Uważa się, że to właśnie Sumerowie stworzyli pierwszą rozwiniętą cywilizację. Lud ten zamieszkiwał obszary między rzekami Tygrys i Eufrat, czyli tereny dzisiejszego Iraku i Syrii. Ich ojczyzna w krainie Mezopotamii, nazywana również Sumerem, powstała niemal 6000 lat temu.

Innowacja technologiczna Sumerów

Późniejszy rozwój Eurazji zawdzięczamy w dużym stopniu sumeryjskim wynalazkom. Ich innowacje technologiczne w zakresie rolnictwa i ujarzmienia gleby i wody do dziś budzą podziw naukowców. To właśnie Sumerowie wynaleźli m.in. pług.

Podczas najnowszych wykopalisk w starożytnym mieście Girsu, na południu Iraku ,archeolodzy odkryli dowód na inne osiągnięcie Sumerów. Badacze z British Museum, którzy prowadzili badania, nazwali je „ratującym cywilizację”. To urządzenie umieszczone na sztucznie utworzonym kanale sprzed 4000 lat temu. Jego celem było dostarczanie wody, aby użyźnić gleby i usprawnić rolnictwo.

Most czy system nawadniania?

Enigmatyczną strukturę odkryto w 1929 roku. Opisywana wówczas była jako nietypowa świątynia, tama lub regulator wody. 5 lat temu stwierdzono, że w rzeczywistości konstrukcja może być najstarszym mostem na świecie.

– Badania wykorzystujące zdjęcia z lat 30. XX wieku, a także niedawno odtajnione zdjęcia satelitarne z lat 60., wraz z nowymi badaniami na miejscu, potwierdziły, że był to most nad starożytną drogą wodną. Tym samym to najstarszy znany most na świecie – pisali w 2018 roku uczeni z British Museum.

Jednak ostatnie badania rzucają nowe światło na prawdziwą funkcję tej konstrukcji. Badacze stwierdzili, że budowla mogła być „maszyną” przeciwko suszy. – To jest absolutnie jedyne w swoim rodzaju. Tak naprawdę nie było innego przykładu w historii aż do dziś – mówi Ebru Torun, współautor odkrycia i konserwator zabytków z British Museum. – Najbardziej intrygujące w znalezisku jest to, że do tej pory archeolodzy uważali, iż takie technologie pojawiły się dopiero w XVIII wieku naszej ery – wyjaśnia Torun.

Dr Sébastien Rey, archeolog i kierownik projektu w Girsu podkreślił z kolei, że tysiące lat temu Sumerowie zdawali sobie sprawę z ogromnego problemu suszy dla ówczesnego rolnictwa. – Obserwowali i byli świadomi, że ich rzeki i kanały wysychały. To nie jest tylko most, to urządzenie zapobiegające suszy. Co więcej, wszystkie kamienne tablice z inskrypcjami, które odkryto w Girsu, zawierają wzmianki o kryzysie hydrologicznym i „ostatniej desperackiej próbie ratunku” – powiedział dr Rey w rozmowie z brytyjskim The Telegraph.

Ostatnia deska ratunku dla starożytnego Girsu

Autorzy podkreślili, że cywilizacja sumeryjską opierała się na zarządzaniu wodą i zaawansowanym nawadnianiu. Kierowali wodę z rzek Tygrys i Eufrat do kanałów nawadniających pola. Takie rozwiązania zapewniały, że Sumerowie nie musieli się martwić o mało obfite plony.

W rezultacie mieli dostęp do żywności, która pozwalała utrzymać całą tkankę miejską. – Konstrukcja została zbudowana przez ostatnie pokolenia mieszkające w Girsu, w ramach ostatniej próby uratowania ich miasta przed niezdatnością do zamieszkania – wyjaśniają uczeni.

Sumeryjska innowacja składała się z dwóch symetrycznych konstrukcji wykonanych z cegły mułowej (charakterystycznej dla budowli wykonanych przez Sumerów), o długości ok. 50 metrów i szerokości ok. 10 metrów. Struktura posiadała również ponad 3-metrowe ściany, które były ułożone w dwóch przeciwległych łukach. Urządzenie nawadniające znajdowało się na kanale o długości 19 kilometrów.

– Ponieważ urządzenie znajduje się bezpośrednio na zbiorniku wodnym, nazwano je „najstarszym znanym mostem na świecie” – wyjaśniają badacze z British Museum. Drugim najstarszym mostem świata jest most łukowy Arkadiko, zwany również Kazarma. Wybudowano go w XII wieku p.n.e. na drodze z Tiryns do Epidauros na Peloponezie w Grecji. Uważa się, że został zbudowany specjalnie dla rydwanów.

Źródło: British Museum.