Obrazy znanych malarzy ponownie trafiły pod naszą redakcyjną lupę. Po rankingu najdroższych obrazów świata i najsłynniejszych portretów w historii, przygotowaliśmy zestawienie malarskich dzieł sztuki, które znać powinien absolutnie każdy. Ich kolejność jest zupełnie przypadkowa. 

Znane obrazy 

  • „Zbawiciel świata” Leonarda da Vinci
  • „Mona Lisa” Leonarda da Vinci
  • „Dama z gronostajem” Leonarda da Vinci
  • „Krzyk” Edvarda Muncha 
  • „Słoneczniki” Vincenta van Gogha
  • „Dziewczyna z perłą” Jana Vermeera
  • „Narodziny Wenus” Sandro Botticellego
  • „Guernica” Pabla Picassa

„Zbawiciel świata” Leonarda da Vinci

Leonardo da Vinci to jeden z najwybitniejszych malarzy w historii świata. Nic więc dziwnego, że obrazy, które wyszły spod pędzla włoskiego mistrza, to prawdziwe arcydzieła, a ich ceny osiągają astronomiczne poziomy. 

Namalowany w latach 1506–1513 obraz „Zbawiciel świata” (łac. Salvator Mundi), przedstawiający wizerunek Jezusa, został sprzedany w 2017 roku za rekordową sumę 450,3 mln dolarów. Kupił go minister kultury Arabii Saudyjskiej, książę Badr bin Abdullah. 

Historię obrazu przybliżają dwa filmy dokumentalne – „Zagubiony Leonardo” i „Zbawiciel na sprzedaż” – które dostępne są na popularnych platformach streamingowych. 

„Zbawiciel świata” Leonarda da Vinci / Fot. Carl Court/Getty Images

„Mona Lisa” Leonarda da Vinci

„Mona Lisa” to kolejny obraz Leonarda da Vinci, który zapisał się na kartach historii. Słynny portret przedstawiający wizerunek kobiety o tajemniczym uśmiechu powstał pomiędzy 1503 a 1507 rokiem. Najprawdopodobniej włoskiemu malarzowi zlecił go bogaty kupiec, Francesco del Giocondo. Mężczyzna poprosił o namalowanie portretu swojej żony, Lisy Gherardini, tuż po narodzinach ich dziecka. 

– Dla pana Franciszka del Giocondo Leonardo namalował portret pani Lisy, jego żony, i choć spędził przy tej pracy cztery lata, obraz pozostawił niewykończony – to fragment biografii Giorgia Vasariego „Żywoty najsławniejszych malarzy, rzeźbiarzy i architektów”. 

Najsłynniejsze dzieło Leonarda da Vinci jest eksponowane w paryskim Luwrze. Jak wyliczyli statystycy, co godzinę „Mona Lisę” ogląda około 500 osób.

„Mona Lisa” Leonarda da Vinci / Fot. Raphael GAILLARDE/Gamma-Rapho via Getty Images

„Dama z gronostajem” Leonarda da Vinci

Opisując sławne obrazy, nie sposób nie wspomnieć o naszym skarbie narodowym, czyli „Damie z gronostajem”, także autorstwa Leonarda da Vinci. To jedyne dzieło włoskiego malarza w polskich zbiorach, które od lat zdobi Muzeum Książąt Czartoryskich w Krakowie. 

W czasie powstania listopadowego powstały w ok. 1490 roku obraz, w obawie przed zniszczeniem, wywieziono do Paryża. Po raz drugi opuścił Polskę podczas II wojny światowej, gdy został skradziony przez niemieckiego okupanta. Za naszą zachodnią granicą przebywał do 1946 roku. 

Szacuje się, że obraz Lenarda da Vinci wart jest nawet 400 mln euro. Przypomnijmy, że pod koniec 2016 roku cała kolekcja Muzeum Książąt Czartoryskich, w tym „Dama z gronostajem”, został wykupiona przez Skarb Państwa. 

„Dama z gronostajem” Leonarda da Vinci / Fot. Omar Marques/Getty Images

„Krzyk” Edvarda Muncha

„Krzyk” to jeden z najsłynniejszych obrazów na świecie, który został okrzyknięty przez krytyków „arcydziełem ekspresjonizmu”. Powstał w 1893 roku, a jego autorem jest norweski malarz Edvard Munch, prekursor tego kierunku w malarstwie. Na co dzień można go podziwiać na stałej ekspozycji w Narodowym Muzeum Sztuki, Architektury i Projektowania w Oslo. 

