Wszystkożerność to inaczej brak specjalizacji pokarmowej. Przedstawiciele tej grupy (pantofagi) mogą odżywiać się różnorakim pożywieniem. Podobnie jak zwierzęta mięsożerne, są w stanie pozyskiwać pokarm od innych zwierząt (zarówno żywych, jak i padłych), żywiąc się ich tkankami. Specyficzna budowa układu pokarmowego pozwala im jednak wchłaniać składniki odżywcze zawarte w niektórych częściach roślin, więc pod tym względem przypominają zwierzęta roślinożerne. Wszystkożerność jest charakterystyczna dla wielu gromad - gatunki bez specjalizacji pokarmowej występują wśród ssaków, ptaków, ryb i owadów. Poniżej opisujemy najbardziej interesujące zwierzęta wszystkożerne.

Niedźwiedź brunatny

Zaczynamy od jednego z największych drapieżników lądowych. Ogromna siła, niebywała szybkość i agresywna natura czynią niedźwiedzia brunatnego dobrym łowcą, należy jednak wiedzieć, że te potężne zwierzęta nie polują zbyt często. Żywią się przede wszystkim jagodami, owocami, grzybami i nasionami. Zadowolą się też padliną. Świeżym mięsem odżywiają się tylko od czasu do czasu.

Wspomnieliśmy, że niedźwiedź brunatny jest jednym z najpotężniejszych drapieżników, które żyją na lądzie. W królestwie zwierząt tylko jeden ssak drapieżny jest od niego większym. Mowa o niedźwiedziu polarnym - bliskim krewniaku niedźwiedzia brunatnego, który w przeciwieństwie do bardziej pospolitego gatunku odżywia się wyłącznie mięsem. 

Niedźwiedzie brunatne są zwierzętami terytorialnymi, przy czym należy podkreślić, że potrafią zajmować rozległy obszar, po którym nieustannie wędrują w poszukiwaniu pożywienia. Późną jesienią, potężne zwierzęta przygotowują się do zimowego snu, którego długość zależy od zgromadzonych wcześniej zapasów energetycznych w postaci tkanki tłuszczowej.

Ciekawostka: mimo masywnej budowy ciała, niedźwiedzie brunatne potrafią biegać z prędkością dochodzącą do 65 km/h. Są też doskonałymi pływakami i potrafią wspinać się na drzewa. 

Dzik

Kolejnym wszystkożercą na naszej liście jest dzik. Ten charakterystyczny mieszkaniec lasów gustuje przede wszystkim w pokarmie roślinnym - menu dzika składa się w 90 proc. z roślin, z czego 1/3 to rośliny uprawne (właśnie dlatego rolnicy uznają dzika za szkodnika). Mięso stanowi 10 proc. diety tego zwierzęcia. Dziki gustują w dżdżownicach, niewielkich gryzoniach i owadach, ale nie gardzą też padliną.  

Dziki charakteryzują się świetnie rozwiniętym węchem i słuchem. To właśnie te zmysły pozwalają im przetrwać w swoim naturalnym środowisku. Na wzroku, nie mogą polegać. Oczy dzika (czyli świece) są małe i szeroko rozstawione, co uniemożliwia zwierzęciu skuteczną obserwację otoczenia.

Dorosły dzik ma do dyspozycji zestaw 44 zębów. Najbardziej charakterystyczne są kły. U samca (odyńca) dolne kły (szable) są długie i zagięte. Samica (locha) została wyposażona przez naturę w znacznie mniejsze kły, nazywane hakami. 

Dziki żyją w rodzinnych watahach. Najwyżej w hierarchii stoi odyniec, tuż za nim - locha. Niżej znajdują się przelatki, czyli 2-letnie osobniki. Najniżej plasują się warchlaki. Wataha zamieszkuje dany obszar przez wiele lat, prowadząc osiadły tryb życia.

Ciekawostka: świnia domowa wywodzi się bezpośrednio od dzika, stanowiąc jego oswojoną formę. Świniodzik jest efektem skrzyżowania obu zwierząt, przy czym należy zaznaczyć, że obowiązujące przepisy zabraniają krzyżowania gatunków domowych z dziko żyjącymi bez odpowiedniej zgody.

Orangutan

Kolejnym ciekawym pantofagiem jest jeden z najbardziej charakterystycznych ssaków naczelnych. Orangutan to zwierzę wszystkożerne, którego dieta składa się przede wszystkim z roślin - owoców, liści, pędów, nasion i kwiatów. Dla urozmaicenia, do jadłospisu czasami dodają owady i niewielkie ssaki, głównie gryzonie.

Orangutany charakteryzują się masywnym korpusem i silnie zbudowaną szyją. Ramiona tych małp są długie i mocne, natomiast nogi - krótkie i ugięte. Pod względem budowy rąk, te piękne zwierzęta wyraźnie zbliżają się do człowieka - ich dłonie składają się z czterech palców i przeciwstawnego kciuka. Tak samo zbudowane są stopy orangutanów (wyposażone w przeciwstawny paluch), dzięki czemu są chwytne i znacząco ułatwiają poruszanie się po drzewach.

Skoro o tym mowa, orangutany większość dnia spędzają na gałęziach, co nie jest typowe dla gatunków człekokształtnych. W konarach szukają pożywienia i odpoczywają.

Orangutany są obdarzone niebywałą inteligencją. Udowodniono, że otaczające je rzeczy (np. patyki) potrafią wykorzystywać jako narzędzia do zdobywania jedzenia. Niektóre osobniki osłaniają się liśćmi przed padającym deszczem, zupełnie jak człowiek parasolem. Cechuje je łagodne i przyjazne usposobienie. 

Ciekawostka: samce, które z natury są samotnikami, potrafią wydawać bardzo głośne dźwięki, niosące się nawet na 2 kilometry. W ten sposób starają się odstraszyć inne zwierzęta. 

Kruk zwyczajny

Naszą listę zamyka jeden z najinteligentniejszych ptaków. Kruk zwyczajny to typowy pantofag, którego dieta jest uzależniona przede wszystkim od pory roku i środowiska, w którym żyje. Osobniki zamieszkujące tundrę żywią się padliną i niewielkimi ssakami. Jeżeli terytorium kruków obfituje w owady, to one stanowią lwią część jadłospisu tych ptaków. Dieta tych ptaków składa się też ze zbóż, jagód i innych owoców. Co ciekawe, nie gardzą też zwierzęcymi odchodami i resztkami pozostawionymi przez człowieka. 

Kruki należą do najinteligentniejszych ptaków. To zasługa dużego mózgu i świetnie rozwiniętego hyperpallium - obszaru mózgowego odpowiedzialnego za przetwarzanie bodźców zmysłowych. Naukowcy udowodnili, że te niezwykłe ptaki dysponują dobrze rozwiniętymi funkcjami poznawczymi i potrafią rozwiązywać problemy. Komunikują się między sobą, przekazując sobie informacje na temat źródeł pożywienia, potrafią też manipulować innymi zwierzętami, emitując dźwięki przyciągające padlinożerców. Dzięki temu, zyskują łatwiejszy dostęp do pożywienia - kły kojota lub wilka rozdzierają skórę padłego zwierzęcia, odsłaniając w ten sposób mięso. 

Ciekawostka: młode kruki uwielbiają zabawę. Ptaki ślizgają się po śniegu, często też prowokują inne zwierzęta do pogoni.