Grobowce zagadkowych Etrusków w cyfrowej bazie. Każdy może do nich teraz „wejść”

Etruskowie byli starożytnym ludem, który zamieszkiwał Etrurię, czyli dzisiejszą Toskanię, Umbrię i północne Lazio. Ich cywilizacja rozwijała się równolegle z kulturą starożytnej Grecji, a swoje największe wpływy osiągnęła w VII i VI wieku p.n.e. Później lud ten został podbity przez Rzymian.

O wierzeniach Etrusków wiele mówią ich nieco dziś zapomniane grobowce skalne, zwane komorowymi. Grupa ekspertów pod kierunkiem prof. Jonathana Westina z Uniwersytet w Göteborgu postanowiła utworzyć ich cyfrową bazę danych. Jest dostępna dla wszystkich.

Grobowce komorowe Etrusków

Portal „Grobowce komorowe Etrusków” (Etruscan Chamber Tombs) gromadzi wcześniejsze dane uzyskane w czasie badań Instytutu Szwedzkiego w Rzymie i łączy je z nową dokumentacją cyfrową. Wykonano ją specjalnie na potrzeby cyfrowej bazy danych. – Nigdy nie jesteśmy pierwszymi, którzy odwiedzają te miejsca – były użytkowane przez pasterzy i rolników, a archeologowie dokumentowali je od ponad stu lat. Czasami jednak odnosimy wrażenie, że czas się zatrzymał, a my zakłócamy trwałą ciszę – komentuje prof. Jonathan Westin.

Westin sam przeciskał się przez wąskie otwory i czołgał się ciemnymi korytarzami starożytnych grobowców, aby udokumentować kilka z nich wokół San Giovenale we Włoszech. Grobowce te są często trudno dostępne. Znajdują się z dala od dróg publicznych. Ich stan zachowania też bywa różny. By do nich wejść, trzeba przedrzeć się przez zawalone korytarze i gęsty pył.

Zdjęcia i skany 3D

Jak wyjaśnia prof. Westin, dawne narzędzia używane przez archeologów, takie jak pion, miarki czy notatniki, są używane teraz razem z zaawansowanymi cyfrowymi technologiami: fotogrametrią, skanowaniem laserowym. A wszystkie dane trafiają do cyfrowych baz danych. Jedną z nich jest ta powstała w ramach GRIDH (Infrastruktura badawcza w zakresie nauk humanistycznych w Göteborgu), która dotyczy etruskich grobowców.

– Przede wszystkim skany 3D pozwalają osobom, które nigdy nie miały okazji odwiedzić tych miejsc ani zejść do komór, zarówno je poznać, jak i po raz pierwszy pozyskać nowe dane – podkreśla prof. Westin. I faktycznie. W przypadku części grobowców można użyć nawet precyzyjnych narzędzi, które umożliwiają wykonanie dokładnych pomiarów poszczególnych elementów wyposażenia grobowców komorowych.

Król szwedzki na wykopaliskach

Szwedzi prowadzą badania archeologiczne w kolebce Etrusków od 1925 roku. Jest to współpraca Uniwersytetu w Göteborgu i Instytutu Szwedzkiego w Rzymie. Dziś biblioteka tego drugiego jest jednym z wiodących na świecie źródeł wiedzy o etruskologii, odwiedzanym przez naukowców z całego świata.

– Wykopaliska zyskały znaczną uwagę mediów, zarówno w Szwecji, jak i we Włoszech, w dużej mierze dzięki zaangażowaniu króla Gustawa VI Adolfa. Król, sam będąc archeologiem z głęboką pasją do starożytnych kultur, osobiście uczestniczył w wykopaliskach aż do roku poprzedzającego jego śmierć w 1973 roku – mówi Hampus Olsson, starszy wykładowca w Instytucie Szwedzkim w Rzymie.

Źródło: Uniwersytet w Göteborgu

Nasz autor

Szymon Zdziebłowski

Dziennikarz naukowy i podróżniczy, z wykształcenia archeolog śródziemnomorski. Przez wiele lat był związany z Serwisem Nauka w Polsce PAP. Opublikował m.in. dwa przewodniki turystyczne po Egipcie, a ostatnio – popularnonaukową książkę „Wielka Piramida. Tajemnice cudu starożytności” o największej egipskiej piramidzie. Miłośnik niewielkich, lokalnych muzeów. Uwielbia długie trasy rowerowe, szczególnie te prowadzące wzdłuż rzek. Lubi poznawać nieznane zakamarki Niemiec, zarówno na dwóch kółkach, jak i w czasie górskiego trekkingu.