Święta Bożego Narodzenia, co trudno nie zauważyć, zbliżają się wielkimi krokami. Początek grudnia to w Polsce czas, gdy w centrach handlowych rozbrzmiewają klimatyczne piosenki, sklepowe witryny zachwycają bajkowymi wystawami, a świąteczne reklamy wręcz wyciskają łzy. A jak to wygląda w innych krajach? 

Święta w grudniu na świecie

Inne kultury celebrują ten miesiąc na swój sposób. Okres przedświąteczny to dobry moment, żeby poznać mniej znane zwyczaje. Przenieśmy się więc na chwilę w podróż dookoła świata, aby przyjrzeć się ceremoniom związanym z Bodhi Day, Chanuką czy Pancha Ganapati.

Co kraj, to obyczaj – brzmi znane przysłowie, z którym trudno się nie zgodzić. Kiedy nad Wisłą i większości państw Starego Kontynentu ludzie przygotowują się do Bożego Narodzenia. W pozostałych częściach globu sprawa ma się zgoła inaczej. Poznaj grudniowe święta, które celebrują miliony osób z całego świata. 

Bodhi Day – Japonia

Grudniowe ucztowanie rozpoczyna Japonia. To własne tam 8 grudnia obchodzony jest Dzień Oświecenia Buddy – Bodhi Day. Podczas uroczystości zwraca się szczególną uwagę na medytację. Dekoruje się domy obrazkami i małymi statuetkami Buddy siedzącego pod figowym drzewem, tradycyjnie spożywa się jeden posiłek z ryżu i mleka. A przez trzydzieści dni pali się świece i światła jako symbol duchowego oświecenia.

Drzewka fikusowe ozdabiane są kolorowymi światełkami i koralikowymi łańcuszkami. W ramach uroczystości mnisi zen przeprowadzają Rōhatsu, czyli odosobnienia poświęcone medytacji. Ich kulminacyjny moment przypada 8 grudnia, kiedy wyznawcy spędzają całą noc na medytacji.

Dzień Świętej Łucji – Szwecja

13 grudnia w Szwecji wspominana jest św. Łucja z Syrakuz. W przeszłości, jeśli wierzyć legendom, był to najkrótszy dzień w roku, w którym nawet zwierzęta przemawiały ludzkim głosem. Z okazji Święta Światła, którego patronką jest św. Łucja, w całym kraju odbywają się orszaki. Przewodniczy im dziewczynka w wianku z płonącymi świecami na wzór świętej. Pozostałe dzieci przebrane są w długie, białe suknie. Na głowach mają wianki, a w rękach świece. Ten zwyczaj dotarł do Szwecji z Niemiec. 

Nieodłącznym elementem tego święta jest czerwone grzane wino (Glögg) i kawa. Nie sposób zapomnieć również o smakowitych pierniczkach oraz ciastkach z rodzynkami i szafranem (Lussekatter). Święta Łucja z Syrakuz była męczennicą, która oddała swoje życie w imię wiary. Zmarła 13 grudnia 304 roku. 

fot. Ian Forsyth/Getty Images

Chanuka – Izrael

W 2022 roku Chanuka rozpoczyna się 18 grudnia i trwa osiem dni. To żydowskie święto świateł, nazywane tak ze względu na najważniejszy rytuał. Każdego dnia, przez osiem dni, uroczyście zapalana jest kolejna świeca. Używany jest do tego charakterystyczny świecznik z dziewięcioma ramionami zwany chanukiją.

Świece te zapala głowa domu, przedtem wygłaszając błogosławieństwa. Jest wiele tradycji związanych z tym świętem, a zwłaszcza heroiczną postacią Judyty. W tym czasie na stołach pojawiają się naleśniki z serem, placki ziemniaczane i „kulki światła”, czyli nadziewane pączki posypane cukrem pudrem.

Pancha Ganapati – Indie

Pomiędzy 21 a 25 grudnia w Indiach obchodzona jest ceremonia Pancha Ganapati. To względnie nowe hinduskie święto organizowane jest dla upamiętnienia Ganeśy, patrona sztuki i strażnika kultury. Co ciekawe, festiwal powstał w 1985 roku jako hinduska alternatywa świąt Bożego Narodzenia. Podczas tych pięciu dni rodziny skupiają się na duchowej dyscyplinie zwanej sadhana.

W salonie domostwa organizowana jest prowizoryczna świątynia wypełniona ozdobami. Na środku stawia się figurkę lub wizerunek Ganeshy, którą dzieci dekorują każdego dnia różnymi kolorami symbolizującymi pięć sił saktis. Każdego dnia przygotowywana jest taca pełna słodyczy, owoców i kadzidła, która po błogosławieństwie dzielona jest pomiędzy świętujących.

Również każdego dnia rozdawane są drobne prezenty dzieciom, które otwierają je dopiero w piąty dzień. Świąteczne kartki tworzone przez dzieci są inspirowane hinduską kulturą i nauką, zawierają wersy ze starych ksiąg Wed.

Yalda – Iran

W noc przesilenia zimowego, czyli 21 albo 22 grudnia, w większości irańskich domów hucznie obchodzona jest Noc Yalda. To czas wspólnego biesiadowania w gronie przyjaciół i najbliższych. Gospodarzami przyjęcia są najczęściej najstarsi członkowie rodziny, którzy dla pozostałych domowników przygotowują masę smakołyków. Na stole znajdziemy m.in. słodkości, orzechy, suszone owoce, granaty czy arbuzy. Zaproszeni goście chętnie oddają się zabawie, słuchają muzyki oraz czytają wiersze – przeważnie autorstwa XIV-wiecznego poety, Hafiza. 

Organizowane z okazji końca jesieni i początku zimy święto cieszy się także sporą popularnością w Afganistanie, Tadżykistanie, Uzbekistanie, Azerbejdżanie i Armenii. 

Inne mniej znane święta w grudniu to:

  • Kwanzaa (26 grudnia – 1 stycznia) – zwyczaj upamiętniający afrykańskie dziedzictwo w kulturze amerykańskiej;
  • Dongzhi (między 21 a 23 grudnia) – chińskie święto, podczas którego czci się niebo i wspomina przodków;
  • Las Posadas (między 16 a 24 grudnia) – popularna w Ameryce Łacińskiej procesja upamiętniającą podróż Maryji i Józefa z Nazaretu do Betlejem.  

Źródła: Materiały prasowe Education First, Wikipedia.