Vintage Photo Festival 2025 – przenikanie światła, czasu i pamięci
Fotografia analogowa powraca w wielkim stylu. Jednym z najważniejszych momentów będzie uhonorowanie Tomasza Tomaszewskiego, fotografa National Geographic, którego niepowtarzalne kadry od dekad uczą patrzenia głębiej.
Od 19 września do 19 października Bydgoszcz i Toruń zamieniają się w przestrzeń spotkań dla pasjonatów fotografii analogowej. 11. edycja Vintage Photo Festival, jednego z największych tego typu wydarzeń w Europie, odbędzie się pod hasłem „Przenikanie”. To słowo-klucz, które rozumiane jest jako dialog pokoleń i technik oraz jako subtelna gra światła, pamięci i emocji zapisanych na kliszy fotograficznej.
Newtonowie po raz pierwszy w Polsce
Największym wydarzeniem tegorocznej odsłony będzie wystawa „The Newtons: A Dual Gaze”, przygotowana we współpracy z Helmut Newton Foundation. To pierwsza w Polsce prezentacja twórczości Helmuta Newtona i jego żony June Newton (Alice Springs). Ekspozycja w Galerii Sztuki Nowoczesnej MOB w Bydgoszczy to opowieść o 55 latach wspólnego życia. Wśród bohaterów ich portretów znajdują się m.in. Catherine Deneuve, Yves Saint Laurent czy David Hockney.
Złota Rolka dla mistrza reportażu
Jednym z najważniejszych punktów programu będzie uhonorowanie Tomasza Tomaszewskiego – fotografa National Geographic – nagrodą Złotej Rolki za całokształt twórczości. W specjalnej retrospektywnej wystawie widzowie zobaczą jego prace, które od dekad kształtują wyobraźnię kolejnych pokoleń odbiorców.
Pokazywanie elementu 1 z 5
– W pracowni Tomasza Tomaszewskiego czuć prawdziwego ducha fotografii analogowej – mówi Katarzyna Gębarowska, dyrektorka festiwalu. – Są tam niezliczone archiwa odbitek, negatywów i slajdów oraz kolekcja aparatów, w której znaleźć można tak nietypowe eksponaty, jak aparat wykonany z puszki po Coca-Coli czy nawet… z czekolady. Chociaż dzisiaj Tomasz Tomaszewski pracuje cyfrowo, jego twórczość pozostaje esencją tego, co dla nas w fotografii najważniejsze – autentyczności, szacunku i uważności. Podczas 11. edycji Vintage Photo Festival pokażemy jego kolorowe slajdy w specjalnie wybudowanym akwarium, które stanie się symbolicznym nośnikiem wspomnień i opowieści z przeszłości.
Witkacy i nieobecne dziedzictwa
Program festiwalu odkrywa również mniej znane karty historii fotografii. Muzeum Tatrzańskie w Zakopanem zaprezentuje unikatową kolekcję szklanych negatywów Witkiewiczów – Stanisława Ignacego, jego ojca i siostry. To fascynujący zapis eksperymentów z obrazem, ukazujący, jak blisko fotografia była związana z poszukiwaniami psychologicznymi i artystycznymi.
Z kolei Centrum Sztuki Współczesnej Znaki Czasu w Toruniu przybliży twórczość dwóch nieco zapomnianych artystek – Lotte Jacobi i Janiny Gardzielewskiej. Ich fotografie łączy odwaga w łamaniu konwencji i nowatorskie podejście do portretu.
Między snem a jawą
Program obfituje także w wystawy współczesnych twórców. Piotr Zbierski w projekcie „Solid Maze” prezentuje fotografie balansujące między dokumentem a metaforą. Kuba Freter w cyklu „Dreamers” opowiada o pokoleniu młodych skejtów z Wrocławia, portretując ich świat na granicy fikcji i realności.
Na uwagę zasługują również prace finalistów Vintage Grand Prix 2025. Główną nagrodę zdobyła Agnieszka Antosiewicz-Mas za cykl „Tło pamięci”, w którym rodzinne zdjęcia stają się punktem wyjścia do refleksji nad fragmentarycznością wspomnień i tożsamością.
Spotkania, wykłady, warsztaty
Festiwal to nie tylko wystawy, lecz także przestrzeń wymiany doświadczeń. W programie znalazł się m.in. wykład laureatki World Press Photo Karoliny Jonderko o sztuce długoterminowego dokumentu, spotkanie z Anitą Andrzejewską wokół książki „Dancing Your Dream Awake” czy warsztaty z technik analogowych. Ważnym wydarzeniem będzie także międzynarodowa konferencja Fast Forward: Women in Photography.
Przenikanie jako doświadczenie
Vintage Photo Festival od ponad dekady konsekwentnie pokazuje, że fotografia analogowa nie jest nostalgią, lecz żywym językiem sztuki, zdolnym do opowiadania uniwersalnych historii. Tegoroczna edycja – podkreślając ideę przenikania między tradycją a nowoczesnością – zaprasza do refleksji nad tym, co w obrazie pozostaje niezmienne: pragnienie zatrzymania chwili i uważne spojrzenie na człowieka.