Obraz „Krzyk” przedstawia postać, która trzyma ręce na policzkach i wydaje przeraźliwy krzyk. Ze względu na swój ekspresjonistyczny charakter, interpretacja dzieła nie należy do najprostszych. Co sam mistrz pędzla mówił o swoim dziele?

– Szedłem ścieżką z dwojgiem przyjaciół – słońce miało się ku zachodowi – nagle niebo wypełniła krwista czerwień – zatrzymałem się, czując wyczerpanie i oparłem się na barierce – nad czarno-błękitnym fiordem było widać krew oraz języki ognia; – moi przyjaciele szli dalej, a ja stałem tam i trząsłem się z wrażenia – poczułem nieskończony krzyk przepływający przez naturę – zdradził Munch. 

„Krzyk” Edvarda Muncha / Fot. Chesnot/Corbis via Getty Images

„Słoneczniki” Vincenta van Gogha

„Słoneczniki” to najbardziej rozpoznawalne dzieło Vincenta van Gogha. Niewiele osób jednak wie, że „Słoneczniki” to nie jeden, a seria 11 obrazów, powstałych na przełomie lat 80. i 90. XIX wieku podczas pobytu holenderskiego artysty w Paryżu i Arles. 

W październiku 2022 roku „Słoneczniki” Vincenta van Gogha z londyńskiego National Gallery zostały oblane zupą pomidorową przez aktywistki z organizacji Just Stop Oil, protestujące przeciwko zmianom klimatu. Wart 84 mln dolarów obraz nie został jednak uszkodzony, ponieważ był chroniony szkłem.

„Słoneczniki” Vincenta van Gogha / Fot. Mary Turner/Getty Images

„Dziewczyna z perłą” Jana Vermeera

Przywołując znane obrazy z kobietą w roli głównej, nie można zapominać o „Dziewczynie z perłą” Jana Vermeera. Choć dokładna data powstania „Mona Lisy Północy” nie jest znana, historycy przypuszczają, że obraz mógł powstać w drugiej połowie XVII wieku.

W porównaniu do dzieła Leonarda da Vinci, portret holenderskiego malarza jest niewielkich rozmiarów. Mierzy bowiem zaledwie 44,5 na 39 cm. Aktualnie obraz znajduje się w muzeum Mauritshuis w Hadze. 

„Dziewczyna z perłą” Jana Vermeera / Fot. Arthur Edwards - Pool/Getty Images

 „Narodziny Wenus” Sandro Botticellego

Sandro Botticelli na stałe zapisał się na kartach historii sztuki jako wybitny artysta. To jemu świat zawdzięcza między innymi renesansowe arcydzieło, jakim jest obraz „Narodziny Wenus” z ok. 1485 roku. Choć tytuł obrazu wskazuje na scenę narodzin bogini miłości, włoski mistrz ukazał na nim zejście rzymskiej Afrodyty z muszli na ląd.

Tytułową Wenus uznaje się za ideał kobiecego piękna, mimo że Botticelli nie zadbał o realistyczne oddanie poszczególnych część ciała. Obraz można podziwiać we florenckiej galerii Uffizi. 

„Narodziny Wenus” Sandro Botticellego / Fot. Universal History Archive/Getty Images

„Guernica” Pabla Picassa

„Guernica” to ponadczasowy obraz Pabla Picassa z 1937 roku. Data powstania nie była przypadkowa. Artysta w ten sposób nawiązał do ówczesnej sytuacji w Hiszpanii, gdy kraj był ogarnięty wojną domową, próbując przy okazji wyrazić swój sprzeciw. Dzieło wybitnego hiszpańskiego malarza i rzeźbiarza, namalowane w odcieniach bieli, szarości i czerni, przedstawia cierpienie ludzi i zwierząt w czasie wojny. 

Dziś obraz wystawiony jest na stałej ekspozycji w Muzeum Królowej Zofii w Madrycie. 

„Guernica” Pablo Picasso / Fot. Nik Wheeler/Corbis via Getty Images