Niedaleko Stonehenge odkryto krąg o średnicy... 2 km! Ale nie był wykonany z kamieni

Słynne kamienne Stonehenge w Wielkiej Brytanii, które powstało 4500 lat temu, nie istniało w próżni. W pradziejach w niedalekiej odległości znajdowały się osady, ale też inne budowle i struktury, które miały znaczenie ceremonialne i kultowe.

Wygląda na to, że ziemia ciągle skrywa na tym obszarze archeologiczne zagadki. Badacze z Uniwersytetu St. Andrews i Bradford poinformowali właśnie o niezwykłym odkryciu. Opublikowali je na łamach czasopisma „Internet Archaeology”.

Monumentalny krąg jamowy

Nowe analizy potwierdziły istnienie monumentalnej struktury w rejonie Durrington Walls. Obiekt ten leży kilka kilometrów na północ od słynnego Stonehenge. Nie jest to jednak typowy pradziejowy krąg. Składają się nań 16 olbrzymich jam. Wiele z nich mierzyło aż 10 metrów średnicy i nawet 5 metrów głębokości. Dziś są już wypełnione iłami i mułem.

Jamy tworzą niemal idealny okrąg. Średnica tego koła przekracza 2 kilometry. – Umiejętności i wysiłek, jakie musiały być potrzebne nie tylko do wykopania dołów, ale także do tak precyzyjnego rozmieszczenia ich w krajobrazie, są naprawdę niesamowite. Biorąc pod uwagę, że doły są rozrzucone na tak dużym terenie, fakt, że tworzą niemal idealny okrąg, jest istotnie niezwykły – komentuje współautor badań prof. Richard Bates.

Kiedy zbudowano niezwykłą strukturę?

Badania naukowe, wykorzystujące geofizykę, potwierdziły, że te gigantyczne zagłębienia nie są naturalnymi lejami krasowymi, ale zostały celowo wykopane przez ludzi. Datowanie metodą optycznie stymulowanej luminescencji (OSL) jest bardzo precyzyjne. Wskazuje ono na powstanie konstrukcji w późnym neolicie, około 2480 roku p.n.e.

Naukowcy doszli do wniosku, że budowa została zrealizowana w bardzo krótkim czasie i równocześnie. A do tego niezbędna musiała być koordynacja. Mniej więcej w tym samym czasie powstało kamienne Stonehenge.

Funkcja monumentalnego kręgu

Krąg wielkich jam nie pełnił, z naszej perspektywy, praktycznej roli. Miał wymiar związany ze sferą wierzeń. Naukowcy określili taki układ jako jako „kosmologiczny” (ang. cosmological arrangement). Oznacza to, że prehistoryczni budowniczowie mogli w ten sposób odgrodzić sferę sacrum od profanum. Projekt odzwierciedlał wierzenia społeczności na temat porządku świata.

Być może do jam składano ofiary ze zwierząt. Analizy genetyczne wypełnisk wykazały, że w dołach znajdowały się szczątki dużych ssaków, takich jak owce i bydło. Co ciekawe, owce znajdowano głównie w jamach na południu, a bydło na północy i południu. To sugeruje, że różne zwierzęta były deponowane w określonych miejscach w ramach jakiegoś rytuału lub ofiary.

Zrozumieć pradzieje

Te badania zaczęły się w 2010 roku. Przez pierwsze lata wykonano badania geofizyczne – dzięki specjalistycznym urządzeniom zajrzano bez wbicia łopat pod ziemię. Wytypowano anomalie, które okazało się być wielkimi jamami. Kilka z nich częściowo przebadano wykopaliskowo, pobrano też z nich rdzenie geologiczne.

Po latach badań udało się nanieść wszystkie zagadkowe struktury na mapę i zweryfikować sposób ich powstania. W ten sposób archeolodzy zauważyli, że ich układ nie był przypadkowy.

Źródło: Internet Archaeology

Nasz autor

Szymon Zdziebłowski

Dziennikarz naukowy i podróżniczy, z wykształcenia archeolog śródziemnomorski. Przez wiele lat był związany z Serwisem Nauka w Polsce PAP. Opublikował m.in. dwa przewodniki turystyczne po Egipcie, a ostatnio – popularnonaukową książkę „Wielka Piramida. Tajemnice cudu starożytności” o największej egipskiej piramidzie. Miłośnik niewielkich, lokalnych muzeów. Uwielbia długie trasy rowerowe, szczególnie te prowadzące wzdłuż rzek. Lubi poznawać nieznane zakamarki Niemiec, zarówno na dwóch kółkach, jak i w czasie górskiego trekkingu.