Jesteśmy nieprzyjaźni, nie mamy ogrzewania, u nas jest niewygodnie – tak reklamuje się jedno z byłych więzień na Łotwie (czytaj obok), w którym obecnie urządzono hotel dla odważnych. Coraz więcej podróżników chce dziś bowiem odwiedzać nie tylko miejsca piękne, ale tez takie, które się wiążą z mroczną przeszłością świata i ludzkości. Ten nowy trend ma juz nawet swoja nazwę – dark tourism. Oto propozycje – najciekawszych, naszym zdaniem, więzień, które można zwiedzać.

 

1. Alcatraz

Najbardziej znane więzienie świata. Na jego temat powstawało mnóstwo ilmów, w tym kultowa Ucieczka z Alcatraz z Clintem Eastwoodem. Wbrew tytułowi nigdy nikomu nie udało się stąd uciec żywym. W sumie przez tutejsze cele przewinęło się ponad 1,5 tys. najgroźniejszych przestępców Ameryki. Wśród nich gangster wszech czasów Al Capone. Ten król życia przez pięć lat musiał czyścic tutejsze toalety. Turyści kochają opowieści przewodników o Alcatraz. Kolejki są tak duże, że bilet należy rezerwować z kilkudniowym wyprzedzeniem.

Gdzie? San Francisco (Stany Zjednoczone).

Kiedy działało? Od 1934 do 1963 r.

 

2. Karosta

Dawne wiezienie KGB przerobione na niecodzienny hotel. Nie ma tu miłej obsługi, sąza to groźni strażnicy, naczelnicy i przełożeni. Goście traktowani są jak kryminaliści: na recepcji zostają zakuci w kajdanki, następnie przeprowadzane jest przesłuchanie. W hotelu znajduje się spacerniak. Złe zachowanie jest karane izolatka. Gdzie? Lipawa (Łotwa). Kiedy działało? Od pocz. XX w. do 1997r.

 

3. Kilmainham Gaol

Świadek najbardziej dramatycznych wydarzeń z historii Irlandii – przez 128 lat przetrzymywano tu bojowników o niepodległość tego kraju. Dziś znajduje się tu muzeum, a realistyczne wnętrza przyciągają filmowców. M.in. kręcono tu sceny nominowanego do siedmiu Oscarów W imię ojca.

Gdzie? Dublin (Irlandia).

Kiedy działało? Od 1976 do 1924r.

 

4. Pawiak

Założony przez cara, szczególnie złą sławą okrył się w czasie II wojny światowej, gdy zginęło tu prawie 40 tys. Polaków. Dokonywane tu zbrodnie hitlerowskie zszokowały mieszkańców Warszawy – od maja 1943 r. na licznych stołecznych murach pisano hasło: Pawiak pomścimy! Obecnie w tym historycznym miejscu kaźni znajduje się Muzeum Wiezienia Pawiak. (Polska).

Gdzie? Warszawa

Kiedy działało? Od 1830 do 1944 r.

 

5. Tower of London

Wysoka na 30 m wieża służyła jako forteca, pałac, a nawet zoo. Ale przede wszystkim wiezienie (mury maja grubość 4 m) i miejsce straceń. Wyroki odsiadywali tutaj królowie Anglii, Thomas More, a w XX w. prawa ręka Hitlera Rudolf Hess. Dziś to jedna z największych atrakcji Londynu – można tu oglądać m.in. koronę i inne regalia brytyjskich monarchów. Legenda głosi, że imperium brytyjskie będzie trwać, dopóki na tutejszej wieży będą mieszkać kruki.

Gdzie? Londyn (Wielka Brytania).

Kiedy działało? Od 1078 do 1941 r.

 

6. Tuol Sleng

Jedno z najokrutniejszych więzień w historii, urządzone przez reżim Czerwonych Khmerów w byłej szkole średniej. Wstrząsające wrażenie robią narzędzia tortur i zdjęcia osadzonych. W budynkach (w stanie, w jakim zostały porzucone przez oprawców) mieści się dziś Muzeum Ludobójstwa.

Gdzie? Phnom Penh (Kambodża).

Kiedy działało? Od 1975 do 1979 r.

 

7. Robbeneiland

Przez trzy stulecia wyspa była miejscem okrutnym: tutaj wieziono, bito i zabijano mieszkańców Afryki. 27 lat spędził tu Nelson Mandela, laureat Pokojowej Nagrody Nobla. Dziś wiezienie jest na liście UNESCO, stanowi symbol walki z apartheidem w RPA. Czynne są tu muzeum i księgarnia. Gdzie? RPA. Kiedy działało? Od XVII w. do 1994 r.

 

8. Zamek Elmina

Jedno z najciaśniejszych więzień świata – w jednej celi przebywało dwustu osadzonych, często nie mieli oni nawet miejsca, by się położyć. Zbudowane w 1486 r. przez Portugalczyków jest najstarsza europejska budowla na południe od Sahary. Od XVII w. znajdowało się w rekach Holendrów, którzy na jego terenie organizowali handel niewolnikami. Tylko w ciągu stu lat przez tutejsze lochy przewinęło sie ponad 30 tys. rdzennych mieszkańców Afryki wywożonych następnie do Ameryki Północnej i Południowej. Po odzyskaniu przez Ghane niepodległości w 1957 r. obiekt stał się miejscem pamięci narodowej. Dziś jest tu muzeum wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Gdzie? Elmina (Ghana).

Kiedy działało? Od 1796 do 1957.

 

9. Więzienie San Pedro

Przez lata opowiadano, ze życie ludzkie warte jest tu tyle, ile paczka papierosów. Panuje tłok, w mrocznych korytarzach znajdowane są trupy. Podczas odsiadywania wyroku osadzeni musza płacić za cele, jedzenie i ubrania. Ich los odmienił się w 2003 r., kiedy Rusty Young, australijski prawnik i reporter, napisał bestsellerowa książkę Marching Powder. Autor zapłacił strażnikom za to, by móc żyć za kratkami przez trzy miesiące. Po sukcesie reportażu turyści ruszyli do bram więzienia. Władze placówki przymknęły na to oko – m.in. dlatego, że za zarobione pieniądze więźniowie zaczęli remontować zrujnowany obiekt. Dziś część „pensjonariuszy” mieszka w luksusowych warunkach, w budynku powstały nieoficjalne restauracje. Jednak zwiedzanie odbywa się tam wciąż nielegalnie, za łapówkę.

Gdzie? La Paz (Boliwia).

Kiedy działało? Od XX w. do dziś.

 

10. Wyspa Diabelska

Kolonia karna, która założył tu Napoleon III, uznawana jest za czarna kartę historii Francji. Wieziono tu przeciwników politycznych władców kraju. Dziś skalista wyspa porośnięta drzewami palmowymi jest atrakcja turystyczna. Wiezienie zamknięto w stulecie niechlubnego otwarcia.

Gdzie? Gujana Francuska.

Kiedy działało? Od 1852 do 1952 r.