Sensacyjne odkrycie na Mazurach: 162 srebrne monety znalezione przez rolnika

Podczas zwykłych prac rolniczych w Bukowcu Wielkim w województwie warmińsko-mazurskim Beata i Romuald Jóźwiakowie natrafili na coś, co przejdzie do historii lokalnej archeologii. Na łące, podczas usuwania kamieni, odkryli oni srebrne monety sprzed ponad trzystu lat. Nie zwlekając, małżeństwo zgłosiło znalezisko do wójta gminy Janowiec Kościelny, który przekazał je Warmińsko-Mazurskiemu Wojewódzkiemu Konserwatorowi Zabytków.

Szczegóły skarbu z XVII wieku

Mazurski skarb znaleziony w Bukowcu Wielkim zawiera 162 srebrne monety datowane na lata 1660–1679. Wśród nich znajdują się:

• 2 monety o nominale ⅔ talara,
• 20 tymfów,
• 27 ortów,
• 113 szóstaków.

Monety są doskonale zachowane i stanowią cenne źródło wiedzy o gospodarce i handlu w regionie w drugiej połowie XVII wieku. Znalezisko jest jednym z największych i najlepiej zachowanych tego typu odkryć w regionie.

Archeolodzy i pasjonaci historii na miejscu odkrycia

Po zgłoszeniu znaleziska na miejscu przeprowadzono badania archeologiczne. Kierownikiem prac był archeolog Damian Swat z firmy Archeoskop. W trakcie wykopalisk odkryto fragmenty naczynia, w którym monety były przechowywane. W prace zaangażowali się też członkowie Stowarzyszenia Historyczno-Eksploracyjnego Nibork oraz Grupy Rekonstrukcji Historycznej „Allenstein”. Dzięki wykorzystaniu wykrywaczy metali przeszukano szerszy obszar, co pozwoliło na odnalezienie kolejnych artefaktów.

Zabytek trafi do muzeum

Wszystkie znalezione przedmioty zostały przekazane do Muzeum Pogranicza w Działdowie. Jak poinformował dyrektor placówki, Patryk Kozłowski, artefakty są aktualnie konserwowane i będą udostępnione zwiedzającym od początku 2026 roku. Muzeum planuje stworzenie stałej ekspozycji, na której znajdzie się również dokumentacja związana z odkryciem.

Historyczne znaczenie Bukowca Wielkiego i okolic

Znalezisko ma nie tylko wartość materialną, ale również ogromne znaczenie historyczne. Bukowiec Wielki, położony w gminie Janowiec Kościelny, był niegdyś częścią pogranicza mazowiecko-pruskiego, gdzie dominowała drobna szlachta. Wieś została założona w XIII lub XIV wieku i należała do parafii Janowiec Kościelny. Odkrycie rzuca nowe światło na życie codzienne w XVII wieku – w trakcie wykopalisk odnaleziono także:

• fragmenty zabudowy dawnego folwarku,
• ceramikę,
• pierścionki z miedzi,
• medalik z wizerunkiem Matki Bożej Częstochowskiej i Anioła Stróża,
• guziki,
• kule ołowiane do broni czarnoprochowej,
• klamry do pasa.

Szczególną uwagę archeologów przykuł fragment kobiecej klamry do pasa, podobny do znalezisk z Perlebergu w Brandenburgii i zamku na Hradczanach w Pradze.

Historyczne znalezisko w Bukowcu Wielkim to nie tylko emocjonujące wydarzenie dla mieszkańców regionu, ale również istotny wkład w poznanie przeszłości Mazur. Dzięki odpowiedzialnej postawie znalazców oraz zaangażowaniu archeologów i pasjonatów skarb został zabezpieczony i niebawem będzie dostępny dla wszystkich zainteresowanych historią.

Źródła: Codziennik Mławski, Onet, Wirtualna Polska, Gmina Janowiec Kościelny

Nasza autorka

Magdalena Rudzka

Dziennikarka „National Geographic Traveler" i „Kaleidoscope". Przez wiele lat również fotoedytorka w agencjach fotograficznych i magazynach. W National-Geographic.pl pisze przede wszystkim o przyrodzie. Lubi podróże po nieoczywistych miejscach, mięso i wino.