Według danych Grupy Specjalistów ds. Słoni Afrykańskich (AfESG) każdego roku w Afryce traci życie nawet 20 000 słoni, co przekłada się na liczbę 55 zgonów dziennie. W sytuacji, kiedy obecnie żyje tam zaledwie 415 000 słoni (a w 1950 roku było ich aż 5 milionów), wszelkie kroki, które pomogą je ochronić, są bardzo cenne.
Etogram, czyli słownik tajnej mowy
Etologia to jedna z najważniejszych klasycznych nauk behawioralnych, a jej przedmiotem jest opis i klasyfikacja zachowań. Etogram słoni to zatem słownik, który gromadzi wszystkie dane dotyczące komunikacji tych zwierząt – zarówno dźwiękowej, jak i wizualnej. Pierwszy słownik zachowań słoni powstał na bazie danych i nagrań wideo zgromadzonych w ciągu kilku dziesięcioleci w Parku Narodowym Amboseli i rezerwacie Masai Mara w Kenii oraz Parku Narodowym Gorongosa w Mozambiku. Autorami najbardziej wszechstronnej audiowizualnej biblioteki zachowań słoni, jaka kiedykolwiek powstała, są wspomniana wcześniej Joyce Poole i jej mąż Petter Granli, którzy od 2002 roku prowadzą organizację edukacyjną Elephant Voices.
Joyce Pool – kobieta, która rozszyfrowała mowę słoni
W 1975 roku 19-letnia Joyce Poole otrzymała życiową szansę – możliwość badania zachowań słoni w kenijskim Parku Narodowym Amboseli. A dokładniej: samców słoni, które w porównaniu z samicami wydawały się nieco mniej interesujące. Młoda studentka szybko jednak udowodniła, że wcale tak nie jest, odkrywając, że samce słoni afrykańskich doświadczają cykli reprodukcyjnych, z czym biolodzy długo się nie zgadzali. To ważne odkrycie zapoczątkowało jej karierę i w ciągu 46 kolejnych lat Poole stała się jedną z najważniejszych na świecie ekspertek w dziedzinie zachowania i komunikacji afrykańskich słoni.
Teraz każdy może zrozumieć słonie
Pomysł na stworzenie etogramu tych zwierząt pojawił się w 1982 roku, kiedy Poole opisała swoje obserwacje w pracy doktorskiej. Jej doradca naukowcy zasugerował wówczas, że powinna stworzyć opisowy spis pełnego repertuaru zachowań słoni. Zachęcona słowami promotora połączyła wtedy swoje siły ze specjalistką od bioakustyki Katy Payne i razem odkryły jeszcze więcej fascynujących sposobów komunikacji u tych zwierząt – na przykład to, że słonie potrafią wydawać dźwięki poniżej poziomu ludzkiego słuchu. Pierwsze odkrycia pociągnęły za sobą fale następnych i w końcu, w 2017 roku, czyli 35 lat po tym, jak pomysł padł po raz pierwszy, Poole i jej mąż oficjalnie rozpoczęli pracę etogramem słonia afrykańskiego.
Efekt ich starań upubliczniono w ubiegłym miesiącu na stronie organizacji Elephant Voices, więc teraz każdy może spróbować zrozumieć tajemną mowę zagrożonych gatunków słoni z Afryki.
