Dzięki coraz bardziej zaawansowanym technologiom mumie skrywają coraz mniej tajemnic. I wcale nie trzeba otwierać sarkofagów. Tym razem naukowcy z Egiptu i Anglii wspólnie „rozpakowali cyfrowo” mumię Ramzesa II. Dzięki temu mogli zobaczyć, jak słynny faraon wyglądał w chwili śmierci.
Miał wówczas 90 lat. Gwoli ścisłości, Ramzes II był trzecim faraonem XIX dynastii starożytnego Egiptu. Panował w latach 1279-1213 p.n.e.
Tak wyglądał Ramzes II
Na potrzeby projektu wykorzystano archiwalne skany tomografii komputerowej mumii. Naukowcy przeanalizowali je dzięki nowoczesnemu oprogramowaniu. W ten sposób stworzyli trójwymiarowy model czaszki. Następnym krokiem była cyfrowa rekonstrukcja twarzy władcy Egiptu. To już kolejny przykład odtworzenia wyglądu osoby żyjącej tysiące lat temu.
– Oprogramowanie rozróżnia właściwości różnych warstw materiałów na twarzy mumii, takich jak lniane bandaże, i pozwala na „cyfrowe rozpakowanie” faraonów – tłumaczyła dr Sahar Saleem, profesorka radiologii na Uniwersytecie w Kairze, w rozmowie z serwisem AuntMinnieEurope.com.
Jak dodała, poszczególne grupy etniczne mają różne średnie pomiary w wyglądzie twarzy, w tym nachyleniu czoła oraz okolicach nosa, policzków i warg. Zgodnie z założeniami naukowymi badacze wykorzystali pomiary populacji najbliższej Ramzesowi II.
Płaskorzeźba ścienna przedstawiająca Ramzesa II zabijającego hetyckiego żołnierza włócznią w świątyni Abu Simbel / fot. Andrew Holt/Getty Images
Autorzy cyfrowej rekonstrukcji twarzy odwrócili proces starzenia i przedstawili twarz faraona w wieku 45 lat. W projekcie wykorzystano model czaszki z badania tomografii komputerowej (CT) oraz bazę danych wstępnie wymodelowanej anatomii twarzy. Efekt dało dopasowanie warstw kości, skóry i mięśni oraz odizolowanie materiałów takich jak bandaże.
– Uważam, że zrekonstruowana twarz to bardzo przystojny Egipcjanin z rysami twarzy charakterystycznymi dla Ramzesa II: wydatnym nosem i mocną szczęką – skomentowała Saleem w oświadczeniu prasowym.
Jakim faraonem był Ramzes II?
Ramzes II był jednym z najwybitniejszych i najdłużej żyjących władców starożytnego Egiptu. Zbudował więcej pomników i spłodził więcej dzieci niż jakikolwiek inny egipski król. Słynne osiągnięcia budowlane, w tym cuda w Karnaku i Abu Simbel, odzwierciedlały jego wizję wielkiego narodu i siebie samego jako „władcy władców”.
W ósmym i dziewiątym roku swojego panowania Ramzes II prowadził kampanie wojskowe przeciwko Hetytom. Tak zdobył Dapur i Tunip. Walki toczyły się aż do 1258 roku p.n.e., kiedy to zawarty został oficjalny traktat pokojowy między egipskim faraonem a Hattusili III, ówczesnym królem Hetytów. Historycy uważają, że to najstarszy odnotowany traktat pokojowy na świecie.
Ramzes II miał ponad 200 żon i konkubin, jednak jego ulubioną królową była najprawdopodobniej Nefertari. Nie wiadomo, ilu potomków doczekał się faraon, ale najczęściej podawane liczby to około 96 synów i 60 córek. Władca Egiptu przeżył wiele swoich dzieci. Po śmierci na stronie zastąpił go trzynasty syn.
Cyfrowe rekonstrukcje twarzy
Naukowcy coraz częściej przeprowadzają cyfrowe rekonstrukcje twarzy. Nie zawsze modele przedstawiają osoby żyjące tysiące lat temu. Przykładowo, w 2022 r. grupa badaczy zrekonstruowała twarz „wampira” z Connecticut, który żył w XIX wieku. Na jego odmienność miał wskazywać sposób, w jaki został pochowany.
Najnowsze technologie pozwalają naukowcom nie tylko na odtwarzanie twarzy, ale też całej sylwetki człowieka. Na podstawie kości kobiety, które odnaleziono w Norwegii, naukowcy stworzyli pełnowymiarowy, realistyczny model 3D. Tora żyła 800 lat temu.
