Aksolotl meksykański, znany też jako ambystoma meksykańska, to endemiczny – a więc typowy dla określonego regionu – gatunek słodkowodnych, drapieżnych płazów. Od lat jest krytycznie zagrożony wyginięciem. Pierwotnie naturalnym miejscem występowania osobników na wolności były jeziora Xochimilco i Chalco położone na południe od miasta Meksyk. Szacuje się, że na wolności żyje obecnie około 1200 aksolotl meksykańskich.

Płaz z Meksyku w Polsce

Po niemal całkowitym wyschnięciu jeziora Chalco te charakterystyczne płazy występują tylko w Xochimilco. Niewykluczone, że wcześniej aksolotle meksykańskie były widziane również w jeziorach Texcoco, Zumpango i Xaltocan.

Co ciekawe, ostatnio ambystoma meksykańska została zaobserwowana na wolności w Polsce. Płaza znalazła mieszkanka Szczecina podczas spaceru po Puszczy Bukowej.

– Nagle zobaczyłam w wodzie coś białego. Z synem go odłowiliśmy, miał ze trzydzieści centymetrów – opowiadała w rozmowie z „Gazetą Wyborczą”.

Nie wiadomo, jak endemiczny płaz z Meksyku znalazł się w Polsce. Najprawdopodobniej zwierzę było hodowane w prywatnym akwarium, a znudzony właściciel wyrzucił je do strumienia. Niestety taka praktyka jest dosyć częsta. W USA zjawisko to osiągnęło duże rozmiary – i to dosłownie. Złote rybki wyrzucone do jeziora Keller Lake zniszczyły miejscowy ekosystem, a przy okazji były kilka razy większe od tych, które żyją w akwariach.

Aksolotl z Puszczy Bukowej mimo wszystko miał dużo szczęścia. Płaz przyzwyczajony do meksykańskich temperatur najprawdopodobniej nie przeżyłby polskiej zimy na wolności. Zwierzę zostało już przekazane w ręce Fundacji Dzikich Zwierząt Marzeny Białowolskiej.

– Bezmyślne działania osób, które uwalniają do natury obce gatunki lub obce gatunki inwazyjne powinny być karane. Obok ocieplenia inwazje gatunków są jednymi z tych zmian, które najtrudniej odwrócić – tłumaczy Białowolska w mediach społecznościowych.

Aksolotle meksykańskie – co o nich wiemy?

Dojrzałe płciowo aksolotle meksykańskie mierzą maksymalnie 30 cm. Ich masywne ciała są spłaszczone. Na szerokiej głowie występują 3 pary skrzeli zewnętrznych. Przednie kończyny mają po 4 palce, tylne 5. Płazy te występują w dwóch formach barwnych. Osobniki żyjące na wolności mają ciemnoszare, czarne lub brązowe ubarwienie grzbietu, z kolei hodowane najczęściej są jasnoróżowe.

Prowadzą nocny tryb życia. Wtedy też polują na małe zwierzęta wodne. Niektóre osobniki przejawiają zachowania kanibalistyczne. Mogą również obgryzać kończyny i końcówki płetwy ogonowej. W przypadku aksolotl nie jest to jednak szczególnie groźne, ponieważ mają zdolność regeneracji utraconych części ciała.