Kiedy ludzie zaczęli żeglować po Morzu Śródziemnym? Z badania opisanego na łamach „PLoS One” wynika, że nasi przodkowie dysponowali zaawansowanymi technologicznie łodziami już 7000 lat temu. Wiadomo, jak wyglądały.
Jak żeglowano w neolicie?
Basen Morza Śródziemnego to jeden z najważniejszych historycznie regionów w Europie. To tu rodziły się cywilizacje kształtujące kulturę i tożsamość całego kontynentu. Z ostatnich ustaleń badaczy wynika, że potencjał morza zauważano na długo przed założeniem Cesarstwa Rzymskiego. Już w neolicie ówczesne społeczności wykorzystywały drogę morską do podróży i w celach handlowych. Świadczą o tym zapisy archeologiczne dotyczące jednostek pływających oraz obecność osad na wybrzeżach i wyspach.
Nowe światło na ten okres w historii rzuca ponowne zbadanie kajaków odkrytych w neolitycznej wiosce La Marmotta, położonej nad jeziorem niedaleko Rzymu. Pięć czółen znalezionych podczas wykopalisk powstało z wydrążonych drzew. Konstrukcje liczą ponad 7 tys. lat. Datuje się, że zostały wykonane między 5700 a 5100 r. p.n.e.
Archeolodzy odkryli najstarsze statki pływające po Morzu Śródziemnym. Przypominały kajaki / Gibaja et al., 2024, PLOS ONE, CC-BY 4.0 (https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/)
Tak wyglądały kajaki 7 tysięcy lat temu
Kajaki zostały zbudowane z czterech różnych rodzajów drewna. Badacze ustalili też, że ówcześni konstruktorzy wykorzystali zaawansowane techniki konstrukcyjne, takie jak wzmocnienia poprzeczne. Czółna różnią od siebie. I tak na przykład przy jednym z nich zaobserwowano trzy drewniane obiekty w kształcie litery T. Każdy z nich ma dodatkowo otwory, które prawdopodobnie służyły do mocowania lin przywiązanych do żagli. To wskazuje na to, że neolityczne kajaki były w rzeczywistości statkami zdolnymi do żeglugi.
Autorzy opisują je jako wyjątkowe przykłady prehistorycznych łodzi. Ich budowa wymagała dokładnego zrozumienia konstrukcji i właściwości drewna, a także dobrze zorganizowanej, specjalistycznej siły roboczej. Z kolei podobieństwa między łódkami z neolitu a nowszymi technologiami żeglarskimi potwierdzają, że właśnie w tym okresie ludzie dokonali znaczących przełomów w podróżach morskich.
Przyszłość badań archeologicznych
Więcej na ten temat mogą zdradzać inne łodzie w pobliżu La Marmotta. Autorzy badania sugerują bowiem, że może być ich tam więcej.
– Bezpośrednie datowanie neolitycznych kajaków z La Marmotta ujawnia, że są to najstarsze kajaki na Morzu Śródziemnym, co zapewnia bezcenny wgląd w neolityczną nawigację. To badanie ujawnia niesamowite zaawansowanie technologiczne wczesnych społeczności rolniczych i pasterskich, podkreślając ich umiejętności obróbki drewna i budowy skomplikowanych statków – podsumowują.
Źródło: PLOS ONE.
