Scytowie to starożytny lud koczowniczy, który w okresie od od VII wieku do III wieku p.n.e. zamieszkiwał północne obszary Morza Czarnego. W tym dzisiejszą Ukrainę, Rosję i Kazachstan. Znani byli przede wszystkim ze swoich wyjątkowych umiejętności wojennych, a także jeździeckich. Cechowała ich również bezwzględność i brutalność w konfrontacji z wrogiem. Wojownicy wypijali krew pierwszego zabitego przeciwnika. Co więcej, wypiciem krwi zatwierdzali najróżniejsze przymierza.

W Bułgarii odnaleziono grób scytyjskiego watażki

Lud ten zamieszkiwał również niektóre obszary Bułgarii i to właśnie tutaj doszło właśnie do niezwykłego odkrycia. Badacze prowadzili wykopaliska w na stanowisku archeologicznym Solnitsata, w pobliżu Provadii w północno-wschodniej części kraju. Uważa się, że jest to najstarsze miasto w Europie. Znane było z wytwarzania ceramiki, a także produkcji soli ok. 6000 lat temu. Największy szczyt rozwoju osady przypada na lata 4700–4200 p.n.e.

Archeolodzy odnaleźli tam berło wykonane z kości, które pochodziło z V wieku p.n.e. Badacze uważają, że należało do scytyjskiego watażki (dowódcy wojennego). Naukowcy przyznali, że chociaż istnieją dowody na to, że Scytowie przebywali na terytorium Bułgarii, to nie ma potwierdzenia, że prowadzili wojny z lokalną ludnością. Autorzy odkrycia sugerują, że berło mogło być własnością wodza, który przewodził armią walczącą przeciwko Trakom na tych terenach.

Bardzo rzadkie odkrycie

To indoeuropejski lud, który zamieszkiwał schodnią część Półwyspu Bałkańskiego. Jednak dokładne pochodzenie Traków jest dyskusyjne. Istnieją trzy teorie, które dotyczą ich korzeni. Jedna zakłada, że był to lud autochtoniczny, który zamieszkiwał ten obszar. Druga, że najechał Bałkany w epoce brązu lub wczesnej epoce żelaza. A trzecia, że jego przedstawiciele napłynęli dopiero na przełomie IX i VIII wieku p.n.e. i wymieszali się z rdzenną ludnością.

– Groby, w których pochowano Scytów w Bułgarii, należą do rzadkości. Jak dotąd odkryto zaledwie cztery lub pięć pochówków, w której znajdowały się szczątki należące do przedstawicieli tego ludu – wyjaśnia prof. Wasil Nikołow w rozmowie z Bułgarską Agencją Informacyjną. To archeolog, który kierował wykopaliskami. Berło znajdowało się właśnie w scytyjskim grobie. Autorzy przyznają, że nowe odkrycie może rzucić nowe światło na historię tego ludu na ziemiach Bułgarii.

– Wykopany dół grobowy różni się od dotychczas znalezionych. Kształt grobu scytyjskiego wojownika przypomina „but z wydrążoną częścią”. Najwyraźniej odkopano go wiele lat później. Ludzie zobaczyli czaszkę i górną część szkieletu mężczyzny (których dziś brakuje) i natychmiast przestali dalej kopać– twierdzi prof. Nikołow.

W scytyjskiej mitologii często występowały motywy zwierzęce

Autorzy przypominają, że Scytowie bardzo szanowali swoich przodków. Bezczeszczenie grobowców było wyjątkowym przewinieniem. – Każdy, kto uszkodziłby jeden z tych grobowców, uraziłby honor Scytów. Być może ludzie, którzy kopali grób, zdali sobie sprawę, że leżąca tam osoba była ważnym Scytyjczykiem i opuścili grób bez grabieży – zwracają uwagę naukowcy.

– Najważniejszym artefaktem, który odnaleźliśmy w grobowcu, było to kościane berło. To niesamowite dzieło sztuki z czasów kultury Scytów – przyznał prof. Nikołow. Artefakt ma 39 centymetrów długości. Rękojeść wykonano z połączenia dwóch kawałków kości. Na samym końcu wyrzeźbiono głowę orła.

Badacze twierdzą, że przedmiot ten został bardzo precyzyjnie wykonany, co sugeruje, że należał do ważnego Scyta. W grobie znajdowały się kości owego wojownika. A także szczątki konia, prawdopodobnie jego wierzchowca zmarłego oraz żelazny nóż i kości psa.

– Takie berło było dowodem umiejętności wojennych osób, które je dzierżyły – zauważył prof. Nikołow – Prawdopodobnie należało do dowódcy wojskowego małej jednostki. Orzeł to symbol, który znany jest ze scytyjskiej mitologii – dodaje uczony. Wierzenia Scytów często wiązały się z kultem przyrody. Bardzo często w wierzeniach pojawiały się motywy zwierzęce. Niektóre z ich obrzędów i praktyk religijnych znane są z archeologicznych znalezisk.

Ciekawostki o Scytach

  • Scytowie ze skóry i skalpów robili kołczany, rękawiczki i odzież.
  • Według Herodota, podczas uczt używali do wznoszenia toastów czaszek zabitych przez siebie wrogów, niekiedy ozdobionych złotem.
  • Byli znakomitymi łucznikami.
  • Byli cenionymi najemnikami. Walczyli m.in. w armii ateńskiej, a także uczyli łucznictwa perskich wojowników.
  • Scytowie wynaleźli łuk refleksyjny.
  • Byli spokrewnieni z Sakami i Sarmatami.
  • Scytowie dotarli na tereny Polski. Na przełomie VII i VI w. p.n.e najechali ludy kultury łużyckiej żyjące między Odrą i Wisłą.