Znaleziska dokonali naukowcy z brytyjskich uczelni: Uniwersytetu w Liverpoolu i i Aberystwyth. Wiek reliktów drewnianej konstrukcji określono na 476 tys. lat. Oznacza to, że wykonał ją przodek człowieka współczesnego Homo sapiens. Uczeni właśnie opublikowali swoje ustalenia w prestiżowym czasopiśmie „Nature”.
Pozostałości po fundamentach lub platformie w Kalambo Falls
Na pozostałości po konstrukcji składają się dwa pnie obrobione z pomocą kamiennych narzędzi, które były połączone ze sobą. Zdaniem naukowców mogą być to pozostałości po platformie. Można było na niej usiąść nad rzeką i wykonywać codzienne obowiązki. Jest też inna interpretacja. Może był to fundament szałasu lub schronienia innego typu.
– To znalezisko zmieniło mój sposób myślenia o naszych wczesnych przodkach. Zapomnijmy o etykiecie „epoka kamienia łupanego”. Spójrzmy na to, co robili ci ludzie: stworzyli coś nowego i to z dużego kawałka z drewna. Wykorzystali swoją inteligencję, wyobraźnię i umiejętności, aby stworzyć coś, czego nigdy wcześniej nie widzieli. Było to coś, co nigdy wcześniej nie istniało – powiedział prof. Larry Barham z Uniwersytetu w Liverpoolu, który jest też głównym autorem publikacji w „Nature”.
– Ci ludzie byli bardziej podobni do nas, niż nam się wydawało – dodał.
Drewniane zabytki są unikatowe w tak wczesnych pradziejach
Z tego okresu nie są znane zabytki tego typu. Archeolodzy wiedzieli, że ówcześni ludzie wykorzystywali drewno w szeroki sposób. M.in. do rozpalania ognia, jako włócznie czy narzędzia do kopania. Jednak tak złożona i duża konstrukcja jest dla nich zaskoczeniem.
Archeolodzy bardzo rzadko odkrywają zabytki wykonane z drewna, bo podobnie jak inne wykonane z surowców organicznych, z reguły szybko ulegają rozkładowi. W Kalambo Falls stale wysoki poziom wody przyczynił się do konserwacji drewna.
Dlatego najstarsza drewniana konstrukcja przetrwała tak długi okres. Na podobnej zasadzie do naszych czasów zachowała się słynna łużycka osada w Biskupinie sprzed 2700 lat, która położona jest przy jeziorze.
Znaczenie znaleziska
Według naukowców nowe odkrycia podważa dominujący pogląd, że ludzie z epoki kamienia nieustannie wędrowali i nie prowadzili osiadłego trybu życia. W rejonie Kalambo Falls ludzie ci mieli stały dostęp do wody. Z kolei znajdujący się w okolicy las zapewniał wystarczającą ilość pożywienia, aby umożliwić im osiedlenie się i tworzenie bardziej zaawansowanych konstrukcji.
Datowanie luminescencyjne kluczem do poznania wieku kłód
Współautor publikacji w „Nature”, prof. Geoff Duller z Uniwersytetu Aberystwyth zwrócił uwagę na to, że określenie wieku tak starych przedmiotów jest bardzo trudne. Jednak datowanie luminescencyjne (optycznie stymulowaną luminescencją OSL) to umożliwia. Ujawnia ono, kiedy ostatni raz minerały w piasku otaczającym znaleziska były wystawione na działanie światła słonecznego.
„Stanowisko w Kalambo Falls było badane wykopaliskowo już w latach sześćdziesiątych XX w. Wówczas pozyskano podobne kawałki drewna, ale nie udało się ich datować. Dlatego prawdziwe znaczenie tego miejsca było nieznane aż do teraz” – podkreślił prof. Duller. Oznaczać to może, że podobnych konstrukcji sprzed pół miliona lat było w tym miejscu więcej.
Najczęściej archeolodzy korzystają z datowania metodą węgla radioaktywnego C14. Jednak w przypadku tak starych obiektów nie sprawdza się ona i potrzebne są inne metody.
Kalambo Falls – miejsce odkrycia
Kalambo Falls jest miejscem wpisanym na informacyjną Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Oznacza to, że zostanie rozpatrzona jej kandydatura do wpisania właściwą listę dziedzictwa. Stanowisko znajduje się na granicy Zambii z regionem Rukwa w Tanzanii na skraju jeziora Tanganika. Zabytki znaleziono nad wodospadem o wysokości 235 metrów. To drugi najwyższy wodospad w Afryce i dwunasty pod względem wysokości na świecie.
W tym miejscu od dziesiątek tysięcy lat osiedlali się ludzie. Od lat znajdowane są liczne pradziejowe narzędzia krzemienne. Ich wiek sięga od epoki kamienia do epoki żelaza.
Źródło: Nature.
