Od wielu lat naukowcy spierają się o to, co spowodowało upadek cywilizacji Majów. Jedną z powtarzających się hipotez jest susza, która w negatywny sposób wpłynęła na rolnictwo, podstawę majańskiej gospodarki. W najnowszych badaniach, które zostały opublikowana na łamach czasopisma „Nature Communications”, naukowcy sprawdzili, jaki wpływ miały zmiany klimatyczne na konflikty społeczne i polityczne wśród Majów.
Co spowodowało upadek miasta Mayapán?
Naukowcy postanowili przyjrzeć się mieście Mayapán. Był to jeden z ostatnich największych ośrodków cywilizacji Majów. Położony w obecnym meksykańskim stanie Jukatan, znajdował się ok. 40 km na południowy wschód od miasta Merida i 100 km na zachód od Chichén Itzá. Mayapán było ważnym ośrodkiem politycznym na półwyspie w okresie od ok. 1220 do 1440 r.
Odkrycia archeologiczne wykazały, że w XV wieku doszło tam do poważnych walk i miasto zostało znacznie zniszczone. Do tej pory jednak nie było wiadomo, co spowodowało wewnętrzne konflikty, które doprowadziły do upadku Mayapán. Badacze z Uniwersytetu Kalifornijskiego przeprowadzili interdyscyplinarne badania, w których wykorzystali dane archeologiczne historyczne i paleoklimatyczne.
Naukowcy twierdzą, że susza doprowadziła do poważnych konfliktów społecznych i politycznych
Uczeni chcieli zbadać, jak zmiany klimatyczne wpłynęły na ogólne nastroje społeczne w Mayapán i jak zmieniały się relację między ludźmi na skutek szalejącej w regionie suszy. Badacze ustalili, że do największych spięć dochodziło w latach 1400–1450. – Uważamy, że długotrwała susza eskalowała napięcia pomiędzy różnymi frakcjami politycznymi – czytamy w artykule.
Naukowcy twierdzą jednak, że trudne doświadczenia suszy i wojny domowej spowodowały, że ludność uodporniła się gospodarczo i polityczne, a władza przetrwała w pewnym stopniu jeszcze do początku XVI wieku. Jednak ludność opuściła Mayapán, które po brutalnych walkach nie nadawało się już do zamieszkania. Autorzy podejrzewają, że Majowie przenosili się najczęściej bliżej morza.
Czy człowiek może przystosować się do zmian klimatycznych?
Autorzy badań twierdzą, że brak wody znacznie wpłynął na rolnictwo i handel. Majowie musieli przystosować swoje dotychczasowe techniki uprawy roli do nowych warunków, co znacznie obciążyło przede wszystkim zwykłych mieszkańców Mayapán. Żywności było coraz mniej, a niektórzy ludzie umierali z głodu lub uciekali z miasta.
– Nasze odkrycie potwierdza upadek Mayapán, który nastąpił w latach 1441–1461 – podkreślają uczeni. Według nich była to podręcznikowa reakcja człowieka na presję związaną z ekstremalnymi zjawiskami pogodowymi. W sytuacji zagrożenia życia uruchamiają się mechanizmy obronne, które często są nieracjonalne i mogą stanowić niebezpieczeństwo dla innych.
Naukowcy twierdzą, że przypadek Mayapán pokazuje przystosowanie się człowieka do wobec kryzysu klimatycznego oraz konsekwencje, jakie mogą mieć zjawiska takie jak długotrwała susza. Badania mogą być pewnego rodzaju przestrogą przed sytuacją, którą obserwujemy od wielu lat na świecie. Wiele regionów na Ziemi co roku zmaga się z coraz bardziej dotkliwą suszą, która powoduje olbrzymie straty w różnych sferach naszego życia.
Źródło: Nature Communications
