Reklama

Spis treści:

  1. Jak wygląda krokodyl różańcowy?
  2. Krokodyl różańcowy – występowanie
  3. Największy krokodyl różańcowy na świecie
  4. Krokodyl różańcowy – ciekawostki
  5. Krokodyl różańcowy – ataki na ludzi
Reklama

Krokodyl różańcowy to największy żyjący współcześnie gad i jeden z najgroźniejszych drapieżników na świecie. Występuje na rozległych obszarach od wschodnich wybrzeży Indii, przez Azję Południowo-Wschodnią, po północną Australię. Dzięki swojej imponującej wielkości, sile i zdolności do atakowania nawet dużych zwierząt, krokodyl różańcowy jest postrzegany jako wyjątkowo niebezpieczny. Jego obecność budzi respekt, a często także lęk w regionach, w których żyje, gdzie odgrywa kluczową rolę w lokalnych ekosystemach.

Jako drapieżniki szczytowe, krokodyle różańcowe kontrolują liczebność populacji różnych gatunków, eliminując najsłabsze, chore lub młode osobniki. Zapobiega to nadmiernemu rozrostowi populacji, co w dłuższej perspektywie pomaga utrzymać równowagę w ekosystemie. Krokodyle różańcowe odpowiadają również za czyszczenie środowiska, ponieważ żywią się padliną. Usuwając martwe zwierzęta, zapobiegają rozprzestrzenianiu się chorób i utrzymują czystość wody i linii brzegowej.

Jak wygląda krokodyl różańcowy?

Krokodyl różańcowy to jeden z najbardziej fascynujących gadów. Jego wygląd – szeroki pysk i długa paszcza – może przerazić, a to nie wszystko. Szyja tego olbrzymiego krokodyla jest płytami pancernymi. Te jednak nie występują tak licznie, jak u innych przedstawicieli tego gatunku. Na głowie krokodyla różańcowego, między oczami a środkiem pyska, można zaobserwować dwa charakterystyczne grzebienie.

Dorosłe krokodyle różańcowe charakteryzują się masywną i szeroką budową ciała. To jedna z najbardziej charakterystycznych cech tego gatunku. Pozostałe krokodyle są wyraźnie smuklejsze. Kolejną jest ogromna głowa. Czaszka dorosłego samca może mierzyć nawet 80 cm. W silnych szczękach osadzone są długie, mocne zęby, z których najdłuższy, bo ok. 9-centymetrowy, jest 4. przedni ząb.

Dla młodych przedstawicieli gatunku typowe jest jasnożółte ubarwienie z ciemnymi pasami i plamami. Kolor zmienia się dopiero, gdy dany osobnik osiągnie już dojrzałość płciową. Wówczas ciało krokodyla różańcowego przyjmuje zielono-szarą barwę, z widocznymi obszarami o nieco jaśniejszym kolorze. Może się jednak zdarzyć, że dorosły krokodyl będzie umaszczony w kolorze jasnej zieleni lub przeciwnie, w niemal czarnym odcieniu. Brzuch krokodyla różańcowego charakteryzuje się barwą białą lub jasno-żółtą. Ogon najczęściej jest szary.

Tuż po wykluciu się, młode mierzą od 25 do 30 cm długości i ważą ok. 70 g. Osobniki, które skończyły 2. rok życia mierzą ok. 100 cm. Samiec osiąga dojrzałość płciową w wieku 16 lat. Jego długość przekracza wówczas 3 m. Samice stają się dojrzałe między 12. a 14. rokiem życia, przy długości ok. 2,5 m.

Dorosły samiec osiąga średnio 4,3–5,2 m długości. Waga takich osobników zamyka się w przedziale od 400 do 1000 kg. Zdarzają się przedstawiciele gatunku, osiągający ponad 6 m długości. Jak podkreślają naukowcy, jest ich jednak coraz mniej. Co więcej, takie osobniki nie będą pojawiać się często w przyszłości. Powodem tego jest działalność kłusownicza, która doprowadziła do niemal całkowitego „skasowania” puli genów największych krokodyli różańcowych.

Krokodyl różańcowy – występowanie

Krokodyl różańcowy jest najliczniej występującym przedstawicielem rzędu krokodyli. Ten monstrualny gad bytuje na wschodnim wybrzeżu Indii, na południowo-wschodnim obszarze Azji i na północy Australii. Trzeba jednak zaznaczyć, że krokodyle różańcowe są też widywane na wschodnim wybrzeżu Afryki, a nawet w pobliżu wybrzeży Japonii.

Gdy panuje pora deszczowa, naturalnym środowiskiem występowania krokodyla różańcowego są rzeki i bagna słodkowodne. W porze suchej przenosi się w kierunku ujścia rzek, zdarza się też, że krokodyle różańcowe wypływają w morze. Między przedstawicielami gatunku panuje zawzięta rywalizacja o terytorium. Mniejsze, lżejsze i słabsze osobniki często muszą uznać wyższość swoich większych krewniaków i przenieść się na obszary mniej obfitującee w zwierzynę łowną.

Największy krokodyl różańcowy na świecie

Krokodyle różańcowe to jedne z największych współcześnie żyjących gadów. W indyjskim Parku Narodowym Bhitarkanika żył osobnik o długości 7,1 m i masie 2000 kg. Według Księgi Rekordów Guinnessa, to największy udokumentowany przedstawiciel tego gatunku.

Warto zaznaczyć, że w zbiorach Muzeum Historii Naturalnej w Paryżu znajduje się pochodząca z Kambodży czaszka krokodyla różańcowego, mierząca niemal 80 cm długości. Szczęki tego osobnika legitymują się długością prawie 100 cm. Pozwala to przypuszczać, że ten przedstawiciel gatunku mógł mierzyć znacznie ponad 7 m długości.

