Lwy jaskiniowe były przerażającymi drapieżnikami. Miały ponad trzy metry długości, półtora metra wysokości (licząc do ramienia) i ważyły kilkaset kilogramów. Pojawiły się na Ziemi kilkaset tysięcy lat temu. Przez ok. 200 tys. lat były najgroźniejszym drapieżnikiem Eurazji. Większe od współczesnych lwów afrykańskich, zasiedlały różne środowiska – od stepów po góry. Polowały na największych roślinożerców, takich jak mamuty, bizony czy konie. Mogły stawić czoło nawet niedźwiedziowi jaskiniowemu.
Ich szczątki często znajdowane są w jaskiniach, w osadach z epoki lodowcowej – stąd pochodzi ich nazwa. Lwy jaskiniowe pozostają jednak związane ze skalnymi grotami w jeszcze inny sposób. Ich wizerunki stanowią ważny motyw malowideł umieszczanych w jaskiniach przez najstarszych przedstawicieli Homo sapiens. Rysunki lwów znajdują się np. w grotach w Jurze Szwabskiej w południowo-zachodnich Niemczech albo na ścianach francuskiej Grotte Chauvet. W tym drugim przypadku pochodzą sprzed 34 tys. lat.
Kto polował na lwy jaskiniowe?
To wskazuje, że lwy jaskiniowe – i polowania na nie – miały istotne kulturowe znacznie dla naszych przodków. Można przypuszczać, że stanowiły symbol mocy i siły, które zyskiwało się po zabiciu drapieżnika. Jednak Homo sapiens nie byli jedynymi, którzy gotowi byli ryzykować, by zabić królów plejstocenu. W czasopiśmie naukowym „Scientific Reports” ukazała się właśnie praca, która dowodzi, że na lwy jaskiniowe polowali również neandertalczycy.
Do takiego wniosku doszedł zespół zooarcheologa Gabriele Russo z Uniwersytetu w Tübingen. Naukowcy ponownie przebadali szczątki lwa jaskiniowego, znalezionego w latach 80. w Siegsdorf w Niemczech. Kości drapieżnika pochodzą sprzed 48 tys. lat. Już wcześniej wiadomo było, że znajdują się na nich nacięcia sugerujące, że ssak po śmierci został porąbany na części. Teraz jednak Russo znalazł nową wskazówkę, potwierdzającą przypuszczenie, że padł ofiarą zręcznych łowców.
Ślad na żebrze
Wskazówką tą był punktowy ślad pozostawiony na wewnętrznej stronie jednego z żeber lwa. – To uszkodzenie wyraźnie różni się od śladów ugryzień pozostawianych przez mięsożerców – mówi Russo cytowany przez portal phys.org. – Wygląda jak zranienie pozostawione przez broń myśliwską.
Cyfrowa rekonstrukcja szkieletu lwa / ryc. Scientific Reports (2023). DOI: 10.1038/s41598-023-42764-0
Co nią mogło być? Badacze podejrzewają, że lew został trafiony miotaną włócznią już w momencie, gdy leżał na ziemi. Do tego wniosku doprowadziła ich cyfrowa rekonstrukcja szkieletu, pokazująca sposób, w jaki włócznia wbiła się w brzuch lwa.
Neandertalczycy byli myśliwymi
Russo wraz z pozostałymi badaczami uważa, że tamtego lwa upolowali neandertalczycy. Wskazuje na to jego wiek. Ok. 50 tys. lat temu Europa była domem neandertalczyków. A zatem to najprawdopodobniej oni byli na tyle odważni, by polować na lwy.
Drugi dowód wspierający tę hipotezę naukowcy znaleźli w jaskini Einhornhöhle w Dolnej Saksonii. W osadach sprzed 190 tys. lat znaleźli czubki palców lwa jaskiniowego. Na nich z kolei znaleziono nacięcia, które mogły powstać tylko podczas skórowania zwierzęcia. Według Russo tamten lew został oskórowany wraz z łapami i pazurami. Naukowcy podejrzewają, że skóra zwierzęcia została następnie zabrana przez neandertalczyków do jaskini. Tam mogła służyć do celów rytualnych albo po prostu do dekoracji.
Jednak – zdaniem Russo cytowanego przez „New Scientist” – neandertalczycy raczej nie polowali zbyt często na lwy jaskiniowe. Wybierali wielkich roślinożerców, jak słonie czy mamuty. Te drugie były powszechniejsze niż lwy jaskiniowe, zaś upolowanie ich niosło ze sobą mniej niebezpieczeństw.
Źródła: Scientific Reports, Phys.org, New Scientist.
