Według powszechnej wiedzy pierwsza potwierdzona obserwacja kontynentalnej części Antarktydy została przypisana rosyjskiej ekspedycji z 1820 roku. Nowozelandzcy naukowcy sugerują jednak, że to Maorysi jako pierwsi eksplorowali najbardziej wysunięty na południe kontynent.

Maorysi pierwszymi ludźmi na Antarktydzie?

Zespół badawczy kierowany przez Priscillę Wehi z Manaaki Whenua Landcare Research wziął pod lupę ustne przekazy oraz tzw. szarą literaturę, czyli badania raporty, dokumenty i inne publikacje wydane poza akademickimi i komercyjnymi kanałami. W pierwszej kolejności badacze wskazują na podróż morską początku VII wieku, którą przeprowadził polinezyjski wódz Hui Te Rangiora. To on i jego załoga mieli jako pierwsi zobaczyć wody Antarktyki na tysiąc przed Rosjanami.

– „W niektórych narracjach Hui Te Rangiora i jego załoga kontynuowali podróż na południe. Daleko na południe. Robiąc to, byli prawdopodobnie pierwszymi ludźmi, którzy spojrzeli na wody Antarktydy i być może na kontynent” – tłumaczą naukowcy.

Kto odkrył Antarktydę?

To odkrycie może nie być żadnym zaskoczeniem dla Maorysów, którzy opowiadają sobie historie o dalekich żeglugach z pokolenia na pokolenie. Jak twierdzą autorzy badań, bez przekazów rdzennych mieszkańców Nowej Zelandii, literatura akademicka pozostaje poważnie wybrakowana.

– „Nasz artykuł zaczyna wypełniać tę lukę” – podkreślają.

Nie tylko Hui Te Rangiory miał mieć swój udział w odkrywaniu Antarktydy. Te Atu – człowiek z Ngāpuhi – został nazwany pierwszym Maorysem i pierwszym Nowozelandczykiem, który obejrzał wybrzeże Antarktydy w 1840 roku w ramach Ekspedycji Stanów Zjednoczonych. Maorysi odegrali również znaczną rolę w „heroicznej epoce eksploracji Antarktyki” pod koniec XIX i na początku XX wieku, wspierając europejskich odkrywców swoją wiedzą między innymi z zakresu medycyny i budownictwa.

– „Udział Maorysów w podróżach i ekspedycjach na Antarktydę trwa do dziś, ale rzadko jest potwierdzany lub podkreślany” – piszą naukowcy.

Obecnie Maorysi uczestniczą w programach naukowych na Antarktydzie, badając między innymi skutki zmian klimatycznych oraz populację pingwinów.