Kości człowieka sprzed 140 tys. lat. Odkryto je na „zatopionym lądzie”

Spis treści:

1. Odkrycie na zatopionym lądzie
2. Przedstawiciele Homo erectus prowadzili łowiecki tryb życia na Sundzie
3. Jakie zwierzęta zamieszkiwały ten pradawny ląd?

Ziemia nieustannie się zmienia. Chociaż współcześnie na świecie znajduje się 7 kontynentów, nie zawsze tak było. Obecny układ kontynentów to efekt ruchów tektonicznych z ostatnich tysięcy, a nawet milionów lat. I choć z naszej perspektywy czasy te wydają się abstrakcyjne niczym epoka dinozaurów, to stosunkowo niedawno niektóre części globu wyglądały zupełnie inaczej, niż dzisiaj. Chodzi m.in. o Sundę, zwaną przez niektórych zatopionym lądem.

Odkrycie na zatopionym lądzie

Sunda to biogeograficzny region w Azji Południowo-Wschodniej, obejmujący Półwysep Malajski, wyspy Jawa, Sumatra, Borneo, Bali, a także mniejsze wyspy w ich otoczeniu. W okresie ostatniej epoki lodowcowej, około 10–20 tysięcy lat temu, poziom mórz był znacznie niższy, a duża część tego obszaru stanowiła ląd łączący obecne wyspy z kontynentem azjatyckim, tworząc rozległy półwysep. Ląd ten porastały tropikalne lasy deszczowe. Był to obszar bogatej bioróżnorodności. Wraz z ociepleniem klimatu i wzrostem poziomu mórz, znaczna część Sundy została zalana.

Na łamach czasopisma naukowego „Quaternary Environments and Human” ukazał się właśnie artykuł autorstwa naukowców z holenderskiego Uniwersytetu w Lejdzie. Badacze opisali w nim odkrycie kości Homo erectus, z dna morza właśnie na terenie dawnej Sundy. Badacze uważają, że szczątki te stanowią dowód na nieznaną wcześniej populację ludzi polujących na tym dawnym pradawnym lądzie.

1. erectus to gatunek człowiekowatych, który zamieszkiwał Ziemię od ok. 1,9 miliona do 110 tysięcy lat temu. Stanowi jeden z pośrednich szczebli ewolucyjnych między australopitekami a współczesnym człowiekiem. Charakteryzował się wyprostowaną postawą, większą pojemnością mózgu (ok. 850–1100 cm³) w porównaniu do wcześniejszych homininów oraz zdolnością do wytwarzania zaawansowanych narzędzi kamiennych. Homo erectus był pierwszym człowiekowatym, który potrafił zapanować nad ogniem.

Przedstawiciele Homo erectus prowadzili łowiecki tryb życia na Sundzie

Kości H. erectus odnaleziono wśród ponad 6000 szczątków innych zwierząt. Wszystkie znaleziono u wybrzeży wyspy Jawa w Indonezji. Naukowcy zwracają uwagę, że ślady przodka współczesnego człowieka w tym miejscu potwierdza tezę, iż ludzie ci ok. 140 tys. lat temu żyli w tym regionie i korzystali z dobrodziejstw lokalnej fauny.

Analiza kości zwierząt wykazała ślady nacięć na niektórych z nich, co potwierdza, że H. erectus prowadził tryb życia łowiecki, a upolowane stworzenia spożywał. Głównym celem polowań według autorów badania miały być żółwie, a z większych zwierząt wołowate (Bovidae). – Znaleźliśmy najwcześniejsze dowody na polowanie na tak dużą zwierzynę w Azji Południowo-Wschodniej – mówi Harold Berghuis, główny autor badania z Uniwersytetu w Lejdzie.

– Człowiekowate z Cieśniny Madura mogły rozwinąć swoją własną strategię łowiecką niezależnie, ale dopuszczamy możliwość, że mogło dojść do pewnego rodzaju wymiany kulturowej z innymi przedstawicielami człowieka pierwotnego. To dlatego, że nigdy wcześniej nie znaleziono dowodów na to, że H. erectus polował na wołowate – wyjaśnia Live Science Berghuis.

Jakie zwierzęta zamieszkiwały ten pradawny ląd?

Naukowiec zwraca uwagę, że ok. 350 tys. lat temu H. erectus został wyparty z tego regionu Azji przez bardziej współczesną populację ludzką, w skład której wchodzili tajemniczy denisowianie i neandertalczycy. Jednak dowody archeologiczne sugerują, że gatunek ten przetrwał na wyspie Jawa do lat 117 000–108 000, kiedy ostatecznie wyginął. – Z kolei Homo sapiens przybył do Azji Południowo-Wschodniej około 77 tys. lat temu – podkreśla badacz.

Zespół Haralda Berghuisa w trakcie wieloletnich badań zidentyfikował w sumie 36 różnych gatunków, które wyodrębniono na podstawie 6372 znalezionych na dnie morza kości. Wśród nich były żółwie, rekiny, hipopotamy, a także warany z Komodo, zwane także smokami z Komodo. To olbrzymi gatunek gada z rodziny waranowatych i największa współcześnie żyjąca jaszczurka. Została odkryta w 1910 roku. Współcześnie jest to gatunek zagrożony wyginięciem. W czasach Homo erectus mogły być najgroźniejszymi żyjącymi na Sundzie drapieżnikami.

Źródło: Uniwersytet w Lejdzie

Nasz autor

Jakub Rybski

Dziennikarz, miłośnik kina niezależnego, literatury, ramenu, gier wideo i dobrego rocka. Wcześniej związany z telewizją TVN24 i Canal+, obecnie pracuje w RMF FM. Zawodowo nie boi się podejmować żadnego tematu. Pisze przede wszystkim o archeologii i przyrodzie. Prywatnie bardzo zainteresowany polityką.