Sikory tworzą jedną z najpowszechniejszych i najbardziej licznych rodzin ptaków w całym królestwie zwierząt. Można je spotkać niemal w każdej szerokości geograficznej z wyjątkiem Ameryki Południowej, Australii i oczywiście Antarktydy. Zimą nie migrują do tak zwanych ciepłych krajów (ich niewielkie skrzydła mogłyby nie wytrzymać tak długiej podróży), toteż musiały nauczyć się żyć przy niższych temperaturach i utrudnionym dostępie do pożywienia. Nie są jednak pozostawione same sobie. Wiele osób, również w Polsce, dokarmia je i wiesza za oknem słoninę. Czy bez takiego wsparcia sikorki by sobie nie poradziły? To kwestia dyskusyjna. Część naukowców nie jest przekonana do karmienia ptaków zimą. Najnowsze badania dotyczące amerykańskich sikorek dowodzą, że są one znacznie sprytniejsze, niż nam się wydaje.
Sikorki nie umrą z głodu
Amerykańskie kuzynki sikorek zamieszkują lasy liściaste i mieszane. Ich codzienna dieta składa się z owadów i nasion. Według najnowszych badań opublikowanych na łamach czasopisma Current Biology, sikorki nie zjadają wszystkiego od razu. Wolą wziąć część zbiorów na wynos i schować w spiżarni. Dzięki temu nawet najsurowsze zimy nie są im aż tak straszne.
Ptaki wiedzą, gdzie szukać zapasów, ponieważ mają wysoko rozwiniętą pamięć przestrzenną. Czy to zasługa genów, a może doboru naturalnego? Na to pytanie postanowili odpowiedzieć naukowcy z Cornell Lab of Ornithology, University of Colorado Boulder, University of Nevada i University of Oklahoma. We wspólnym badaniu przeanalizowali genetyczne podstawy indywidualnej zmienności poznania przestrzennego u sikorek. W ich przypadka ta zdolność jest niezbędna do przetrwania.
– Bez pamięci nauka byłaby niemożliwa. Przy każdym nowym zadaniu musielibyśmy zaczynać od początku. Udało nam się wykazać, że u sikorek amerykańskich to dobór naturalny kształtuje ich zdolność do zapamiętywania lokalizacji – komentuje Carrie Branch, główna autorka badań.
Jak dobrą pamięć mają ptaki?
42 ptakom przyczepiono niewielkie nadajniki wielkości ziarenka ryżu. Do ich dyspozycji były tzw. inteligentne karmniki wyposażone w czujniki identyfikacji radiowe. Każda badana sikorka została przypasowana do konkretnej budki. Ptaki mogły wejść do środka tylko wtedy, jeśli czujnik był kompatybilny z lokalizatorem. W przeciwnym razie klatka się nie otwierała. Naukowcy obserwowali, jak szybko sikorki zapamiętają, które karmniki są dla nich.
Jak się okazało, niektóre ptaki zdecydowanie szybciej od pozostałych zapamiętywały, gdzie znajdą jedzenie. Nie wszystkie miały zatem pamięć przestrzenną rozwiniętą na tym samym poziomie. Jeśli ta umiejętność byłaby kształtowana przez dobór naturalny, ulegałaby zmianie. Tymczasem jedne sikorki były po prostu bardziej uzdolnione od innych.
– Środowisko nadal odgrywa bardzo ważną rolę w kształtowaniu konkretnych zachowań, ale wyniki naszych badań sugerują, że geny mogą tworzyć struktury mózgu, na których opiera się proces zdobywania doświadczenia i nauki – podsumowuje Branch.
Wcześniejsze badania wykazały z kolei, że sowy również korzystają z pamięci przestrzennej.
Źródło: Current Biology
