Gry planszowe są już od czasów starożytnych. Dowody archeologiczne wykazały, że taka forma rozrywki była popularna niemal na całym świecie. Najstarsze „planszówki” pochodziły z Egiptu, Chin, Japonii, Afryki, a także Bliskiego Wschodu. Najprawdopodobniej to Mezopotamczykom zawdzięczamy samą ideę gier planszowych.

W XX wieku grupa brytyjskich archeologów odkryła grobowce królewskie w starożytnym mieście Ur. Znaleziono tam wówczas grę, która używana była nawet 5000 lat temu. Uważa się, że był to prekursor tryktraka.

Wykopaliska w zachodniej Turcji

W zachodniej Turcji trwa właśnie sezon wykopaliskowy. W Anatolii zaledwie kilka dni wcześniej archeolodzy poinformowali o odkryciu zachowanych pozostałości ludzkiego mózgu i skóry. Tkanki miękkie znaleziono w osadzie z epoki brązu sprzed 3700 lat. Tym razem badacze mogą pochwalić się kolejnym spektakularnym sukcesem.

Archeolodzy z Muğla Sıtkı Koçman University pod kierownictwem prof. Kaana Irena z prowadzili badania w antycznym mieście Daskylion. Znajduje się ono w Bitynii, ok. 30 km od miasta Bandirma. Legenda głosi, że osada została założona ok. 700 r. p.n.e. przez lidyjskiego króla Daskylosa lub nieco później, za czasów króla Gygesa. Początkowo zamieszkiwana było przez Frygijczyków, a następnie osiedlili się tam Lidyjczycy.

Region położony w pobliżu jeziora Manyas był ważnym i strategicznym punktem. Zapewniał silną geopolityczną pozycję ludziom, którzy go zamieszkiwali. Daskyleion przez lata pełnił funkcję istotnej fortecy dla Frygów, Lidyjczyków, Achemenidów, Macedończyków, a nawet Bizancjum. Miasto znane było ze swojej silnej gospodarki.

Gra planszowa sprzed 2500 lat

Podczas wykopalisk archeologom udało się odnaleźć terakotową tabliczkę. Datowanie wykazało, że pochodziła z V wieku p.n.e. Badacze twierdzą, że była to swoista plansza do gry w kości. Badacze doszli do tych wniosków po tym, jak dr Rostyslav Oreshko z francuskiego Narodowego Centrum Badań Naukowych odczytał frygijskie słowa, które znajdowały się na tablicy.

– Dr Oreshko dokonał ważnego odkrycia dla historii Anatolii. Na znalezionym kawałku widnieje napis „gra w kości Bagabazos” lub „Bagabazos gracz w kości”. Inskrypcja została zapisana alfabetem frygijskim, a Bagabazos prawdopodobnie pochodził z Persji. W starożytnych greckich źródłach jego imię pojawia się również jako Megabazus – przekazali autorzy odkrycia.

Czy gra należała do perskiego generała?

Megabazus był perskim generałem w czasach Dariusza I w VI wieku p.n.e.. Znany był głównie dzięki greckiemu historykowi Herodotowi. Źródła wskazują, że władca miał wielkie uznanie dla zdolności Persa. Naukowcy nie są jednak pewni, dlaczego imię perskiego żołnierza znajduje się na terakotowej tablicy do gry.

Archeolodzy uważają, że prawdopodobne mógł być to zestaw, który należał do samego Megabazusa. Być może po śmierci generała ktoś go odkupił i zabrał do Daskyleion. To jednak wyłącznie hipoteza. Prawdziwego właściciela gry raczej nigdy nie poznamy. Tureccy badacze przekazali również, że podczas wykopalisk znaleziono mur wejściowy do miasta z VIII wieku p.n.e. oraz wieżę o średnicy 8 metrów.

Źródło: Anatolian Archeology.