Relacje rodzinne w królestwie zwierząt mogą i rozczulić, i zaskoczyć. Przykładowo w stadzie wilków rodzicielska para nie tylko opiekuje się małymi, ale też dba o chorych i starszych członków watahy. Wyjątkowe więzi między matką a dziećmi są typowe także dla niedźwiedzi czy słoni. Jakimi rodzicami są pingwiny szczotkoczube?
Pingwiny szczotkoczube składają dwa jaja. Pisklę wykluwa się tylko jedno
O pingwinach szczotkoczubych wiadomo niewiele w porównaniu do ich bardziej znanych kuzynów z bieguna południowego. To dlatego, że ptaki te żyją na odizolowanych Wyspach Antypodów. Archipelag jest położony około 650 km na południowy wschód od nowozelandzkiej wyspy Stewart. Każde kolejne odkrycie dotyczące tego gatunku jest więc gratką dla zoologów.
Znakiem rozpoznawczym pingwinów szczotkoczubych są wyprostowane żółte pióra na głowie. Dzięki ostatnio opublikowanym odkryciom mogą być też kojarzone jako wyrodni rodzice. Ptaki te bowiem zawsze odrzucają pierwsze złożone jajo. Prawdopodobnie dlatego, że pożywienia wystarczy im, aby utrzymać tylko jedno pisklę. Drugi potomek ma zwyczajnie większe szanse na przetrwanie.
W 1998 roku profesor Lloyd Spencer Davis z University of Otago w Nowej Zelandii spędził sześć tygodni na badaniu pingwinów szczotkoczubych. Towarzyszyli mu dwaj koledzy naukowcy. Zespół odkrył wtedy, że samice pingwinów składają dwa różnej wielkości jaja w odstępie około pięciu dni. Drugie jest znacznie większe od pierwszego. Rodzice ignorują mniejsze, dlatego nie wykluwa się z niego pisklę.
Kolonia pingwinów szczotkoczubych na Wyspach Antypodów / fot. LawrieM - Praca własna, Domena publiczna, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=6073435
„Dziwaczne” praktyki rodzicielskie
Profesor David przedstawił wyniki obserwacji na kilku konferencjach naukowych, ale nigdy ich nie opublikował. Po latach razem z kolegami ponownie przeanalizowali tajemnicze zachowanie pingwinów. Do tej pory nikt nie poświęcił temu szczegółowych badań. Niektórzy biolodzy spekulowali, że pingwiny składają dwa jaja na wypadek, gdyby jedno zostało uszkodzone podczas walk samców.
Zespół z University of Otago odrzucił tę teorię. Naukowcy tłumaczą, że do walk dochodzi rzadko. Poza tym większość pierwszych jaj (80%) została celowo rozdziobana lub zepchnięta na bok. Pingwiny szczotkoczube miały odziedziczyć zdolność składania dwóch jaj po przodkach. Nie są jednak w stanie wyżywić dwóch potomków.
– Oczywistym rozwiązaniem byłoby złożenie tylko jednego jaja, ale pingwiny wydają się zaprogramowane na faworyzowanie drugiego jaja. […] Być może dlatego pierwsze jajko jest znacznie mniejsze niż drugie – nie ma sensu inwestować dużej ilości energii w jajko, które i tak trzeba wyrzucić – komentuje Davis cytowany przez „New Scientist”.
Pingwiny szczotkoczube z dwóch jaj wybierają jedno. Dlaczego ignorują drugie? / fot. By C00ch - Own work, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=84115628
Pingwiny szczotkoczube są zagrożone wyginięciem
W 2014 roku inna grupa badawcza policzyła gniazda pingwinów na Wyspach Antypodów. Jak się okazało, ich populacja zmalała o około jedną trzecią od 1998 roku. Mogły do tego doprowadzić zmiany klimatyczne wpływające na dostępność żywności. Przetrwaniu gatunku nie sprzyja też fakt, że pingwiny szczotkoczube, zamiast tworzyć gniazda trawy lub gałązek, składają jaja na nagiej skale.
Według Davisa to, że pingwiny szczotkoczube są zagrożone wyginięciem, powinno być argumentem na rzecz sfinansowania dalszych badań. – To przerażające, że nasze badanie sprzed prawie ćwierć wieku jest nadal najbardziej szczegółowe. Te ptaki zachowują się dziwacznie, ale prawie nic o nich nie wiemy – podsumowuje.
Gdzie żyją pingwiny?
Pingwiny można spotkać niemal wyłącznie na półkuli południowej. Największe kolonie zamieszkują wybrzeża Antarktyki i wyspy subantarktyczne. Inne miejsca, gdzie pingwiny żyją na wolności to:
- Wyspy Galapagos,
- Nowa Zelandia,
- Republika Południowej Afryki.
Źródło: PLOS ONE/
