La Marmotta to neolityczna osada, którą założono ok. 7800 lat temu, a odkryto dopiero w 1989 roku. Położona niedaleko jeziora Lago di Bracciano, zaledwie kilkaset metrów od miasteczka Anguillara Sabazia i ok. 30 km od Rzymu, była ośrodkiem hodowli zwierząt i uprawy roli. Archeolodzy uważają jednak to miejsce za początek tak zwanej zachodniej cywilizacji, w którym prehistoryczni ludzie rozpoczęli swoistą rewolucję kulturową.

Rzemiosło w okresie neolitu

Chociaż dziś osada znajduje się głęboko pod wodą jeziora Bracciano, ok. 300 metrów od współczesnej linii brzegowej, nadal jest cennym źródłem wiedzy o epoce kamienia w Europie. W ciągu dwudziestu lat badań naukowcy na dnie zidentyfikowali kilka tysięcy drewnianych pali lub podpór na dnie. Badacze stwierdzili, że elementy konstrukcyjne mogły składać się na ok. 13 domostw, które wybudowano wzdłuż linii brzegowej w okresie neolitu. Najnowsze odkrycie włoskich badaczy potwierdza tezę o dużym znaczeniu osady w tym okresie.

Podwodni archeolodzy w pozostałościach prehistorycznej wioski odnaleźli rzadkie wyroby rzemieślnicze, kosze i narzędzia do ich produkcji, a także resztki tkanin. To sugeruje, że w tym czasie ludzie zajmowali się nie tylko rolnictwem, łowiectwem i zbieractwem, ale również wytwarzaniem precyzyjnych wyrobów, które świadczą o zaawansowanej technologii dawnych społeczeństw.

Neolityczni rzemieślnicy wytwarzali tekstylia z lnu?

Zespół włoskich i hiszpańskich naukowców z Museo delle Civiltà w Rzymie, Uniwersytetu w Pizie oraz Uniwersytetu w Sewilli w ciągu ostatnich kilku miesięcy prowadził nowe badania 11 metrów pod wodą w La Marmotta. Podwodnym archeologom udało się odkryć bardzo rzadkie kosze, powrozy, pozostałości tekstyliów, a także zestawy narzędzi do ich wytwarzania.

– Odkrycie ujawnia pełniejszy obraz wiedzy technologicznej społeczeństw neolitycznych. A także ich zdolności do wykorzystywania i przetwarzania materiałów roślinnych do produkcji szerokiej gamy wyrobów rzemieślniczych – napisali autorzy podwodnych wykopalisk, którzy efekty swojej pracy opisali na łamach czasopisma naukowego „Antiquity”.

Naukowcy twierdzą, że tkaniny zostały wykonane z włókien roślinnych. Wstępna analiza wykazała, że materiały powstały z lnu. Roślina ta była znana i powszechna od czasów starożytnych. Używano jej do produkcji ubrań i wszelkiego rodzaju tekstyliów, a ceniona jest aż do dziś. Zespół badaczy przekazał teraz fragmenty tkanin Uniwersytetowi w Kopenhadze, gdzie próbki będą poddane dodatkowej analizie.

Dowodem na rzeczywistą produkcję tekstyliów może być odkrycie 78 ciężarków do prymitywnych krosien tkackich. A także trzech narzędzi przypominających wrzeciona i 34 kompletnych lub fragmentarycznych drewnianych mechanizmów, które prawdopodobnie były używane podczas tkania. Miały one sprawić, że każda kolejna nić będzie ciasno spleciona.

„Neolit kluczowym okresem w historii ludzkości”

Podwodni archeolodzy zidentyfikowali również 28 fragmentów sznura, a także fragmenty powrozów. Ponadto badacze odkryli pozostałości nawet 43 koszyków. Co więcej, w niektórych wciąż znajdowały się resztki jedzenia. W artykule naukowcy stwierdzili, że odkrycie jest niezwykle wyjątkowe, ponieważ w zapisie archeologicznym z tego okresu brakuje dowodów na tego rodzaju rzemiosło w epoce kamienia.

– Znaczenie produkcji tkanin, koszykarstwa i powroźnictwa w społeczeństwach prehistorycznych jest odwrotnie proporcjonalne do ich obecności w zapisie archeologicznym. Różne procesy tafonomiczne zazwyczaj pozbawiają nas dowodów na te istotne pradawne technologie. Prowadzi to do tego, że archeolodzy skupiają się głównie na przedmiotach wykonanych z kamienia, ceramiki i innych trwałych materiałów, takich jak muszle – twierdzą naukowcy.

Badacze wyjaśniają, że artefakty wykonane z produktów pochodzenia roślinnego i zwierzęcego, takie jak drewno, wełna i len, ulegają stosunkowo szybkiej degradacji. To z kolei prowadzi do tego, że nauka często nie docenia rozwoju technologicznego i postępu neolitycznych społeczeństw.

– Jednak wykorzystanie tych technologii było integralną częścią prehistorycznego życia, a być może nawet je definiowało. Neolit może być postrzegany jako kluczowy okres w historii ludzkości. Nie tylko ze względu na rewolucyjne skutki udomowienia roślin i zwierząt, ale także z powodu nowej dominacji nad środowiskiem i zdobycia wiedzy na temat przetwarzania i wykorzystywania surowców – podkreślają autorzy odkrycia.

Wykopaliska w La Marmotta wciąż trwają. Badacze szacują, że osada została zbadana w zaledwie 25 procentach. Naukowcy mają nadzieję, że przyszłe badania pomogą rzucić więcej światła na rzemiosło w okresie neolitu.

Źródło: Antiquity.