W 2021 roku archeolodzy dokonali niezwykłego odkrycia w północno-zachodniej Polsce. Na terenie Budzistowa, wsi na południe od Kołobrzegu, odnaleźli średniowieczną papieską bullę. Naukowcy prowadzili poszukiwania pradawnych artefaktów na północ od dawnego cmentarza. Po dokładnych badaniach uczeni ustalili, że przedmiot jest oryginalny i pochodzi z czasów panowania papieża Bonifacego IX.

Bulla świadczyła o autentyczności najważniejszych papieskich dokumentów

Bulla to okrągła złota lub ołowiana pieczęć, która świadczyła o autentyczności papieskiego dokumentu. Na jednej stronie bulli znajdowały się podobizny świętych Piotra i Pawła, a na drugiej imię urzędującego papieża. Jednak od XV wieku tym mianem określano wszystkie najważniejsze dokumenty lub listy papieskie, takie jak decyzje kanonizacyjne i dyspensy.

Zapisywano je ozdobną łaciną na grubym pergaminie. Rozpoczynała się od tytułu papieża. Na początku wymieniano jego papieskie imię, a następnie uroczysty zwrot po łacinie „servus servorum Dei, ad perpetuam rei memoriam” (tłum. sługa sług Bożych, na wieczną rzeczy pamiątkę). Poniżej tych słów znajdowała się już właściwa treść dokumentu. Na końcu tekstu umieszczano pieczęć. Taką samą, jaką badacze z Grupy Eksploracyjno-Poszukiwawczej PARSĘTA odnaleźli na terenie Budzistowa.

– To jest chyba najcenniejsze znalezisko, jakie nasza grupa dokonała w ciągu sześciu lat działalności przy Muzeum Oręża Polskiego, ale szukamy dalej – powiedział w rozmowie z Polską Agencją Prasową Jan Orliński, jeden z autorów odkrycia. Bulla papieża Bonifacego IX, który był głową Stolicy Apostolskiej w latach 1389–1404, została zaprezentowana na konferencji prasowej w Muzeum Miasta Kołobrzeg. Instytucja znajduje się w pałacu Braunschweigów w Kołobrzegu.

Bulla została wysłana do Polski w 1397 roku

Artefakt został oczyszczony i zakonserwowany w krakowskiej pracowni. Teraz ma trafić do zbiorów kołobrzeskiego muzeum. – Dzięki badaniom składu fizyko-chemicznego bulli, wiemy, że jest oryginalna – twierdzi kierownik Działu Historii Kołobrzegu dr Robert Dziemba, który był odpowiedzialny za analizę historyczną. – Najważniejszy dla nas jest rewers, ponieważ znajduje się tam informacja o aktualnym pontyfikacie papieża, który dany dokument wydał. Dzięki temu wiemy, że jest to papież Bonifacy IX – przyznaje uczony.

Analiza składu artefaktu wykazała, że wykonano go z niemalże czystego ołowiu, który pozyskano z galenitu. To minerał z gromady siarczków, który tworzy zazwyczaj kryształy sześcio lub ośmiościenne. Często zawiera duże ilości cynku, żelaza, miedzi, antymonu, bizmutu. Badacze przypominają, że złoża minerału znajdowały się na Cyprze, Sardynii, w Grecji i Hiszpanii.

Według ustaleń naukowców Bulla trafiła do Klasztoru Staromiejskiego w 1397 roku. Papież Bonifacy IX wydał wówczas list odpustowy dla sióstr benedyktynek z Budzistowa. W średniowiecznej Polsce wieś nazywała się Stary Kołobrzeg. Dokument miał gwarantować odpust zupełny wszystkim ludziom, którzy odwiedzą lokalny kościół.

Bonifacy IX poparł Polskę podczas walk z Zakonem Krzyżackim

Bonifacy IX naprawdę nazywał się Pietro Tomacelli. Urodził się w 1350 roku w Neapolu. Papieżem został w 1389 roku i pełnił ten urząd do swojej śmierci w 1404 r. Pochodził z arystokratycznej włoskiej rodziny. Podczas swojego okresu urzędowania w Watykanie zasłynął m.in. potępieniem propozycji zwołania soboru w celu zakończenia wielkiej schizmy zachodniej oraz koronacją Władysława I na głowę królestwa Neapolu, które miało dla papieża bardzo duże znaczenie.

Znany był ze swojego nepotyzmu i apodyktyczności. Bonifacy przyczynił się jednak do rozwoju kilku europejskich uniwersytetów, a także za jego decyzją odrestaurowano wiele zabytków i zamków. Co ciekawe, w 1391 i 1398 wydał bulle protekcyjne dla arcybiskupstwa gnieźnieńskiego i biskupstwa wileńskiego. Papież poparł również Polskę podczas wojny z Zakonem Krzyżackim i zakazał Krzyżakom najazdów na Litwę.

W 1385 roku doszło bowiem do zawarcia unii w Krewie. Było to zobowiązanie Władysława Jagiełły do ślubu z Jadwigą Andegaweńską, a akt zaślubin miał połączyć Koronę z Litwą. Litwa była wówczas jednym z ostatnich regionów, gdzie Krzyżacy mogli walczyć za wiarę pod pretekstem zdobycia pieniędzy i sławy. Kraj ten był wciąż pogański. Unia była odpowiedzią na zagrożenie ze strony zakonu i zbliżyła do siebie dwa państwa. Miała być gwarancją bezpieczeństwa i nienaruszalności, ale mimo chrztu Litwy, tak się nie stało.

Źródło: PAP