Międzynarodowy zespół paleontologów odkrył nowy gatunek pterozaura. Latającego gada z epoki dinozaurów nazwano Epapatelo otyikokolo. Nazwa rodzajowa „Epapatelo” to tłumaczenie słowa z angolskiego dialektu Nhaneca oznaczającego „skrzydło”. Nazwa gatunku „otyikokolo” to z kolei tłumaczenie słowa „jaszczurka”.

Lud Nhaneca (Nyaneka) to rdzenna grupa z prowincji Namibe w Angoli. Właśnie tam, na wybrzeżu, znaleziono skamieniałości pterozaurów.

Pterozaury w Afryce

Jak ustalili badacze, nowo odkryty pterozaur miał skrzydła o łącznej długości prawie 5 metrów. Wcześniej w tym samym regionie znaleziono skamieniałe szczątki zwierząt morskich, które są obecnie wystawione w Narodowym Muzeum Historii Naturalnej Smithsonian.

Szacuje się, że skamieniałości pochodzą z okresu późnej kredy. Badacze podkreślają, że tego typu znaleziska są wyjątkowo rzadkie w Afryce Subsaharyjskiej.

– To daje nam znacznie lepsze zrozumienie ekologicznej roli stworzeń, które latały na zachodnim wybrzeżu Afryki, około 71,5 miliona lat temu – mówi Michael J. Polcyn, członek zespołu paleontologów. Na co dzień jest związany zawodowo z  Huffington Department of Earth Sciences i Southern Methodist University. Najnowsze odkrycia z Angoli zostały opisane na łamach czasopisma naukowego „Diversity”.

Dinozaury i ich kuzyni

Ze wstępnych ustaleń naukowców wynika, że Epapatelo otyikokolo zachowywał się podobnie do współczesnych dużych ptaków. Jako przykładowe osobniki podano głuptaki i pelikany brunatne. Pterozaury krążyły nad otwartymi wodami i nurkowały w poszukiwaniu ofiar. Żywiły się przede wszystkim rybami. W sumie od 2005 r. badacze z całego świata zebrali czternaście kości Epapatelo otyikokolo.

Afryka ma bogaty zapis kopalny. Jest jednak niejednolity i niekompletny. Naukowcy zidentyfikowali dinozaury triasowe i wczesnojurajskie. Są to między innymi:

  • celofyz,
  • drakowenator,
  • melanorozaur,
  • masospondyl,
  • euskelozaur,
  • heterodontozaur,
  • abriktozaur,
  • lesotozaur.

Czy pterozaury to dinozaury?

Pterozaury były bliskimi kuzynami dinozaurów. Wyewoluowały na osobnej gałęzi drzewa genealogicznego gadów. Były również pierwszymi zwierzętami po owadach, które rozwinęły umiejętność aktywnego lotu. Machały skrzydłami, aby wytworzyć siłę nośną i przemieszczać się w powietrzu.

Do dziś paleontolodzy zidentyfikowali dziesiątki gatunków. Nie wszystkie były podobnych rozmiarów. Przykładowo rozpiętość skrzydeł Quetzalcoatla to 12 metrów, a waga nawet 250 kg. Nemicolopterus z kolei rozkładał skrzydła zaledwie na 25 cm. Był też bezzębny.

Naukowcy przez wiele lat zastanawiali się, do której gałęzi drzewa ewolucyjnego należą pterozaury. Wiodąca teoria mówi, że są spokrewnione z dinozaurami i krokodylami i zaliczają się do archozaurów. Pterozaury różnią się od dinozaurów nie tylko wyglądem zewnętrznym. Paleontolodzy zwracają uwagę na istotny element ich szkieletów. Wszystkie dinozaury mają dziurę w stawie biodrowym i grzebień na kości ramienia. To coś, czego nie zaobserwowano u latających gadów.

Źródło: Diversity.