Żółwie może i nie są najszybsze na świecie, ale za to mogą zaskoczyć rozmiarami. Szczególnie gatunki, które wyginęły miliony lat temu. Z najnowszych badań wynika, że największy w Europie przodek dzisiejszych żółwi morskich żył na terenie dzisiejszej Hiszpanii. Oto Leviathanochelys aenigmatica.
Pierwszy człon jego łacińskiej nazwy odnosi się do biblijnej bestii morskiej, czyli Lewiatana. Drugi pochodzi od greckiego rzeczownika αἴνιγμα („aínigma”), oznaczającego zagadkę.
Drugi co do wielkości żółw morski na świecie
Szczątki Leviathanochelys aenigmatica zostały po raz pierwszy znalezione w 2016 r. w katalońskiej wiosce Coll de Nargó. Przypadkowo odkrył je turysta. Wówczas skamieniałości trafiły do lokalnych władz i urzędników muzealnych.
W 2021 r. zespół prowadzony przez Àngela Lujána z Uniwersytetu Autonomicznego w Barcelonie kontynuował wykopaliska w tym samym miejscu. Naukowcy ustalili, że skamieniałości należały do nieznanego gatunku żółwia z miednicą szeroką na 90 cm. Starożytne szczątki obejmują też części jego pancerza.
Unikatowa struktura kości na miednicy wskazuje, że znalezisko reprezentuje nowy takson żółwi. Podobnych wybrzuszeń nie zaobserwowano w szczątkach innych gatunków. Autorzy sugerują, że ich funkcja może być powiązana ze specyficzną anatomią układu oddechowego.
Żółw rekordzista z Hiszpanii
Co jadł olbrzym? Autorzy badań tłumaczą, że jego gabaryty to nie zasługa nietypowej diety. Nawyki żywieniowe L. aenigmatica nie różniły się od innych żółwi morskich. Jego ulubione przekąski to gąbki, glony i skorupiaki.
Odkryty gatunek to drugi co do wielkości żółw morski na świecie. Mierzył do 3,74 m długości. Żył między 72,1 mln a 83,6 mln lat temu. W tym samym czasie po Ziemi chodziły dinozaury. Badacze nie potrafią wskazać, co doprowadziło do osiągnięcia ponadprzeciętnych rozmiarów przez żółwie z tego gatunku.
Zwracają za to uwagę na potencjał reprodukcyjny samców. – Prawdopodobnie rozprzestrzeniły się po całym świecie, podobnie jak obecnie żółwie skórzaste – komentuje Àngel Luján.
Największy odkryty żółw morski przerastał jednak Leviathanochelys aenigmatica o prawie metr. Gatunek zidentyfikowany w Ameryce Północnej miał nawet 4,6 m długości.
Żółwie morskie w Europie
Luján spodziewa się kolejnych odkryć starożytnych żółwi olbrzymich w Europie. Podkreśla, że między innymi we Włoszech i Czechach można znaleźć fragmentaryczne szczątki żółwi. Nie są jednak tak dobrze zachowane, jak te z Hiszpanii. Zespół Lujána mówi o odkryciach nie tylko w Europie.
– Europa Południowa i Afryka Północna dzieliły kilka faun. Zarówno morskich, jak i lądowych. Miało to miejsce w późnej kredzie, między 80 a 66 milionami lat temu. Nie byłoby zaskoczeniem odkrycie nowych gatunków żółwi morskich w tych regionach – podsumowuje naukowiec.
Żółwie morskie pływające u wybrzeży Hawajów. / fot. M Swiet Productions/Getty Images
Obecnie żółwie morskie na całym świecie mocno odczuwają skutki katastrofy klimatycznej. Globalne ocieplenie wpływa nie tylko na przeżywanlość. Naukowcy ustalili, że z tego powodu na plażach Florydy wykluwają się prawie wyłącznie samice żółwi. Badacze z jednego z ośrodków opiekujących się żółwiami od 2018 r. nie widzieli ani jednego samca.
Najstarszy żółw na świecie
Żółw Jonathan to najprawdopodobniej najstarsze zwierzę lądowe na świecie. Oficjalnie urodził się w 1832 r. To jednak umowna data, ponieważ w rzeczywistości nikt nie wie, kiedy przyszedł na świat. Wiek Jonathana został określony na podstawie zdjęcia wykonanego w latach 80. XIX w.
W 2022 r. staruszek obchodzi 190. urodziny. Jonathan przeżył wielkie wydarzenia na świecie i przełomowe odkrycia. Przez te lata jego codzienna rutyna niewiele się zmieniła. Cały czas lubi jeść, spać i kopulować.
Źródło: Scientific Reports.
