Wyobraź sobie, że wystarczyłoby pół godziny, aby z Okęcia dostać się do Stambułu. Lub nieco ponad 3 godziny, by wylądować na lotnisku w Johannesburgu. Lot do Nowego Jorku trwałby niespełna 2 godziny, czyli mniej niż podróż Pendolino z Krakowa do Warszawy. Dzięki programowi NASA QueSST, którego celem jest budowa naddźwiękowego samolotu wyposażonego w technologię redukowania grzmotu dźwiękowego, te marzenia mogą stać się rzeczywistością.

Kto chce latać z prędkością mach 4?

Projekt wykorzystania naddźwiękowego samolotu skupiał się do tej pory na kwestii badawczej. Jednak NASA, która regularnie komercjalizuje stworzone przez siebie technologie, właśnie bada, czy rynek komercyjny byłby zainteresowany takim nowatorskim rozwiązaniem. Bada też, czy rynek byłby skory do partycypowania w rozwoju technologii. W końcu dość skutecznie skomercjalizowali technologie, dzięki którym mamy soczewki kontaktowe, sknery MRI czy miniaturowe aparaty fotograficzne w naszych telefonach. To dość dobry prognostyk dla przyszłego wykorzystania technologii naddźwiękowych w lotnictwie komercyjnym.

NASA niedawno zbadała uzasadnienie biznesowe dla naddźwiękowych pasażerskich podróży lotniczych samolotami, które teoretycznie mogłyby rozwijać prędkość między mach 2 a mach 4, gdzie mach 2 równa się 2450 km/h, a mach 4 – 4900 km/h. Dla porównania, dzisiejsze największe samoloty latają z prędkością niespełna 1000 km/godz., czyli około 80% prędkości dźwięku.

Badania NASA wykazały, że potencjalne rynki pasażerskie istnieją na około 50 ustalonych trasach łączących wielkie światowe lotniska. Ponieważ Stany Zjednoczone i inne kraje zakazują lotów naddźwiękowych nad lądem, wyniki badań obejmowały podróże transoceaniczne, w tym trasy północnoatlantyckie o dużym natężeniu ruchu i te przekraczające Pacyfik.

NASA pracuje nad własnym samolotem naddźwiękowym

Jednocześnie NASA wciąż pracuje nad cichym samolotem naddźwiękowym X-59. Program QueSST (Quiet Supersonic Transport) ma na celu dostarczenie organom regulacyjnym danych, które pomogłyby zmienić zasady komercyjnych lotów naddźwiękowych nad lądem. 

– Przeprowadziliśmy podobne badania koncepcyjne ponad dziesięć lat temu przy prędkości 1,6–1,8 macha. Zebrane dzięki nim dane pomogły w dostosowaniu wysiłków badawczych NASA do rozwoju technologii, w tym tych, które doprowadziły do powstania samolotu X-59 – powiedziała Lori Ozoroski, kierowniczka projektu NASA Commercial Supersonic Technology Project. – Te nowe badania zarówno odświeżą spojrzenie na prowadzone przez nas prace, jak i identyfikują dodatkowe potrzeby badawcze dla szerszego zakresu dużych prędkości.

Program zaawansowanych pojazdów powietrznych NASA (AAVP) przechodzi obecnie do kolejnej fazy badań nad szybkimi podróżami. Nowy etap obejmuje podpisanie dwóch 12-miesięcznych kontraktów z firmami komercyjnymi na opracowanie projektów koncepcyjnych i planów technologicznych. Projekty koncepcyjne zbadają możliwości odbywania pasażerskich podróży lotniczych samolotami naddźwiękowymi. Nakreślą też zagrożenia i wyzwania oraz zidentyfikują potrzebne technologie, aby podróż z prędkością mach 2 i większą stała się rzeczywistością.

W prace zaangażowane są wielkie firmy

Pierwszemu zespołowi przewodzi Boeing, a jego partnerami w tym przedsięwzięciu są m.in. Exosonic, GE Aerospace, Georgia Tech Aerospace Systems Design Laboratory, Rolls-Royce North American Technologies. Drugim zespołem kieruje Northrop Grumman Aeronautics Systems z takimi partnerami, jak: Blue Ridge Research and Consulting, Boom Supersonic i Rolls-Royce North American Technologies.

Każdy zespół opracuje elementy konceptu, w tym moc, napęd, zarządzanie termiczne i materiały kompozytowe, które mogą wytrzymać wysokie prędkości naddźwiękowe. Będą również tworzyć niezastrzeżone projekty pojazdów koncepcyjnych.– Koncepcje projektowe i plany technologiczne muszą trafić w nasze ręce nim wybierzemy odpowiednie firmy do budowy tego typu machin – powiedziała Mary Jo Long-Davis, kierowniczka projektu technologii hipersonicznej NASA. – Jesteśmy wszyscy również świadomi potrzeby uwzględnienia bezpieczeństwa, wydajności, względów ekonomicznych i społecznych. Ważne jest, aby wprowadzać odpowiedzialne innowacje tak, by przynosiły one korzyści podróżnym, lecz jednocześnie nie prowadziły do degradacji środowiska – dodaje.

Trwają testy samolotu naddźwiękowego

Long-Davis i Ozoroski otrzymały od Dyrekcji Misji Badawczych Aeronautyki NASA i AAVP zadanie opracowania strategii użycia dużych prędkości. Te koncepcyjne projekty pojazdów i plany rozwoju technologii są kluczem do opracowania tej strategii. Po zakończeniu fazy zaangażowania przemysłu, NASA i jej partnerzy przemysłowi oraz akademiccy zdecydują, czy kontynuować badania z własnymi inwestycjami.

Dodajmy, że koncepcje to jedno, a realna praca drugie. Tego lata opracowany w ramach programu naddźwiękowy samolot X-59 rozpoczął kolejną rundę testów. Szczegóły testów nie zostały jednak ujawnione.

Warto zaznaczyć, że program NASA QueSST funkcjonuje w ramach dwóch programów aeronautycznych agencji – Advanced Air Vehicles Program i Integrated Aviation Systems Program – i zarządzanych przez biuro projektów systemów. Obejmuje wszystkie cztery lotnicze ośrodki badawcze NASA: Langley Research Center w Wirginii; Glenn Research Center w Cleveland; oraz Ames Research Center i Armstrong Flight Research Center, które znajdują się w Kalifornii.

ŹRÓDŁO: Is a Mach 4 Passenger Jet Possible? NASA, Industry Explore Idea | NASA