Sezon na kleszcze – w jakim okresie i w jakich godzinach atakują najbardziej?
Sezon na kleszcze można (niestety) uznać za otwarty. Pora aktywności pajęczaków zwykle rozpoczyna się wraz z początkiem wiosny (ze szczytem na przełomie maja i czerwca oraz września i października), a kończy późną jesienią. Choć w latach, kiedy zima jest nieco łagodniejsza, ten okres może trwać nawet przez cały rok, bowiem kleszczom wystarczy, gdy temperatura wzrośnie do 5 stopni Celsjusza, by przerwały hibernację. Nie jest im straszny okresy suszy, ani nawet lekkie mrozy.
Dojrzałe osobniki potrafią przetrwać w odrętwieniu nawet 800 dni i żyją średnio 2–4 lata.
Jeśli chodzi o największą dobową aktywność kleszczy, to szczególną ostrożność należy zachować w godzinach porannych, między 8.00 a 12.00. Drugi szczyt przypada po południu. Pajęczaki uaktywniają się ok. godz. 16.00 i „polują” do mniej więcej 20.00–21.00.
Interaktywna mapa kleszczy
Naukowcy wyróżniają prawie 900 gatunków kleszczy. Na Starym Kontynencie występuje ok. 70 z nich, z kolei nad Wisłą odnotowuje się 19 – najbardziej popularny to kleszcz pospolity (Ixodes ricinus), który swoim wyglądem przypomina nasiona rącznika pospolitego.
Naturalnym środowiskiem dla kleszczy są miejsca wilgotne, liściaste, zakrzewione i zacienione, dlatego pajęczaki z podgromady roztoczy można przede wszystkim spotkać w lasach, parkach oraz na polanach i łąkach. Mieszkańcy których województw w Polsce muszą zachować szczególną ostrożność podczas wiosenno-letnich spacerów?
Z odpowiedzią na to pytanie spieszą założyciele serwisu ciemnastronawiosny.pl i pomysłodawcy interaktywnej mapę kleszczy, z której możemy się dowiedzieć, gdzie te niewielkie owady występują najczęściej.
Mapa aktualizowana jest na bieżąco przez internautów, a „miejsca niebezpieczne pokazane są dokładnie tam, gdzie wskazała go osoba dodająca, natomiast punkty kleszczy wyświetlane są w postaci zanonimizowanej, tzn. rzeczywiste miejsce znalezienia kleszcza znajduje się w promieniu ok. 100 metrów” – zaznaczają twórcy.
Mapa kleszczy / ciemnastronawiosny.pl
Choroby przenoszone przez kleszcze
Choć pokłucie przez kleszcza jest w większości przypadków całkowicie bezbolesne, to spotkanie z tym pajęczakiem może mieć długotrwałe konsekwencje. Nieleczony rumień po ukąszeniu może doprowadzić do szeregu chorób – boreliozy, tularemii, bartonellozy, babeszjozy i kleszczowego zapalenia mózgu (KZM). Dlatego tak ważna jest odpowiednia ochrona. Przed wyjściem z domu na łono natury warto pamiętać o:
- zastosowaniu preparatów (w formie kremu, spreju lub płynu) odstraszających owady;
- szczelnej, zasłaniająca jak największą powierzchnię ciała odzież – najlepiej w jasnych kolorach, aby łatwiej zauważyć pasożyta na ubraniu.
Warto pamiętać, by po każdym powrocie z parku, lasu czy łąki, warto dokładnie sprawdzić całe ciało. Pajęczaki atakują najczęściej okolice kolana, pachwiny, pośladków, szyi i pachy. Gdy zauważymy kleszcza należy go niezwłocznie usunąć za pomocą plastikowej pęsety i zdezynfekować lub udać się do przychodni po fachową pomoc.
Jak wygląda kleszcz? / fot. Getty Images
Kleszcz u psa lub kota
Wiele osób o tym zapomina, ale kleszcze mogą być przenoszone do domu także przez naszych pupilów. Nieleczone ugryzienie, tak jak w przypadku ludzi, może doprowadzić do szeregu chorób, a w najgorszym przypadku śmierci czworonoga. Aby uchronić psa lub kota przed wkłuciem się pajęczaka warto zaopatrzyć się w specjalne obroże, krople, tabletki i inne preparaty zmniejszające ryzyko niechcianego spotkania z kleszczem. Zaleca się także regularną zapobiegawczo obejrzeć skórę zwierzaka po dłuższym spacerze.
Wzrost liczby zachorowań
Według danych w 2023 r. odnotowano wyjątkowo wysoką liczbę zachorowań na KZM, bo było to aż 659 przypadków w Polsce. Dla porównania w 2022 r. tych przypadków odnotowano 445, co również było wysoką liczbą. W 2019 r. tych przypadków było 265. Eksperci wskazują, że głównym powodem tych wzrostów są zmiany klimatyczne, które wpływają na zwiększoną aktywizację kleszczy.
Źródło: ciemnastronawiosny.pl, gov.pl.
