Niezwykłe odkrycie w nubijskim grobie. „Najstarszy dowód”

Spis treści:

1. Odkrycie na cmentarzysku sprzed 4000 lat
2. Nubijska kobieta żadnej pracy się nie bała
3. Kobiety z wyższych klas dźwigały większe ciężary

Warto na wstępie zaznaczyć, że pasy te nie doczekały się jeszcze oficjalnego tłumaczenia w języku polskim. Ich nazwa w języku nahuatl, bo to w Meksyku przede wszystkim znane były te przedmioty, to mecapalli, po hiszpańsku línea de tump, a po angielsku tumpline. W dosłownym tłumaczeniu „tump” oznacza ładunek, a „line” linę. Dla potrzeby artykułu pas ten będzie nazywany pasem nośnym.

Odkrycie na cmentarzysku sprzed 4000 lat

Była to lina przepasana przez czoło i przymocowana do swego rodzaju plecaka. W ten sposób ciężar skupiał się na kręgosłupie, a nie na ramionach, jak w przypadku standardowych plecaków, które znamy współcześnie. Osoba dźwigająca ładunek z pasem nośnym pochylała się do przodu, pozwalając plecom pomóc podeprzeć ładunek. Pasy te wykorzystywane były m.in. przez rdzennych mieszkańców Meksyku do przenoszenia ciężkich ładunków, takich jak drewno na opał czy ziemia do budowy. Współcześnie bywają wykorzystywane także przez tragarzy w Nepalu.

Zespół archeologów z Holandii, Austrii i Stanów Zjednoczonych przeprowadził badania 30 szczątków ludzkich, które wykopano na cmentarzysku Abu Fatima w Sudanie. Szkielety należały do 14 kobiet i 16 mężczyzn. Na czaszkach płci żeńskiej badacze zidentyfikowali wyraźne ślady stosowania właśnie pasów nośnych, podczas gdy nie zaobserwowano takich śladów na kościach męskich. Według badaczy sugeruje to, że kobiety były przede wszystkim odpowiedzialne za przenoszenie ciężkich towarów, a także dźwiganie dzieci. Co ciekawe, praktyka ta jest kontynuowana w różnych kulturach afrykańskich do dziś.

Nubijska kobieta żadnej pracy się nie bała

– Używanie pasów przez nubijskie kobiety do noszenia koszy z dziećmi można interpretować jako tradycyjną nubijską technikę przenoszenia ciężarów. Ani Egipcjanki, ani kobiety lewantyńskie nie są przedstawiane z takimi pasami nośnymi – napisali autorzy w artykule, który opublikowali na łamach czasopisma naukowego „Journal of Anthropological Archaeology”.

Naukowcy przeprowadzili m.in. badanie zmian przyczepów ścięgnistych, związanych z chorobą zwyrodnieniową stawów i zwyrodnieniowych zmian kręgosłupa, aby zbadać wpływ obciążenia mięśni, obciążenia stawów i adaptacji kręgosłupa. Ponadto uwzględniono również niezamierzone modyfikacje czaszki, w szczególności zmiany spowodowane użyciem pasów nośnych.

Kobiety z wyższych klas dźwigały większe ciężary

– Wyniki wskazują na specyficzne dla płci techniki przenoszenia ciężarów wśród osób pochowanych w Abu Fatima. U mężczyzn stwierdzono jednostronne zmiany przyczepów ścięgnistych i chorobę zwyrodnieniową stawów ramienno-łopatkowych. To wskazuje na udział w aktywnościach wymagających przenoszenia ciężaru na jednym ramieniu. Kobiety wykazywały wyraźne zmiany zwyrodnieniowe kręgów szyjnych, wskazujące na częste używanie górnej części szyi przez układ mięśniowo-szkieletowy – podkreślają badacze.

Co ciekawe, naukowcy uważają, że nubijskie kobiety mogły jednocześnie dźwigać nie tylko ciężary, ale także nosić dzieci. – A więc całkowity ciężar, który dźwigały, mógł być znacznie większy. Aby zmiany anatomiczne pozostawiły ślady na kościach, wymagany byłby dłuższy okres niemal nieustannego przenoszenia czegoś – tłumaczy Jared Carballo-Pérez, archeolog z Uniwersytetu w Leiden i główny autor badania.

Ale jednym z najbardziej intrygujących odkryć w ramach wykopalisk był pochówek kobiety należącej do ówczesnej elity. W chwili śmierci miała ok. 50 lat i została złożona do grobu z drogocennymi artefaktami. Okazuje się jednak, że jej uprzywilejowany status i dobre pochodzenie nie zwalniało jej z obowiązków, które miały również kobiety z niższych klas.

Co więcej, jej szkielet wykazywał najsilniejsze oznaki używania pasów nośnych, co podważa pogląd, że prace fizyczne były zarezerwowane tylko dla osób o niższym statusie. – Dowody te sugerują, że kobiety ze wszystkich warstw społecznych, w tym elity, uczestniczyły w wyczerpujących czynnościach – podkreślają uczeni.

Źródło: Arkeonews

Nasz autor

Jakub Rybski

Dziennikarz, miłośnik kina niezależnego, literatury, ramenu, gier wideo i dobrego rocka. Wcześniej związany z telewizją TVN24 i Canal+, obecnie pracuje w RMF FM. Zawodowo nie boi się podejmować żadnego tematu. Pisze przede wszystkim o archeologii i przyrodzie. Prywatnie bardzo zainteresowany polityką.