W ostatnich miesiącach archeolodzy prowadzący badania w Meksyku i Peru mieli ręce pełne roboty. Tak jest zresztą od lat. Oba kraje niezmiennie fascynują znawców i amatorów. W Peru najważniejszym zabytkiem jest oczywiście Machu Picchu. Kolejno odkrywane mumie również rozpalają wyobraźnię historyków. W Meksyku odkrycia archeologiczne są najczęściej powiązane z Majami. Tak jak kamienna tablica przedstawiająca wyniki rytualnej gry w piłkę.

Archeolodzy na tropie Inków

Tym razem uwaga archeologów została zwrócona na Boliwię. Tam, w wyżynnym regionie Carangas, badacze znaleźli zaskakujące punkty rytualne z czasów przedhiszpańskich. Odkrycie w Andach jest powiązane zarówno z Inkami, jak i z tzw. kultem wak'a. Łącznie naukowcy zidentyfikowali 135 ceremonialnych punktów. Jeden z nich wyróżnia się cechami niespotykanymi dla regionu Andów.

Najpierw warto jednak przyjrzeć się istotnym podobieństwom. W każdym z odkrytych miejsc zespoły badawcze trafiły na ceramiczne elementy pochodzące z lat 1250–1600. W większości są to fragmenty misek, talerzy i małych słoiczków. Autorzy artykułu opublikowanego na łamach czasopisma naukowego „Antiquity” twierdzą, że te tropy mogą wskazywać na kult wak'a.

Zaskakujące odkrycie w Andach

Kult wak'a to grupa tradycyjnych praktyk i wierzeń religijnych, praktykowanych przez rdzenną ludność regionu andyjskiego. Koncentrują się one przede wszystkim wokół czczenia świętych gór, znanych jako Apus, oraz Pachamamy, Matki Ziemi. Kulty te obejmują również rytualne ofiary i ceremonie oddawania czci siłom natury.

Badaczy szczególnie zainteresowała okrągła konstrukcja o średnicy 140 m. Znaleziono ją w pobliżu rzeki Lauca niedaleko granicy boliwijsko-chilijskiej. Miejsce to jest wizualnie i przestrzennie związane z głównymi świętymi górami. Z badania wynika, że tworzy je 39 okrągłych konstrukcji ozdobionych wzorami imitującymi symbole Inków. Ponadto można stamtąd zobaczyć kilka innych miejsc kultu. Na podstawie tej analizy archeolodzy uważają, że to miejsce było „neutralną lub wspólną przestrzenią” dla władz, które gromadziły się i służyło jako „regionalne centrum ceremonialne”.

Możliwe, że ta budowla została po raz pierwszy wymieniona w kronikach księdza Bartolomé Álvareza, który podróżował po regionie Carangas w latach osiemdziesiątych XVI wieku. Duchowny usłyszał o istnieniu „dużego okrągłego budynku”, w którym rdzenni przywódcy regionu spotykali się, aby w czerwcu odprawiać ceremonie ku czci Słońca.

– To ceremonialne centrum dostarcza bogatego materiału do dalszych badań przedhiszpańskiej historii tej części Andów – obszaru, który był ogólnie niedostatecznie zbadany. Kolejne badania pozwolą naukowcom przetestować te wstępne hipotezy i interpretacje – podsumowują autorzy artykułu.

Kim byli Inkowie i co się z nimi stało?

Imperium Inków było największym imperium prekolumbijskim w obu Amerykach. Istniało od początku XV wieku do podboju przez Hiszpanów w połowie XVI wieku. Społeczeństwo Inków było wysoce zorganizowane i ustrukturyzowane, ze scentralizowanym rządem i potężną armią. Terytorium ich panowania obejmowało większość zachodniej części Ameryki Południowej. W szczytowym okresie były to tereny od granic dzisiejszego Ekwadoru po Chile i od wybrzeża Pacyfiku po lasy deszczowe Amazonii.

Najazd Hiszpanów oznaczał koniec inkaskiego panowania, prowadząc do dziesięcioleci kolonizacji oraz zdziesiątkowania rdzennych ludów i ich kultury. Inkowie pozostawili po sobie bogate dziedzictwo kulturowe, w tym muzykę, sztukę i wyjątkową architekturę.

Źródło: Antiquity