Wciąż pojawiają się historie o olbrzymich krokodylach, które osiągają niemal 10 m. Niewykluczone, że kilka takich osobników wciąż jeszcze żyje w naturze. Jednak, jak dotąd, nie udało się ich udokumentować.

Krokodyl różańcowy – ciekawostki

Krokodyl różańcowy to niezwykłe zwierzę. Godna podziwu jest już sama jego odporność na ewolucję. To właśnie ten gatunek jest najbliżej spokrewniony ze swoimi praprzodkami. Ponad 80 mln lat temu natura stworzyła doskonałego łowcę, który do dziś znajduje się na szczycie łańcucha pokarmowego. Specjaliści nie mają wątpliwości, że krokodyl różańcowy jest w stanie zabić prawie każde zwierze lądowe. Nie poradzi sobie jedynie ze słoniem indyjskim. Poza tym wyjątkiem wszystko może stać się jego pożywieniem: od bawołów, przez tygrysy bengalskie, aż po rekiny. Krokodyl różańcowy nie pogardzi też człowiekiem. Rocznie w paszczy tego gada tracą życie ok. 2–3 osoby.

Tak niezwykłe zdolności łowieckie nie wynikają wyłącznie z ogromnej masy i wielkości tego zwierzęcia. Jego zabójczą bronią są szczęki, najsilniejsze w królestwie zwierząt lądowych. Badania wykazały, że przeciętny osobnik, o długości ok. 5,2 m, może wygenerować nacisk rzędu 1,68 t/cm kw. To wystarczy, by zmiażdżyć czaszkę dorosłego bawołu. Trzeba jednak wiedzieć, że zęby krokodyla różańcowego nie mają zdolności do rozrywania mięsa, te służą wyłącznie przytrzymywaniu ofiary. Jak więc łowca radzi sobie ze zdobyczą, której nie może połknąć w całości? Krokodyl oddziela fragmenty mięsa silnym szarpnięciem głową lub tzw. śmiertelnym młynkiem. Wówczas gad zanurza się wraz z ofiarą i wykonuje dynamiczne obroty wokół własnej osi.

Krokodyl różańcowy
Krokodyl różańcowy w Australii, fot. Getty Images Getty Images

Oto inne ciekawostki o krokodylu różańcowym, jakie warto znać:

  • Krokodyle różańcowe mają zdumiewającą pamięć. Badania wykazały, że są w stanie nauczyć się unikać miejsc, w których spotkało je niebezpieczeństwo lub regularnie wracać do korzystnych siedlisk łowieckich.
  • Te krokodyle mogą żyć ponad 70 lat, a niektóre źródła sugerują, że ich maksymalna długość życia w sprzyjających warunkach może sięgać nawet 100 lat.
  • Wydają różnorodne dźwięki, od warczenia po syk, które służą komunikacji z innymi krokodylami. Samice używają niskich dźwięków do porozumiewania się z młodymi nawet wtedy, gdy są jeszcze w jajach.
  • Krokodyle różańcowe są znane z tego, że mogą pokonywać ogromne dystanse w wodzie morskiej. Niektóre osobniki pokonały ponad 1000 km.
  • Krokodyle różańcowe mogą atakować zwierzęta znacznie większe od siebie, nawet rekiny. Zanotowano przypadki, gdy krokodyl różańcowy zwyciężał w starciu z żarłaczem tępogłowym.

Krokodyl różańcowy – ataki na ludzi

Krokodyle różańcowe stanowią poważne zagrożenie dla ludzi, szczególnie w Australii i Azji Południowo-Wschodniej. Na Terytorium Północnym w Australii regularnie dochodzi do incydentów z udziałem tych gadów. W latach 1979–2022 odnotowano tam 76 ataków, z których 30% zakończyło się tragicznie. W 2014 roku w wyniku ataków krokodyli różańcowych w Australii życie straciły cztery osoby.

Azja również zmaga się z problemem ataków tych drapieżników, szczególnie w Indonezji i Malezji. W 2022 roku w Indonezji krokodyl zaatakował 14-letnią dziewczynkę, co, niestety, zakończyło się jej śmiercią. W Malezji doszło do dramatycznego zdarzenia, gdy niemal sześciometrowy krokodyl zaatakował 6-letnią dziewczynkę, która nie miała szans na przeżycie. W Sri Lance, w latach 2010–2018, odnotowano 26 ataków, w których zginęło 18 osób.

Krokodyle różańcowe w Polsce

W polskich ogrodach zoologicznych nie ma obecnie krokodyli różańcowych. W przeszłości wrocławskie zoo posiadało krokodyla różańcowego o imieniu Hannibal, który mierzył około 3 metrów długości. Obecnie w zoo we Wrocławiu można zobaczyć krokodyle nilowe, które są drugim co do wielkości gatunkiem krokodyla, osiągającym do 6,5 metra długości i masę blisko tony.

Z kolei w Orientarium w Łodzi znajduje się największy w Europie krokodyl gawialowy o imieniu Kraken, mierzący 5 metrów długości.

Reklama

Źródło: National Geographic Polska

Nasz autor

Mateusz Łysiak

Dziennikarz zakręcony na punkcie podróżowania. Pierwsze kroki w mediach stawiał w redakcjach internetowej i papierowej magazynu „Podróże”. Redagował i wydawał m.in. w gazeta.pl i dziendobrytvn.pl. O odległych miejscach (czasem i tych bliższych) lubi pisać nie tylko w kontekście turystycznym, ale też przyrodniczym i społecznym. Marzy o tym, żeby zobaczyć zorzę polarną oraz Machu Picchu. Co poza szlakiem? Kuchnia włoska, reportaże i pływanie.
Reklama
Reklama
Reklama