National Geographic 9/23

„Wychowano mnie w miłości do Jerozolimy. Była ona ziemskimi wrotami do boskiego świata, w którym żydowscy, chrześcijańscy i muzułmańscy prorocy, ludzie z wizją i poczuciem człowieczeństwa, spotykali się – choćby tylko w wyobraźni” – pisał w 2011 r. Sari Nusseibeh, palestyński filozof i rektor Uniwersytetu Al-Quds. Wraz z wrześniowym wydaniem magazynu National Geographic Polska zapraszamy na wspólną podróż do świętego miasta trzech wielkich religii monoteistycznych.

Przede wszystkim jednak do Kopuły na Skale, jednego z symboli Jerozolimy, trzeciego najświętszego miejsca muzułmanów. O tym arcydziele architektury opowiada reportaż Andrew Lawlera. Autor nie tylko przybliża w nim historię jednej z najważniejszych budowli w mieście, lecz także przedstawia najnowsze odkrycia badaczy, którzy zyskali bezprecedensowy dostęp do świątyni.

Zgodnie z islamską tradycją, ze skały znajdującej się w jej wnętrzu prorok Mahomet wstąpił do nieba. Uważa się też, że jest to miejsce, w którym Bóg stworzył pierwszego człowieka, Adama. Z kolei żydzi utrzymują, że właśnie tam stała ich Druga Świątynia. Do dziś wierni żydowscy modlą się przy Ścianie Płaczu, najbliższym dostępnym miejscu Kopuły na Skale.

Struktura Kopuły na Skale na przestrzeni dziejów przetrwała trzęsienia ziemi i rozliczne konflikty, pozostając symbolem dziedzictwa kulturowego i religijnego miasta. Ze względu na swój unikatowy projekt architektoniczny i bogatą historię wywarła wpływ na wiele islamskich budowli na świecie.

W tym wydaniu przeczytacie również o niepokonanych cypryśnikach błotnych, jednych z najstarszych drzew rosnących w Ameryce Północnej. Ich słoje stanowią prawdziwe archiwa klimatycznych zapisów notujące poziomy wilgotności z ostatnich 2,5 tys. lat. Ponadto Thomas Peschak na swoich zdjęciach pokaże dziką przyrodę Mozambiku, a wraz z Robertem Draperem wybierzemy się w podróż do surowej Patagonii, by posłuchać ogłuszających odgłosów cielących się lodowców.

Dobrej lektury.

Łukasz Załuski
redaktor naczelny

Spis treści

PORTFOLIO

Świadkowie Hiroszimy | s. 8
Ludzie, którzy przeżyli zrzucenie bomby atomowej w 1945 r., opowiadają swoje historie. Mimo upływ wielu dekad wciąż są one wstrząsające.
Zdjęcia H. Sakaguchi

Gotowanie makaronu
Manty
Buty chopine
Cuda Polski

REPORTAŻE

Kopuła na Skale | s. 30
To trzecie najświętsze miejsce muzułmanów, architektoniczny klejnot, ale też obiekt budzący kontrowersje. Po prawie 1400 latach budowla wciąż intryguje badaczy i pozostaje punktem zapalnym w relacjach Izraelczyków z Palestyńczykami.
Tekst A. Lawler
Zdjęcia Z. Gafić

Lasy na wodzie | s. 54
Cypryśniki błotne, drzewa znane ze swej odporności i długowieczności, kiedyś tworzyły swoistą Amazonię Ameryki Północnej. Dziś jednak bagna USA stają się coraz bardzie słone...
Tekst J.K. Bourne Jr.
Zdjęcia M. Stone

Głos lodu | s. 7e
Mimo pustki na lodowcach odległej Patagonii nie panuje cisza. Tamtejszy lód ciągle wydaje osobliwe dźwięki, jakby chciał wyrazić swoje obawy związane z globalnym ociepleniem.
Tekst R. Draper
Zdjęcia T. Merino

Dziki Mozambik | s. 98
Niasa, największy rezerwat przyrody w Mozambiku, w jej ochronę angażuje biednych jak mysz kościelna lokalnych mieszkańców, bo tylko z nimi ten projekt może się powieść.
Tekst L. Joubert
Zdjęcia T. Peschak