Dbanie o wygląd nie jest wymysłem ostatnich dekad. Od zawsze ludzie przykładali większą lub mniejszą wagę do swojej prezencji. Na przestrzeni wieków zmieniały się oczywiście kanony piękna, ale jak się okazuje, narzędzia były podobne. Na przykład grzebienie. Ten znaleziony w Anglii liczy 2000 lat i został wykonany z fragmentu ludzkiej czaszki. Tylko czy na pewno wiemy, do czego służył?

Co to odkrycie mówi o życiu brytyjskich plemion?

Archeolodzy przyznają, że to „niewiarygodnie rzadkie znalezisko”. Przedmiot pochodzący z epoki żelaza zdradza, jak społeczności zachowywały ludzkie szczątki i obchodziły się z nimi. Do tej pory w Wielkiej Brytanii odkryto tylko dwa inne grzebienie wykonane z kości. Oba w tym samym miejscu, czyli okolicach Cambridge. Pierwszy, znaleziono w latach 70. ubiegłego wieku, drugi dwadzieścia lat temu.

Mimo że wygląd grzebienia zdaje się wskazywać na oczywiste zastosowanie, eksperci nie mają co do tego pewności. Pracownicy Museum of London Archaeology mówią o „rytuałach i wierzeniach w Wielkiej Brytanii z epoki żelaza”. – Możliwość zobaczenia takich hiper-lokalnych wpływów w grupach ludzi żyjących ponad 2000 lat temu jest naprawdę zdumiewająca – komentuje Michael Marshall, specjalista od prehistorii i rzymskich znalezisk w MOLA.

Grzebień z ludzkiej czaszki
W Anglii znaleziono grzebień sprzed 2 tys. lat. Wykonano go z czaszki / fot. ©MOLA

Naukowcy zidentyfikowali grzebień, badając około 280 tys. artefaktów, wydobytych ze stanowiska archeologicznego w Bar Hill w latach 2016–2018.

Epoka żelaza w Wielkiej Brytanii trwała od około 750 roku p.n.e. do najazdu Rzymian w 43 roku n.e. Wówczas tereny zamieszkiwały walczące ze sobą plemiona. Według badaczy grzebień powstawał w latach 400–100 p.n.e. W Bar Hill znajdowała się wtedy mała osada.

Grzebień grzebieniowi nierówny


W Anglii znaleziono grzebień sprzed 2 tys. lat. Wykonano go z czaszki / fot. ©MOLA

Grzebień nie ma śladów użycia, dlatego naukowcy przypuszczają, że prawdopodobnie nigdy nie był używany do układania lub rozczesywania włosów. Okrąg wywiercony na czubku grzebienia sugeruje za to, że był noszony na szyi właściciela jako amulet. – To mógłbyś symboliczny i potężny przedmiot dla członków lokalnej społeczności. Możliwe, że został wyrzeźbiony z czaszki ważnej osobistości, której obecność została w jakiś sposób zachowana i upamiętniona przez szczątki – tłumaczy Marshall.

Niedawno środowisko naukowców zelektryzowało odkrycie innego grzebienia. Badacze twierdzą, że napis, który znajdował się na niewielkim grzebieniu, jest najstarszym w historii zapisanym zdaniem w alfabecie semickim. Przedmiot znaleziono w 2017 roku w starożytnym kananejskim mieście Lakisz, położonym ok. 40 km od Jerozolimy. Dopiero kilka lat później naukowcy uznali, że może mieć większą wartość.

Odkrycia archeologiczne w Wielkiej Brytanii

Dzięki bogatej historii na terenie Wielkiej Brytanii archeolodzy do dziś dokonują zaskakujących odkryć. Wiele z nich to pamiątki po czasie, kiedy Brytania była najdalej na północ wysuniętą prowincją Cesarstwa Rzymskiego. Niedawno w Anglii archeolodzy znaleźli kolejny już rzymski cmentarz. Na miejscu znajdowały się szkielety pozbawione głów. Wcześniej na terenie nekropolii badacze odkryli rzymskie monety, broszki, naczynia ceramiczne, dużą liczbę żarn i kamieni młyńskich oraz ołowiany talerz i rzymski piec.

Inne odkrycie z Wielkiej Brytanii zdradza, jak wyglądał hejt w czasach Imperium Rzymskiego. Na kamieniu w pobliżu muru Hadriana wyryto wyzwiska, jakich wówczas używano, oraz wulgarny obrazek.

Źródło: MOLA