Jalapão to park stanowy w Brazylii o powierzchni ok. 400 tys. akrów. Położony jest w odległym północnym zakątku Cerrado,  czyli największej sawanny Ameryki Południowej, która oddziela Amazonię od wybrzeża Atlantyku. To region niezwykle trudno dostępny. Aby tam dotrzeć, trzeba dolecieć do Palmas, stolicy brazylijskiego stanu Tocantins. A następnie jechać od pięciu do sześciu godzin na wschód po nieutwardzonych drogach.

16 nowych stanowisk archeologicznych w Brazylii

To właśnie w tym dalekim regionie brazylijscy archeolodzy z IPHAN prowadzili w ciągu ostatnich miesięcy badania naukowe. Efektem było odnalezienie 16 nowych stanowisk, w których odkryli starożytne malowidła naskalne. O znaleziskach poinformowało Ministerstwo Kultury Brazylii. W oświadczeniu podano, że na skałach wyryto postaci ludzi i zwierząt, a także różne symbole. Naukowcy uważają, że ryty powstały ok. 2000 lat temu.

– Działalność człowieka, taka jak wandalizm i wylesianie, a także klęski żywiołowe, pożary lasów i erozje, stanowią zagrożenie dla niedawno odkrytych stanowisk. W ramach naszej pracy na rzecz ochrony tych miejsc podejmujemy w regionie projekty konserwatorskie i edukacyjne mające na celu ich ochronę – przekazał Romulo Macedo, archeolog z IPHAN, który od 2022 roku szuka starożytnych śladów obecności człowieka w Jalapão.

Obecność człowieka w centrum kraju nawet sprzed 12 000 lat

Macedo wyjaśnia, że nowe stanowiska zostaną dołączone do dużego kompleksu archeologicznego w regionie. To miejsce, które dokumentuje okres przedkolonialny. Naukowiec dodaje, że najstarsze dotychczas dowody osadnictwa ludzkiego, które tu odkryto, pochodziły sprzed 12 000 lat.

Badacze z IPHAN podkreślili również, że w miarę przyspieszania rozwoju infrastruktury w Amazonii, w całym bioregionie Cerrado odnotowano znaczny wzrost liczby badań archeologicznych. Umożliwiło to zebranie danych ze stanowisk, które nie były wcześniej przebadane. – Ponadto obecność struktur związanych z archeologią podkreśla znaczenie obszaru jako miejsca spotkania Lasu Amazonii z ekoregionem Cerrado w centralnej Brazylii – tłumaczy Macedo.

Wciąż nie wiadomo, kto stworzył malowidła naskalne

– Za prace archeologiczne w tej części kraju odpowiadają prywatne firmy, które działają na rzecz ratowania dziedzictwa na terenach dotkniętych działalnością przedsiębiorstw gospodarczych. Za priorytetowe uważa się dwa działania: usystematyzowanie wiedzy na temat znalezionych aktywów oraz ochrona środowiska i dóbr archeologicznych – napisali autorzy w oświadczeniu.

Naukowcy wciąż nie są pewni, której kulturze można przypisać wykonanie malowideł naskalnych. Ok. 2000 lat temu region Jalapão w Brazylii zamieszkiwały różne kultury archeologiczne. To między innymi Tapuia, Xerente, Kadiwéu i Xavante.

To ludy, które silnie związane były z naturą. Każdą z tych kultur charakteryzowały wyjątkowe wierzenia, rytuały i technologia. Naukowcy mają nadzieję, że podczas przyszłym badań uda się odnaleźć artefakty, które pozwolą powiązać stanowiska z konkretną grupą rdzennej ludności Brazylii.

Źródło: IPHAN.