Diabeł ma wiele imion. Występuje między innymi jako Szatan, Belzebub czy Lucyfer. Wierni i nie tylko często zadają sobie pytanie, skąd na świecie wzięły się tzw. siły nieczyste, a więc i diabeł? Historia złego ducha jest bardzo długa i sięga początków wyznań religijnych. Już pierwsi wyznawcy zaratusztrianizmu wierzyli, że Ormazd – najwyższe bóstwo – stworzyło dwóch braci: dobrego Spenta Mainyu i Ahrimana, jego zupełne przeciwieństwo.

Początki szatana w religiach

– W starożytności ludzie założyli, że to demoniczna siła odpowiada za zło. Byli przekonani, że dobry bóg nie może robić złych rzeczy – tłumaczy Abner Weiss, psycholog i rabin w synagodze Westwood Village w Los Angeles.

W judaizmie diabeł nigdy nie był personifikowany jako źródło zła, które było równie potężne, co Bóg. Najsłynniejszy demon z hebrajskich pism pojawia się w Księdze Hioba. Zły duch pyta Stwórcę, czy pewien zamożny człowiek dalej będzie Go wychwalał po utracie całego dobrobytu. Mężczyzna traci więc rodzinę i bogactwo. Religioznawcy podkreślają jednak, że w tej historii zły duch nie jest tak samo silny, jak Bóg.

Szatan został uznany przez część żydowskich sekt, które powstały mniej więcej w czasach, kiedy narodził się Jezus. W kabale – mistyczno-filozoficznym – odłamie judaizmu do dziś mówi się o jasnej i ciemnej stronie. Ta pierwsza jest jednak zdecydowanie potężniejsza.

Szatan w chrześcijaństwie

W Biblii Szatan odgrywa dość istotną rolę. Nagle pojawia się w ewangelii jako kusiciel Jezusa, choć wcześniej jego obecność nie została w żaden sposób wytłumaczona. Wielu wiernych twierdzi, że Szatan to tak naprawdę upadły anioł, który zbuntował się przeciwko Bogu. Jak zauważa jednak Jerry Walls, profesor filozofii na Uniwersytecie Houston Baptist, to wydarzenie nie zostało tak naprawdę opisane w Piśmie Świętym. Mimo to chrześcijańscy teologowie doszli do wniosku, że skoro wszystko to, co stworzył Bóg, było dobre, to szatan najpierw też musiał być dobry.

– Jedyną rzeczą, która sama może się zepsuć, jest wolna istota – zauważa Walls.

W zależności od różnych interpretacji, W Biblii znajdują się też inne odniesienia do Szatana. Miał nim być między innymi wąż z Edenu, który skusił Ewę. Nie zostało to jednak napisane wprost.

Jak szatana widzą muzułmanie?

Koran naucza, że zło zrodziło się w momencie, kiedy Szajtan (nazywany również Iblisem) odmówił pokłonu Adamowi na rozkaz Allaha. Za swoje nieposłuszeństwo został wyrzucony z Nieba, a następnie przysiągł, że w zemście spędzi wieczność, próbując kusić ludzi do czynienia zła. W ostatnim kazaniu prorok Mahomet ostrzegał muzułmanów przed Szajtanem, mówiąc, żeby się go strzegli, ponieważ chce odwrócić ich od czczenia Allaha.

Według Islamu umiejętność rozróżnienia dobra i zła jest istotną częścią ludzkiej natury. Większość muzułmanów nie wierzy jednak, że ma absolutną wolną wolę, ponieważ Allah może w każdej chwili interweniować w ich życie.

Wiele nas różni, ale ludzie na całym świecie mają ze sobą sporo wspólnego. Wierzymy, że na świecie jest dobro i zło, ale to właśnie jasna strony mocy jest silniejsza od ciemnej. Jak widać, nasze wyobrażenia i tłumaczenie narodzin złego ducha również są dość podobne.

Źródło: Live Science ; BBC