Pokrywa lodowa Grenlandii to drugi największy tego typu obszar na świecie. Jej powierzchnia zajmuje około 1,71 miliona km kwadratowych, a więc jest trzy razy większa od Teksasu. Ze względu na postępujące globalne ocieplane pokrywa lodowa na Grenlandii topnieje coraz szybciej. Serwis Live Science informuje, że każdego roku z powierzchni Ziemi znika 500 miliardów ton lodu.
Tajemnica "ciemnej strefy" wyjaśniona
Latem część pokrywy lodowej zmienia kolor z jaskrawo-białej na ciemnoszarą. To zasługa kwitnących na całej powierzchni glonów, które zazwyczaj są zielone, ale wystawione na działanie promienii słonecznych tworzą w sobie ciemne filtry chroniące przed promieniowaniem ultrafioletowym. Zimą glony pozostają głęboko w lodzie w stanie uśpienia.
Od 2000 roku tzw. "ciemna strefa" jest coraz większa, a to zaczęło niepokoić naukowców. Im ciemniejszy kolor lodu, tym mniejsza jest jego zdolność do odbijania światła słonecznego. W efekcie pokrywa pochłania więcej ciepła.
Po latach badań i obserwacji okazuje się, że wzmożone zakwity glonów nie były następstwem wyłącznie nadmiaru promieni słonecznych.
- Stało się jasne, że fosfor jest najważniejszym składnikiem odżywczym glonów. Następnie uznaliśmy, że nie pochodzi on z zewnątrz - mówi Jim McQuaid, klimatolog z Uniwersytetu w Leeds w Anglii i współtwórca badań nad "ciemną strefą".
Na Grenlandii fosfor powstaje z hydroksyloapatytu - minerału fosforanowego zawierającego również wapń, tlen i wodór - który jest wydmuchiwany przez lód w postaci pyłu z odsłoniętych wychodniów.
To miejsca w których skały wysuwają się na powierzchnię.
Wraz z ociepleniem klimatu, odsłonięta skała staje się bardziej sucha, a wiatry wzbierają na sile. Topniejący na Grenlandii lód odsłania coraz więcej skał bogatych w hydroksyloapatyt, zwiększając w ten sposób dostępność fosforu. Intensywne zakwity glonów są zatem elementem dodatniego sprzężenia zwrotnego: topnienie lodu prowadzi do większej emisji fosforu, który pobudza wzrost glonów, co z kolei dodatkowo przyspiesza topnienie pokrywy lodowej.
Zrozumieć przyszłość
Teraz, gdy naukowcy w pełni rozumieją zjawisko "ciemnej strefy", w przyszłości będą mogli dokładnie obliczyć, jak szybko topi się pokrywa lodowa Grenlandii.
- Jeśli uda nam się zmierzyć ilość fosforu w środowisku, możliwe będzie przełożenie tego na oszacowanie wzrostu glonów i lepsze monitorowanie tempa topnienia lodu - zapowiada Jenine McCutcheon, mikrobiolog z University of Waterloo.
Wyniki badań zostały opublikowane na łamach internetowego czasopisma "Nature Communications".
