Dolina Świątyń to stanowisko archeologiczne i park krajobrazowy w Agrigento, mieście w południowej części włoskiej Sycylii. Znajdują się tam pozostałości zabudowy starożytnego miasta Akragas, a pierwsze ślady osadnictwa greckiego w tym miejscu pochodzą z XIV w. p.n.e. To głównie ceramiki mykeńskie oraz groby tholosowe. Większość zabytków pochodzi z okresu największego rozkwitu miasta, który przypada na V wiek p.n.e.

Odkrycie w Dolinie Świątyń na Sycylii

To właśnie w tym miejscu prowadzone były najnowsze wykopaliska włoskich archeologów. Badacze poszukiwali śladów dawnego osadnictwa na terenie pozostałości dawnego domu oznaczonego jako VII b. Była to część kompleksu mieszkalnego, który znajdował się na północ od Świątyni Junony Łacińskiej. To budynek sakralny, który pochodzi z lat 450–440 p.n.e.

Naukowcy w oświadczeniu przekazali, że udało im się odnaleźć olbrzymie składowisko darów wotywnych. To religijne podarunki, które składało się w różnych celach. Mogły być to dary w określonej intencji lub prośby o przychylność bogów i dziękczynienie. Zazwyczaj zanoszono je do sanktuariów, świątyń lub miejscach pielgrzymek.

Składowisko darów wotywnych w Dolinie Świątyń / fot. Sicilian Region Institutional Portal

Dary składały się z niewielkich figurek wykonanych z terakoty i brązu, płaskorzeźb, popiersi kobiet, a także naczyń i wyrobów ceramicznych. Badacze twierdzą, że artefakty te pochodzą z początku IV wieku p.n.e. Autorzy odkrycia podejrzewają, że mogły zostać złożone w momencie, gdy miasto odbudowywało się po tym, jak zostało splądrowane przez Kartaginę. To starożytne miasto położone w północnej Afryce, które dzięki swoim wpływom i bogactwu z miasta przerodziło się w olbrzymie imperium z rozległymi terenami.

Składowisko darów może pochodzić z czasów wojen punickich

Od VI w. p.n.e. Kartagina konkurowała ze światem hellenistycznym o dominację nad zachodnią częścią Morza Śródziemnego. W 550 p.n.e. kartagiński wódz Malchus podbił znaczną część Sycylii. 15 lat później Kartagińczycy w sojuszu z Etruskami pokonali u wybrzeży Korsyki pod Alalią greckich kolonistów z Fokaji.

Gdy pozycja Etrusków zaczęła słabnąć, a Kartagina przestała w nich widzieć godnych sojuszników, w 509 p.n.e. zawarła traktat z Rzymem. Określał on strefy wpływu obu państw. Grecy w tych czasach prowadzili konflikt z Persami. Zręczni kartagińscy wodzowie uznali, że to idealny moment na atak.

Kartagina próbowała podbić silne miasta greckie na Sycylii – Syrakuzy, Himerę i właśnie Akragas. Jednak armia Kartaginy poniosła w 480 p.n.e. olbrzymią klęskę. Kolejna wojna z Grekami wybuchła dopiero w 409 p.n.e. Po 3 latach zaciętych walk Kartagińczycy ponownie zaatakowali Akragas. Tym razem to oni byli górą. Zniszczyli i splądrowali wówczas całe miasto, a mieszkańcy uciekli do pobliskiej Geli.

– Najnowsze odkrycie w Dolinie Świątyń pozwala nam zrozumieć dynamikę zniszczenia Akragasu w 406 r. p.n.e. przez Kartagińczyków, kiedy to mieszkańcy musieli uciekać w exodusie w kierunku miasta Gela – przekazali autorzy najnowszych znalezisk. Miasto zostało jednak szybko wyzwolone przez Timoleon z Koryntu, który pokonał Kartaginę. Najeźdźcy w 399 r. p.n.e. byli zmuszeni do opuszczenia Sycylii.

Skarb, o którym zapomniano?

Naukowcy uważają, że składowisko mogło powstać tuż po przegranej bitwie. Archeolodzy przypuszczają, że mieszkańcy starożytnego miasta prawdopodobnie chcieli schować wszelkie artefakty związane z wszelkimi rytuałami. Były to często osobiste przedmioty, które były bardzo ważne, jak i cenne dla ich właścicieli.

Ukryte przedmioty wykopano poniżej poziomu fundamentów domu, a więc mogła być to starożytna piwnica lub kryjówka wykopana na specjalne okoliczności. Dlaczego jednak darów wotywnych nigdy nie odzyskano? To pytanie na razie pozostaje bez odpowiedzi. Naukowcy mają nadzieję, że kolejne badania rzucą światło na ten etap historii miasta Akragas.

Dolina Świątyń od 1997 roku Dolina Świątyń została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Zajmuje obszar ok. 1800 hektarów. Na miejscu znaleźć można wiele zabytków, a przede wszystkim obiektów sakralnych, które przetrwały do naszych czasów i są świadectwem dawnej świetności starożytnego miasta. To między innymi:

  • Świątynia Zeusa,
  • Ogród Kolymbetra,
  • Świątynia Dioskurów,
  • Świątynia Concordii,
  • Świątynia Hefajstosa,
  • Świątynia Herkulesa.

ŹRÓDŁO: Regione Siciliana