Jak wiadomo, część gatunków ptaków sezonowo migruje z powodu zmian pór roku na całym świecie. Nie lecą jednak same i wcale nie chodzi o zjawiskowe klucze, jakie możemy obserwować na niebie. W locie ptaki przenoszą ze sobą nasiona roślin. Jak wynika z badania opublikowanego na łamach „Nature”, większość z nich trafia do cieplejszych szerokości geograficznych, gdzie już niedługo nie będą w stanie zakwitnąć.

Ptaki przenoszą nasiona roślin na południe 

Zwierzęta przynajmniej częściowo są w stanie adaptować się do zmian klimatycznych. Mogą przemieszczać się w poszukiwaniu nowych, optymalnych miejsc do życia. Oczywiście najlepiej byłoby, jeśli nie musiałyby tego robić. Rośliny nie mają tego komfortu i są w pełni zależne od innych organizmów, nie tylko ludzi, ale też zwierząt. Wyniki badań przeprowadzonych przez 18 badaczy z 13 europejskich instytucji wskazują na to, że ptaki migrujące co roku na południe do tzw. ciepłych krajów nie sprzyjają dostosowywaniu się roślin do postępujących zmian klimatu.

– „Ptaki wędrowne mogą odegrać główną rolę w tym procesie, ponieważ są w stanie rozsiewać nasiona na dziesiątki kilometrów […] Dzięki tym badaniom chcieliśmy poznać potencjał ptaków do rozsiewania nasion w kierunku obszarów będących w przyszłości korzystniejszymi klimatycznie” – mówi Juan Pedro González-Varo, główny autor projektu z Uniwersytetu w Kadyksie.

Badania skupiły się na gatunkach ptaków, które żywią się owocami, ponieważ to właśnie one najczęściej transportują ze sobą w locie nasiona. Naukowcy uwzględnili informacje dotyczące okresu rozkwitu danych roślin i tras, jakimi migrują ptaki z Europy. Jak ustalili, tylko 35 proc. nasion jest rozsiewanych przez ptaki, które wiosną lecą na północ. Z kolei aż 86 proc. trafia do cieplejszych miejsc. Dane nie sumują się do 100 proc., ponieważ niektóre nasiona są przenoszone przesiewane zarówno jesienią, jak i wiosną.

– „Badania wykazały, że tylko niewielka liczba gatunków ptaków lata na północ, rozprzestrzeniając tym samym nasiona roślin. Są to ptaki zmuszone do migracji z powodu polowań” – komentuje dr Benno Simmons z University of Exeter w Anglii.

Owocowe migracje ptaków

Wszystkie ptaki wędrowne z Europy migrują w tym samym kierunku (na północ wiosną i na południe jesienią), ale badacze ustalili, że największy potencjał w rozprzestrzenianiu nasion roślin na chłodniejsze szerokości geograficzne wykazują gatunki palearktyczne – ptaki zimujące w środkowej i południowej Europie lub na północy Afryki. Zaliczają się do nich między innymi rudziki, kosy i drozdy.

– „To gatunki bardzo pospolite, ale na niektóre z nich poluje się, zarówno legalnie, jak i nielegalnie, w krajach basenu Morza Śródziemnego” – zauważa González-Varo.

Jak dodaje, wnioski z przeprowadzonych badań mogą mieć duże znaczenie dla składu europejskich lasów w przyszłości. Nie wszystkie rośliny nadążają za zmieniającymi się warunkami naturalnymi, ale szczegółowa wiedza o transportowaniu nasion przez ptaki będzie nieoceniona podczas działań mających na celu ratowanie europejskiej roślinności.