Takiej okazji nie można przegapić. Zdaniem naukowców już w czasach krzyżackich, w XIV wieku, w miejscu, gdzie Wisła wpadała do morza, znajdowała się drewniana wartownia. Pod koniec  XV wieku wybudowano w jej miejscu ceglaną wieżę z latarnią, której głównym zadaniem była kontrola ruchu statków na rzece i obrona  dostępu do gdańskiego portu. Z biegiem czasu wokół wieży powstał wieniec artyleryjski,  a całość założenia ufortyfikowano czterobastionowym fortem.
Twierdza Wisłoujście, której nazwa pochodzi jeszcze z czasów, kiedy ujście Wisły znajdowało się w bezpośrednim sąsiedztwie twierdzy, wielokrotnie była celem wielu kampanii wojennych. W  1577 roku oblegał ją bezskutecznie Stefan Batory, a w czasie bitwy pod Oliwą, ostrzeliwała ją szwedzka flota. W 1734 roku atakowały ją wojska rosyjsko-saskie, a w  1793 - pruskie. W 1807 pod jej murami stanął Napoleon, a w 1814 roku ponownie Prusacy.
W latach 1622-1629 twierdza, zwana też Latarnią, była bazą polskiej floty wojennej, kotwiczącej pod osłoną jej dział. Niestety,  w nocy z 5 na 6 lipca 1628 roku polskie okręty zaatakowane  zostały przez szwedzkie wojska lądowe. W wyniku ostrzału artyleryjskiego zatopiony został okręt "Żółty Lew" oraz galeon "Święty Jerzy".  Stopniowo nanoszony przez rzekę piach spowodował, że twierdza zbudowana pierwotnie na styku rzeki i morza znalazła  się około 500 m od brzegu Bałtyku. Od końca XVIII wieku zadanie obrony ujścia Wisły przejęły pruskie fortyfikacje na Westerplatte oraz  Szaniec Mewi. W  XIX wieku twierdzę zamieniono w więzienie, a w okresie międzywojennym urządzono w niej klub żeglarski. W 1945 roku Armia Czerwona, po zrównaniu z ziemią historycznej części Gdańska,  przystąpiła do niszczenia zabytkowej twierdzy. W wyniku tych wydarzeń, do dnia dzisiejszego, nie udało się w pełni  jej odbudować.
W 1974 roku Twierdza  Wisłoujście  została  oddziałem Muzeum Historycznego Miasta Gdańska. Jako jedna z dwóch (obok twierdzy w Bałtijsku) twierdz morskich na południowym wybrzeżu Morza Bałtyckiego i ze względu na swą historyczną wartość, trafiła na listę World Monuments Watch - stu najbardziej zagrożonych zabytków na świecie.

Fortyfikacje można zwiedzać codziennie, oprócz poniedziałku, od 10.00 do 18.00. Wejście na teren Twierdzy możliwe jest tylko w grupach, ale nie ma obowiązku wcześniejszej rezerwacji. Grupy mogą formować się tuż przy wejściu na teren obiektu.

Tekst: Agnieszka Budo