Archeolodzy w 2021 roku prowadzili poszukiwania w podwodnej jaskini znajdującej się niedaleko Chichén Itzá na Jukatanie w Meksyku. Ruiny tego dawnego miasta należą do największych atrakcji turystycznych w Meksyku. Około 1000 lat temu było to najludniejsze miasto cywilizacji Majów.

Badana grota znajdowała się prawie 5 metrów pod powierzchnią wody. Nurkowie odnaleźli tam drewniane kanoe, wokół którego rozrzucono zwierzęce i ludzkie szczątki. Prawdopodobnie należały do kobiety. Po 2 latach badań i analiz naukowcy sugerują, że była to część majańskiego rytuału.

Tajemniczy rytuał w podziemnej świątyni

Kości zwierząt należały głównie do pancernikowatych (Dasypodidae), ale badacze znaleźli również szczątki psa, indyka i orła. Naukowcy z Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH), którzy odpowiadają za odkrycie, twierdzą, że szkielety pancerników są cenną wskazówką.

– To stworzenia, które dobrze radzą sobie w wodzie. Zdolność do pływania mogła symbolizować wejście do podziemi poprzez lej zapadliskowy cenote. Pancernik jest czasami utożsamiany z podziemny bóstwem znanym jako Bóg L. Miał postać jaguara z peleryną, która przypominała wzór skorupy pancernika – twierdzą autorzy znaleziska. Majowie wierzyli bowiem, że jaskinie i zapadliska były portalami do świata podziemnego.

– Istnieją znane obrazy w sztuce Majów, na których pojawia się pancernik jako „podstawka” dla bogów, którzy kładną na nim nogi. Byłoby to bezpośrednio związane z dowodami archeologicznymi zaobserwowanymi w cenocie, gdzie kości zwierzęcia byłyby związane z wiarą w majańskich bogów – zaznaczyła Alexandra Biar, archeolożka z francuskiego Narodowego Centrum Badań Naukowych (CNRS) i współautorka odkrycia.

Łódź pochodzi z czasów konkwisty

Badania wykazały, że ludzka kość była kością śródstopia lewej nogi dorosłej kobiety. – Duża liczba kości pancernika i obecność śródstopia człowieka skłaniają ekspertów do opracowania interesujących teorii. Kanoe była używana w rytuałach i została umieszczona w jaskini przed jej zalaniem – podkreślają meksykańscy badacze w oficjalnym komunikacie.

Archeolodzy zwracają również uwagę, że sam kształt majańskiej łodzi jest interesujący. Może wskazywać, że nie była wykorzystywana do pływania, lecz do obrzędów rytualnych. Kanoe miało bardzo ciężki dziób, jak i rufę, co sprawiało, że manewrowanie nim musiało być niezwykle uciążliwe.

Początkowo uważano, że charakterystyczny kajak Majów pochodził z lat 830–950 n.e. Jednak najnowsze badanie metodą datowania radiowęglowego wykazał, że jest znacznie młodszy. Łódź powstała bowiem w XVI wieku, czyli w momencie hiszpańskiej konkwisty.

Pierwsze tak dobrze zachowane kanoe

Badacze zwracają jednak uwagę na fakt, że w próbkach znajdowały się cząsteczki mikroplastiku. Takie małe cząsteczki mogły mieć wpływ na datowanie. Naukowcy planują pobrać kolejne fragmenty łodzi i kości, aby upewnić się co do okresu ich pochodzenia. INAH przypomina również, że podczas poszukiwań w 2021 roku w jaskini zaobserwowano malowidła naskalne, a także znaleziono ceremonialny nóż i fragmenty 40 naczyń ceramicznych. Archeolodzy twierdzą, że wszystkie te przedmioty były wykorzystane jako tajemniczy rytuał.

– Jest to oczywiste, że jaskinia była obszarem, gdzie odbywano obrzędy – przyznała Barba Meinecke w oświadczeniu. – Ceramika wygląda tak, jakby zostałą rozbita celowo. Niemniej jednak w odkryciu istotne jest również, że to pierwsza tak dobrze zachowana majańska łódź odnaleziona na obszarze, który niegdyś zamieszkiwała ta cywilizacja – dodaje badaczka. W przeszłości odnajdywano pozostałości kanoe m.in. w Gwatemali i Belize.

Źródło: INAH