Na postojach wysiadają z nich mężczyźni w białych koszulach i spodniach na szelkach, kobiety w długich, falbaniastych spódnicach i roześmiane dzieci. Zgarbione staruszki mają w ciemnych oczach niepokojące błyski. Po okolicy niesie się dźwięk skrzypiec i harmonii. To Cyganie rozbili swój obóz. Przed
II wojną światową takie obrazki na Polskiej prowincji były rzeczą normalną
i codzienną. Po wojnie coraz rzadziej spotykaną. W 1952r. rząd Polski wydał bowiem uchwałę, zmuszającą wszystkich Cyganów do osiadłego trybu życia. Dzisiaj, na początku XXI w. Cyganie znowu ruszają w trasy. Letnie koczowiska przyciągają całe rodziny, które samochodami, wozami a nawet pociągami dojeżdżają do rozbitych nad rzeką obozowisk. Idealną okazją do wyruszenia
w trzydniową trasę jest „Tabor Pamięci”. Impreza odbywająca się w sierpniu,
ku pamięci rozstrzelanych w 1943r. Cyganów ze wsi Szczurowa. Cygański korowód wyrusza z Tarnowa, by po kolei odwiedzić miejsca, w których ginęli przodkowie. Na grobach zmarłych odmawiane są modlitwy, pita jest wódka i gra głośno muzyka. Pod wieczór rozbija się obóz i do wspólnej zabawy zaprasza okolicznych mieszkańców.
-Życie Cygana to nieustanna podróż – mówi jedna z uczestniczek tego zjazdu – Kontynujemy tradycję i obyczaje naszych dziadów i pradziadów. Dla młodych jest to namiastka życia taborowego, dla starych jego przypomnienie. Jest to również spotkanie z naszą historią.
Tekst: Agnieszka Budo
Czy wiesz, że:
- na południu Polski mieszkają Cyganie Karpaccy, na wschodzie Chaładytka Roma czyli Cyganie Rosyjscy, na zachodzie Sastyka Roma – Cyganie Niemieccy, w małych miasteczkach Polska Roma, w większych miastach Kalderari i Lovari,
w Warszawie Berefortyka Roma czyli Wielkomiejscy lub Stołeczni Cyganie;
- w 1937r. w Warszawie odbyła się ostatnia publiczna koronacja cygańskiego króla – Janusza Kwieka;
- w 1971r. pod Londynem odbył się Pierwszy Światowy Kongres Cyganów. Zaprezentowano wówczas flagę oraz hymn i powołano Światowy Związek Cyganów – Romani Unia. Uzyskał on przedstawicielstwo w ONZ;
- w 1990r. odbył się w Warszawie czwarty Kongres Romów, podczas którego wybrano prezydenta – Cygana z Jugosławi – Rajko Djuricia;
- w 1993r. Romani Unia przyjęta została do ONZ w charakterze członka-obserwatora.
