Chociaż wodospad Niagara jest ogromny, to nie jest ani najwyższym, ani najszerszym na Ziemi. Jednak jest tak popularny, że w naszym odczuciu słowa Niagara i wodospad to niemal synonimy. 

Ile jest wodospadów Niagara?

Wodospad Niagara to tak naprawdę nie jeden wodospad, ale trzy. Dwie kaskady: Wodospad Amerykański oraz Wodospad Welon Panny Młodej znajdują się w USA, na północy stanu Nowy Jork. Trzecia kaskada – Wodospad Podkowy – na terenie Kanady. Wszystkie trzy znajdują się na rzece Niagara, która wypływa z jeziora Erie, jednego z pięciu Wielkich Jezior Ameryki Północnej, i wpada do jeziora Ontario w Kanadzie. 

Sama rzeka jest krótka, liczy zaledwie 55 km. Ale na swej drodze musi pokonać niemal 100-metrową różnicę poziomów. Dwie kaskady po stronie amerykańskiej mają wysokość 20–30 metrów, za to kanadyjska aż 53 metrów. Jednak tym, co czyni Niagara Falls tak zachwycającym miejscem, jest szerokość wodospadów. Kanadyjska część kompleksu ma niemal 800 metrów szerokości! Jest to jednocześnie miejsce graniczne pomiędzy Kanadą a USA.

Co ciekawe, Wodospad Niagara (ang. Niagara Falls) otaczają dwa miasta nazwane właśnie Niagara Falls. Jedno leży po stronie amerykańskiej, drugie – kanadyjskiej. Tereny wokół wodospadu mają status parków. Wodospady przyciągają tłumy turystów. Ocenia się, że rocznie ogląda je nawet 8 milionów turystów.

Ile ton wody przepływa przez wodospad Niagara?

W każdej sekundzie przez wodospad Niagara przepływa 3 160 ton wody. Woda spada z prędkością 10 metrów na sekundę nad wodospadem, uderzając w podstawę wodospadu z siłą 280 ton w American Falls i Bridal Veil Falls. Ta liczba zwielokrotnia się do 2,509 ton u podstawy Horseshoe Falls. Wodospad Niagara jest w stanie wyprodukować ponad 4 miliony kilowatów energii elektrycznej, która jest dzielona między Stany Zjednoczone i Kanadę.

Jako pierwszy moc Niagara Falls ujarzmił nie kto inny, tylko sam Nikola Tesla. Ten serbski wynalazca, nazywany przez samego Alberta Einsteina najmądrzejszym człowiekiem świata, zainicjował projekt wykorzystania wodospadu Niagara do produkcji prądu, gdy po raz pierwszy zobaczył zdjęcie kaskad. Swoje marzenie zaczął spełniać w 1893 roku, gdy wspierany fortuną potentata George’a Westinghause’a, rozpoczął budowę pierwszej elektrowni wodnej na świecie.

Pomimo wielu wyzwań potężna elektrownia powstała w przeciągu zaledwie trzech lat, w pobliżu górnego biegu rzeki Niagara. Był to pierwszy na świecie kompleks na dużą skalę, w którym wykorzystywano prąd przemienny.

W 1895 roku energia elektryczna przesyłana z wodospadu Niagara dotarła do pobliskiej fabryki w mieście. W 1896 roku przestawienie przełącznika spowodowało pierwszy skok mocy z wodospadu Niagara do Buffalo. Genialny system Tesli zadziałał.

W 1927 roku cały kompleks został przemianowany na Elektrownię Edwarda Deana Adamsa na cześć prezesa firmy, która nadzorowała jego budowę. Dziś z kompleksu pozostał tylko The Adams Power Plant Transformer House. Znajduje się przy Buffalo Avenue i jest wpisany do Narodowego Rejestru Miejsc Historycznych. A między kaskadami, na tzw. Koziej Wyspie, znajduje się pomnik z brązu upamiętniający Teslę. Człowieka, który postawił się Thomasowi Edisonowi i zelektryfikował świat.

Kiedy powstał wodospad Niagara?

Pod względem geologicznym, obszar Niagara Falls jest bardzo młody. Rzeka Niagara pojawiła się około 12 tysięcy lat temu, po ustąpieniu ostatniego zlodowacenia. Wówczas wodospad Niagara rozciągał się na około 11 km w dół rzeki do dzisiejszego Lewiston w stanie Nowy Jork i Queenston w Ontario. Z biegiem lat krawędź ulegała erozji do obecnego miejsca.

Pierwszym Europejczykiem, który zobaczył i dokładnie opisał wodospad Niagara, był ojciec Louis Hennepin, francuski ksiądz, który towarzyszył francuskiemu generałowi LaSalle'owi w jego wyprawie w rejon Niagary w 1678 roku.

W tej chwili Niagara Falls jest m.in. gigantycznym kompleksem turystycznym, odwiedzanym rocznie przez miliony turystów. Ale pomysł uczynienia z tego terenu miejsca rozrywki sięga początków XX wieku. Wówczas, nim Wyspa Kóz stała się częścią Parku Stanowego Niagara Falls, pojawiły się sugestie, wykorzystać wyspę jako miejsce rozrywki dla ludzi przybywającymi pociągami do wodospadu. P.T. Barnum chciał zamienić Kozią Wyspę w teren cyrkowy.

Wodospad Niagara jest często wybierany jako miejsce podróży poślubnych. Mieścił się tam nawet tzw. Honeymoon Bridge. Niestety most zawalił się w 1938 roku pod naciskiem nagromadzonego lodu w wąwozie poniżej wodospadu.

Rzeka Niagara jest domem dla tysięcy gatunków zimujących mew i ptactwa wodnego. Ekosystemy Niagary tworzy wiele chronionych gatunków zwierząt, takich jak jesiotr jeziorny, sokół wędrowny i bielik amerykański. Wąwóz rzeki Niagara jest domem dla 14 gatunków rzadkich roślin.
Całkowita liczba gatunków flory udokumentowanych na Koziej Wyspie w ciągu ostatnich dwóch stuleci wynosi nieco ponad 600.

Co ciekawe, według okolicznych mieszkańców, to wybudowanie mostów na Niagarze doprowadziło do zasiedlenia północy USA przez kanadyjskie czarne wiewiórki. Ponoć na początku XIX wieku na terenie wokół wodospadu nie było czarnych wiewiórek, ale były w Kanadzie, po drugiej stronie rzeki. Kiedy zbudowano pierwszy most wiszący na rzece Niagara, czarne wiewiórki mogły przeprawić się przez rzekę do Stanów Zjednoczonych.