na lata 2029/2030. Musimy zatem uzbroić się w cierpliwość.

Źródło: MOLA

Nasz autor

Szymon Zdziebłowski

Dziennikarz naukowy, z wykształcenia archeolog śródziemnomorski. Przez wiele lat był związany z Serwisem Nauka w Polsce PAP. Opublikował m.in. dwa przewodniki turystyczne po Egipcie, a ostatnio – popularnonaukową książkę „Wielka Piramida. Tajemnice cudu starożytności” o największej egipskiej piramidzie.