Ekipa serii Weird Animal Question of the Week lubi trochę żartować, ale tym razem zastanawiamy się, czy nie przyszedł najwyższy czas na swego rodzaju refleksję nad następującym pytaniem: „Jakiego koloru byłby kameleon w pokoju pełnym luster”?
Samiec w lustrze
Kolory kameleona są nie tylko kamuflażem – twierdzi Eli Greenbaum, genetyk ewolucyjny na University of Texas w El Paso – one również zmieniają się pod wpływem zmian temperatury lub emocji.
A samce robią się emocjonalne, kiedy widzą innych samców – potencjalnych rywali w zdobywaniu samic lub siedlisk.
- Samce kameleonów w większości przypadków od razu zmieniają kolor w odpowiedzi na widok innego samca, a w tym konkretnym przypadku na swój widok w lustrze – tłumaczy Daniel F. Hughes, doktorant w laboratorium Greenbauma.
By zilustrować swój przykład, Hughes odsyła do filmu przedstawiającego samca kameleona lamparciego, gatunku występującego na Madagaskarze, który właśnie tak się zachowuje.
Samiec na widok „przeciwnika” pobudza się i zmienia kolory z moro i zielonego na żółty, pomarańczowy a nawet czerwony – wyjaśnia Michel C. Milinkovitch, biofizyk z Uniwersytetu Genewskiego.
Pomaluj mój świat
W 2015 roku Milinkovitch i jego współpracownicy wyjaśnili, w jaki sposób te zwierzęta zmieniają kolory.
Naukowcy wcześniej myśleli, że zmiany ubarwienia kontrolowane są przez komórki zawierające pigmenty znajdujące się na powierzchni skóry. Odkryto jednak, że siatka nanokryształów w innej warstwie komórek skórnych zmienia się, by w inny sposób odbijać światło.
Kiedy kameleony są spokojne, nanokryształy znajdują się blisko siebie i odbijają niebieskie i zielone światło, co daje im ich zielony kolor.
Jednak w momencie wzburzenia odległość między nanokryształami wzrasta.
To sprawia, że wnika więcej światła o dłuższych falach, jak jasnoczerwone i pomarańczowe, dzięki czemu samce wyróżniają się wśród przeciwników.
Badania prowadzone przez Russella Ligona z Arizona State University wykazały, że pokonane samce ciemnieją, komunikując ty samym: „Proszę, zostawcie mnie w spokoju”. To ważna umiejętność, ponieważ ciężko jest uciekać tym powolnym gadom.
Malowane lale
A jak zachowują się samice?
Samice zmieniają kolory, by komunikować swój status seksualny samcom – mówi Hughes. Na przykład samice kameleonów pospolitych pokazują żółte kropki, by sygnalizować gotowość na seks, jak wynika z badań przeprowadzonych w 1998 roku.
Sygnały społeczne wysyłane przez samice są rzadsze „ponieważ to one wybierają, a z kolei samce rywalizują, by je wybrać”.
A co jeśli samica spojrzy na siebie w lustrze? Hughes odpowiada, że jej reakcja powinna być bardziej subtelna – choć wiedza na temat żeńskich kameleonów nie jest jeszcze wystarczająca, by wiedzieć na pewno – dodaje.
„Komunikacja między samicami ogólnie nie jest dobrze rozumiana” i może być mniej oczywista niż porozumiewanie się samców – twierdzi Hughes.
A my powinniśmy zzielenieć z zazdrości na widok zwierzęcia, które patrzy w lustro i niewiele chce w sobie zmienić.
Tekst: Liz Langley
Źródło: National Geographic News
Ten człowiek jest chyba ze stali! Zobacz film o wyróżnionym przez nas nagrodą Traveler w kategorii "Wyczyn Roku"!